عبور از دروازه تاریخ با کنفرانسی دور از چشم شاه

به گزارش ایسنا، امروز 6 آذر 1403 خورشیدی به اهم مناسبت‌ها و اتفاقات تاریخیِ این روز می‌پردازیم.

کنفرانس تهران بدون محمدرضا پهلوی- 1322

روسای جمهور سه کشور آمریکا، روسیه و انگلیس در هنگامه جنگ جهانی دوم در تاریخ ششم آذر 1322 بدون اطلاع و حضور محمدرضا شاه پهلوی در سفارت روسیه در تهران برگزار کردند.

کنفرانس سران متفقین در حالی در تهران به مدت 4 روز برگزار شد که ایران در اشغال نظامی آنان بود. کنفرانس تهران پس از ورود آمریکا به جنگ جهانی دوم و گشایش جبهه‌های جدید علیه ارتش آلمان برگزار شد.

روزولت رئیس جمهور آمریکا، چرچیل نخست‌وزیر انگلستان و استالین رهبر شوروی با حضور در سفارت روسیه در تهران به دور از چشم محمدرضا شاه درباره شیوه‌های مبارزه با ارتش آلمان و کمک به جبهه‌های جنگ تبادل نظر کردند.

در پایان کنفرانس تهران اعلامیه مشترکی صادر شد که در آن به انهدام نیروهای نظامی آلمان و چگونگی انجام عملیات در جبهه‌های جنگ اشاره شد.

تعطیلی حوزه‌های علمیه در اعتراض به حکم اعدام روحانیون ضد بعثی عراق- 1353

حوزه‌های علمیه قم و مشهد در اعتراض به تصمیم دولت بعث عراق مبنی بر اعدام 5 نفر از روحانیون مبارز شیعه تعطیل شد. در این روز حضرات آیات سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی، سیدمحمدرضا گلپایگانی و سایر مراجع تقلید قم به همراه آیت‌الله محمدهادی میلانی رئیس حوزه عملیه مشهد کلاس های درس را تعطیل کردند.

این اقدام در واکنش به تصمیم رژیم بعثی عراق به ریاست حسن البکر به دستگیری 150 نفر از روحانیون مبارز و طلاب علوم اسلامی عراق و صدور حکم اعدام برای 5 نفر از آنان اتخاذ شد.

در تقویم شمسی مناسبت‌های دیگری چون؛ استعفای وثوق‌الدوله و رد آن توسط احمد شاه قاجار در سال 1297، انتخاب محمدعلی فروغی سفیر کبیر ایران در ترکیه به عنوان نماینده دائمی ایران در جامعه ملل طبق تصویب نامه هیات وزیران در سال 1307، آتش زدن امتیازنامه نفت دارسی توسط رضا پهلوی در سال 1311، استعفای احمد قوام‌السلطنه از نخست‌وزیری در سال 1326، انتشار اعلامیه مشترک ایران و یوگسلاوی و ابراز نگرانی سران دو کشور در واکنش به اوضاع وخیم قاره هند در سال 1350، تقدیم لایحه بودجه 1089 میلیارد ریالی به مجلس شورای ملی توسط امیرعباس هویدا نخست‌وزیر وقت پهلوی در سال 1352، ورود رئیس جمهور رومانی و همسرش به تهران در سال 1354، ورود نخست‌وزیر چک‌اسلواکی به تهران در سال 1355، هدف قرار گرفتن هواپیمای نظامی ایران هنگام پرواز آزمایشی بر فراز خاک عمان توسط آتش‌بارهای یمن جنوبی در سال 1355، آغاز به کار نخستین کنفرانس بین ‌المللی هنر دینی در تهران در سال 1374، درگذشت دکتر سید صادق گوهرین ادیب و پژوهشگر برجسته عرفان اسلامی در سال 1374، رحلت حجت‌ الاسلام والمسلمین محمدعلی شرقی در سال 1377 به ثبت رسیده است.

رویدادهای مهم تقویم قمری به شرح زیر است.

شهادت آیت‌اله سید محمدباقر و سیده بنت‌الهدی صدر توسط مزدوران رژیم بعث- 1400

سیدمحمدباقر در 25 ذیقعده 1353 در کاظمین به دنیا آمد و در کودکی پدرش را از دست داد و از آن پس تحت تکفّل سید اسماعیل برادر بزرگش قرار گرفت. او در 12 سالگی به نجف اشرف رفت و چند سال بعد دوره عالی فقه و اصول را در نزد حضرات آیات سید ابوالقاسم خویی و شیخ محمدرضا آل یاسین دایی خود خواند.

