پکن به دنبال در پشتی
یکی چین را «تهدید وجودی» نامید. دیگری خواستار «تلاش کل جامعه» برای مقابله با چین شد و دو بار از سوی پکن تحریم شد. سومین نفر مدعی شد که ارتش چین «به‌طور خاص برای شکست دادن ایالات متحده آمریکا تمرین کرده است.» کابینه پیشنهادی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور منتخب ایالات متحده، مملو از به‌اصطلاح شاهین‌های ضدچینی است که جاه‌طلبی خود را برای رویارویی با رقیب ابرقدرت برتر آمریکا در تقریبا هر حوزه سیاستی، از اقتصاد گرفته تا امنیت آشکار کرده‌اند. به گزارش سی‌ان‌ان، اما بر خلاف مراسم تحلیف قبلی ترامپ در ۸سال پیش، رهبران چین ممکن است با رویکرد تقابل‌آمیزتر غافلگیر نشوند.
در عوض، کارشناسان می‌گویند این‌بار پکن در برخورد با رهبر اهل معامله و تندروهای ایدئولوژیک اطراف او باتجربه‌تر شده و ممکن است به دنبال ایجاد کانال‌های پشتیبان از طریق شخصیت‌های دوستدار چین در حلقه داخلی ترامپ، مانند ایلان ماسک باشد. ناظران سیاست خارجی چین هیچ تردیدی درباره خط سیر بالقوه نزولی روابط در دوران ترامپ ندارند؛ چرا که ترامپ در مبارزات انتخاباتی تهدید کرده است که واردات چین را با تعرفه‌های 60درصدی بالا می‌برد. او در این هفته گفت که 10درصد تعرفه اضافی بر کالاهای چینی علاوه بر همه عوارض موجود اعمال خواهد کرد. اگر به تیم ترامپ نگاه کنید، نه همه اما بیشتر، شاهین‌های ضد چینی هستند. یون سان، مدیر برنامه چین در مرکز استیمسون در واشنگتن گفت: «مقامات منصوب احتمالا یک سیاست تندروانه را دنبال خواهند کرد تا رقابت با چین را به سطح جدیدی برسانند. فکر نمی‌کنم پکن منتظر خبر خوبی از آنها باشد.»
اما برخی از متفکران سیاست خارجی در چین بر این باورند که رئیس‌جمهور منتخب در نهایت همچنان می‌خواهد با چین معامله کند و ممکن است انعطاف‌پذیرتر از آنچه کابینه او نشان می‌دهد، باشد. هال برندز، استاد روابط جهانی در دانشکده مطالعات بین‌المللی پیشرفته جان هاپکینز گفت: «ترامپ بیشتر نگران چالش اقتصادی چین است؛ درحالی‌که بسیاری از مقامات دولت آتی – از شورای امنیت ملی گرفته تا وزارتخانه‌های دولتی و دفاعی- درگیر چالش‌های نظامی و امنیتی چین هستند.» برندز ادامه داد: «سوال جالب این است که آیا آنها می‌توانند از ستیزه‌جویی اقتصادی ترامپ درباره چین برای پیشبرد سیاست‌های قوی و قاطعانه در ابعاد امنیتی استفاده کنند یا اینکه ترامپ این کار را دشوار می‌کند؛ زیرا به آن جنبه‌های سیاست آمریکا و چین علاقه کمتری دارد؟» مایک والتز، نامزد ترامپ برای مشاور امنیت ملی، در سال‌های اخیر دو بار اعلام کرده است که حزب کمونیست چین در «جنگ سرد» با آمریکا قرار دارد.
سناتور مارکو روبیو، نامزد وی برای وزارت امور خارجه به‌عنوان «پیشگام ضد چین» شناخته می‌شود و در حال حاضر توسط پکن تحریم شده است. پیت هگزث، مجری سابق فاکس نیوز که برای پست وزیر دفاع انتخاب شده بود، هشدار داده است که چین برای شکست دادن ایالات متحده و دستیابی به سلطه جهانی تلاش می‌کند. وو شینبو، مدیر مرکز مطالعات آمریکایی در دانشگاه فودان شانگهای گفت که برای پکن مهم است که مشاوران جنگ‌طلبِ ترامپ را از خود رئیس‌جمهور منتخب متمایز کند. او ادامه داد: «بسیاری از تندروها واقعا خواهان رویارویی کامل با چین هستند؛ اما آیا این واقعا هدف ترامپ برای روابط ایالات متحده و چین است؟ به نظر من، اقدامات سیاسی آنها ممکن است توسط خود ترامپ تعدیل شود.»