سید محمدباقر از 25 سالگی به مقام اجتهاد رسید و از آن پس تدریس دروس خارج اصول و خارج فقه را آغاز کرد. او طی حدود 30 سال تدریس، شاگردان مستعدی تربیت کرد که حضرات آیات سید محمدباقر حکیم، سیدمحمود هاشمی شاهرودی، سیدکاظم حسینی حائری و شیخ مهدی آصفی از آن جمله‌اند.

کتاب‌هایی چون فَلسَفَتُنا و اقتصادُنا نوشته ایشان است. ایشان تفکیک مساله‌ رهبری فکری از رهبری سیاسی را امکان‌پذیر نمی‌دانست و همراهِ فعالیت‌های فکری، به فعالیت‌های سیاسیِ جامعه نیز پرداخت. این مبارزات پرشور به ویژه پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران و حمایت امام خمینی از ایشان، خطری جدی برای بعثیان به شمار می‌آمد و بدین سبب حاکمان عراق، حضور این وی را در صحنه دین و سیاست تحمل نکردند.

سرانجام مزدوران حزب بعث عراق ایشان را پس از چند روز بازداشت و اعمال وحشیانه‌ترین شکنجه‌ها، به همراه خواهر فداکارش بنت‌الهدی در روز 19 فروردین 1359 در 47 سالگی به شهادت رساند.

سیده بنت‌الهدی صدر نیز در سال 1357 در خانواده علم و تقوا در کاظمین به دنیا آمد. بنت‌الهدی نیز همانند برادرانش سید اسماعیلی و سید محمدباقر از داشتن نعمت پدر محروم بود.

او قرآن، ادبیات، تاریخ، فقه و اصول را تا بالاترین سطوح نزد برادرانش آموخت و سپس به تدریس علوم اسلامی پرداخت. این بانوی عالمه توانست رهبری زنان مسلمان عراق را به عهده بگیرد و مدارس اسلامی وابسته به جمعیت خیریه اسلامی را در بغداد سرپرستی کرد.

سیده بنت‌الهدی در مدارس تحت نظرش در نجف و کاظمین نیز بانوان آگاه و مبارز را تربیت کرد و در نشر علوم اسلامی از آنان استفاده کرد.

با دستگیری آیت‌الله سید محمدباقر صدر، بنت‌الهدی با ایراد خطابه‌های پرشور در حرم امام علی (ع) مردم را به فریادخواهی خواند و علیه نظام بعث به قیام دعوت کرد.

او نیز سرانجام به همراه برادرش سیدمحمدباقر دستگیر و زندانی و پس از تحمل شکنجه‌های طاقت‌فرسا در زندان‌های رژیم بعث عراق در 43 سالگی به شهادت رسید.

رویدادهای مهم تقویم میلادی نیز به شرح زیر است.

تولد جان هاروارد- 1607

جان هاروارد کشیش انگلیسی در 26 نوامبر 1607 به دنیا آمد. وی 400 جلد کتاب به کتابخانهٔ دانشگاه هاروارد و همچینین مبلغ 779 پوند به این دانشگاه کمک کرد. بنا بر منابع رسمی هاروارد، تاسیس این دانشگاه، نه توسط یک فرد که حاصل تلاش جمعی بود به همین دلیل جان هاروارد نه به عنوان بنیانگذار بلکه به عنوان یکی از بنیانگذاران این دانشگاه شناخته می‌شود.

هر چند به موقع بودن و سخاوت بسیار زیاد او در این مهم، او را به عنوان مفتخرترین این بنیانگذاران تبدیل کرده است و نام دانشگاه هاروارد به افتخار وی نام‌گذاری شد.

درگذشت مبتکر پیوند کلیه- 2012

از زمان نخستین پیوند کلیه میان دوقلوهای همسان، صدها هزار عمل پیوند اندامهای دیگر نیز در سراسر جهان انجام شد. دکتر جوزف یی مورای در سال 1990 به طور مشترک همراه با دکتر دونال توماس که در زمینه پیوند مغز استخوان کار می کرد جایزه پزشکی نوبل را به دست آوردند.

این اقدام ماری در ابتدا با انتقاداتی از جانب اخلاق گرایان و رهبران مذهبی مواجه بود که معتقد بودند با این کار انسان در کار خدا دخالت می‌کند. تا اوایل دهه 1950 هیچ عمل پیوند عضوی در جهان انجام نشده بود تا اینکه دکتر ماری و همکارانش در بیمارستان پیتر بوستون با روش هایی جدیدی موفق به انجام موفقیت آمیز این کار در سگها شدند.

در دسامبر 1954 آنها بیمار مناسب انسانی خود را یافتند ریچارد و رونالد هریک 23 ساله که دوقلوهای همسان بودند. به نوشته آسوشیتدپرس به دلیل خصوصیات ژنتیکی مشابه این دو آنها با مشکل زیادی در پیوند عضو روبه‌رو نبودند. ریچارد پس از این پیوند 8 سال دیگر زندگی کرد با یک پرستار همان بیمارستان ازدواج کرد و از او صاحب دو فرزند شد.

مورای پیوندهای دیگری را روی دوقلوهای همسان در چند سال بعد از آن انجام داده و تلاش کرد تا این کار را روی خویشاوندان انجام دهد و دانش خود در مورد رد کردن عضو توسط سیستم بدنی را افزایش داد. در نهایت این پیشرفت دارویی بود که واکنش سیستم ایمنی به عضو پیوندی را حل کرد.

از وی در سال 2004 و در مسابقات ورزشکاران پیوند عضوی نیز توسط ورزشکارانی که پیوند عضو شده بودند تقدیر شد که رونالد هریک نیز در میان آنان بود.

دکتر جوزف یی مورای به دلیل سکته قلبی در بیمارستانی در نزدیکی بوستون درگذشت.

درگذشت فیدل کاسترو- 2016

فیدل در 13 آگوست 1926 در شهر بیران متولد شد. خانواده او ملاک بودند و او را پس از پایان دوره ابتدایی به مدرسه‌ای خصوصی در سانتیاگو در کوبا و پس از آن به هاوانا فرستادند. او تحصیلاتش را در دانشکده حقوق دانشگاه هاوانا به اتمام رساند. وی در دوره دانشجویی به یک گروه پیوست که در زمینه فساد سیاسی مبارزه می‌کرد.

کاستروز در سال 1947 عضو حزب مردم کوبا شد که به حزب ارتودوکس هم شهرت داشت. وی سپس رهبر جناح چپ حزب شد و همان سال داوطلب عضویت در یک گروه مسلح برای مبارزه علیه نظام رافائل تروخیو در جمهوری دومنیکن شد. هرچند این گروه نتوانست از کوبا خارج شود اما کاسترو بارها در برنامه ریزی و اجرای چنین طرح‌های ضد امپریالیستی نقش داشت.

وی سرانجام در 1959 توانست نظام فالگنسیو باتیستا را شکست دهد و حکومت در کوبا را در دست گیرد. وی علاوه بر رهبری انقلاب کوبا، از سال 1959 تا 1976 به عنوان نخست وزیر کوبا و سپس به عنوان رئیس جمهور این کشور از سال 1976 تا 2008 مشغول فعالیت بود. حزب کمونیست کوبا که تنها حزب سیاسی در نظام تک حزبی کوبا است از سال 1965 تا سال 2011 تحت رهبری وی اداره می‌شد.

بر اساس قانون اساسی مصوب سال 1976 میلادی دبیرکل حزب، رهبری حکومت را در دست دارد. کاسترو یکی از نمادهای انقلاب کمونیستی در آمریکای لاتین به شمار می‌رفت. در دوران زمامداری وی در کوبا صنایع و تجارت ملی‌سازی شد و اصلاحات سوسیالیستی دولت در سراسر جامعه به اجرا درآمد. کاسترو هم‌چنین دو دوره دبیر کل جنبش عدم تعهد بود.

کاسترو یکی از شخصیت‌های بحث‌برانگیز جهان معاصر بود. وی جوایز مختلف بین‌المللی به دست آورد و حامیانش او را قهرمان سوسیالیسم، ضد امپریالیسم و بشردوستی و کسی که توانسته استقلال کوبا را در برابر امپریالیسم آمریکا حفظ کند، می‌دانند.

کاسترو صبح روز شنبه 26 نوامبر 2016 در اثر بیماری و کهولت سن در 90 سالگی درگذشت.

در تقویم میلادی مناسبت‌های دیگری چون؛ درگذشت آدام میتس‌ کیویچ شاعر و نویسنده برجسته لهستانی در سال 1855، زادروز هاینریش برونینگ، سیاستمدار آلمانی در سال 1885، درگذشت هنری هِرْتْزْ فیزیکدان و ریاضی‌دان معروف آلمانی در سال 1894، سال‌ روز تاسیس جمهوری خلق مغولستان در سال 1924، تولد عبدالله احمد بداوی نخست‌وزیر وقت مالزی در سال 1939 به ثبت رسیده است.

منبع: ایسنا