فاکتور ماسک
ترکیب شاهین‌های چین در دولت آینده احتمالا به چین گوشزد خواهد کرد که به دنبال کانال‌های جایگزین باشند که گوش ترامپ هستند. طراحی این کانال‌ها می‌تواند با ایلان ماسک آغاز شود. بنیان‌گذار میلیاردر تسلا منافع تجاری گسترده‌ای در چین دارد؛ جایی که شرکت او نیمی از وسایل نقلیه الکتریکی خود را تولید می‌کند. ماسک اغلب برای دیدار با مقامات چینی در سفرهای خود به آنجا دعوت می‌شود. سان گفت: «همه در حال تماشای نقش ایلان ماسک در چین هستند. چین قطعا می‌خواهد که او حداقل یک کانال ارتباطی باشد و به‌طور بالقوه نقش مثبتی ایفا کند.» ماسک اغلب برخی از نکات گفت‌وگوی پکن را تکرار می‌کند، مانند حفظ یک رابطه اقتصادی سالم «برد-برد» و حتی نامیدن تایوان به‌عنوان «بخش جدایی‌ناپذیر چین». موفقیت کسب‌وکار کلیدی ماسک مانند تسلا می‌تواند به این بستگی داشته باشد که روابط بین دو اقتصاد بزرگ جهان در چهار سال آینده چه مسیری را طی خواهد کرد. اما هنوز مشخص نیست که آیا ماسک مایل است یا می‌تواند سیاست آمریکا را به نفع چین تغییر دهد.
لیل موریس، کارشناس ارشد موسسه سیاست جامعه آسیا می‌گوید: «به نظر می‌رسد نقشی که ترامپ برای او در نظر گرفته است بیشتر در جبهه کارآمدی دولت است، بنابراین من انتظار ندارم که ماسک نقش برجسته‌ای در امور خارجی داشته باشد.» او ادامه می‌دهد: «اگرچه با توجه به منافع تجاری قابل توجه ایلان در چین، تصور می‌کنم ترامپ به نظرات ایلان درباره روابط تجاری آمریکا و چین گوش دهد.» در هر صورت، پکن خود را برای رانندگی در جاده صخره‌ای آماده می‌کند. اقتصاددانان هشدار داده‌اند که تهدید ترامپ برای تعرفه‌های 60درصدی می‌تواند ضربه‌ای جدی به اقتصاد چین وارد کند و نرخ رشد آنها را به نصف کاهش دهد. اسکات بسنت، مدیر صندوق سرمایه‌گذاری، انتخاب ترامپ برای وزیر خزانه‌داری تعرفه‌ها را «ابزار مفیدی برای دستیابی به اهداف سیاست خارجی رئیس‌جمهور» می‌داند و تهدید ترامپ را «موضع مذاکره حداکثری» توصیف کرد.
جیمیسون گریر که به‌عنوان نماینده تجاری ایالات متحده معرفی شده و پیش‌تر نیز رئیس کارکنان رابرت لایت‌هایزر بوده، یک محافظه‌کار سرسخت بوده که همچون رئیسش به جنگ تجاری با چین معتقد است. رابرت لایت‌هایزر در دوره اول ترامپ جنگ تجاری را رهبری کرد. او نیز موضع سخت لایت‌هایزر در قبال پکن را تکرار و از «جداسازی راهبردی» از چین حمایت کرده است. وو، از دانشگاه فودان گفت: «چین باید برای برخی از چالش‌های جدی که ممکن است در روابط چین و ایالات متحده ایجاد شود، آماده باشد؛ چه در تجارت، چه در دیپلماسی و چه در امنیت، وضعیت بسیار بدی است.»
منبع: دنیای اقتصاد