۷۱ میلیارد دلار خسارت؛ هزینه‌های پنهان جنگ در محیط‌زیست اوکراین

جنگ روسیه و اوکراین که از 1000 روز پیش آغاز شده، علاوه بر تاثیرات انسانی و سیاسی، پیامدهای محیط‌زیستی گسترده‌ای داشته است. این جنگ، با ویرانی‌های گسترده، پیوند بین امنیت بین‌المللی، تخریب محیط‌زیست و وابستگی به سوخت‌های فسیلی را آشکار کرده است. اوکراین از این بحران برای ترویج بازسازی سبز و تلاش‌های بین‌المللی بهره می‌برد و این موضوع در نشست COP29 به‌خوبی مطرح شد.

تاثیرات جنگ بر محیط‌زیست

حمله روسیه به اوکراین، آثار محیط‌زیستی ویرانگری داشته است. بر اساس گزارش‌ها، جنگ باعث وقوع بیش از 6500 جرم علیه محیط‌زیست شده است. حدود 3 میلیون هکتار جنگل آسیب دیده‌اند، معادل سه برابر مساحت سوئیس، و 35000 کیلومتر مربع زمین با مین‌ها آلوده شده است. این مناطق نیازمند دهه‌ها تلاش برای پاکسازی هستند.

علاوه بر این، حملات نظامی باعث آزاد شدن 180 میلیون تن گاز دی اکسید کربن شده است؛ میزانی که از کل انتشار سالانه بسیاری از کشورها بیشتر است. محققان اوکراینی روش‌های جدیدی برای اندازه‌گیری انتشار کربن ناشی از درگیری‌ها ابداع کرده‌اند، که می‌تواند متجاوزان را به‌طور دقیق‌تر پاسخگو کند. برآورد کلی خسارت‌های محیط‌زیستی ناشی از این جنگ به 71 میلیارد دلار رسیده است.

وابستگی به سوخت‌های فسیلی و نقد نشست گروه 20

اوکراین در نشست COP29 و گروه 20 به صراحت تاکید کرد که جنگ روسیه با درآمد حاصل از صادرات سوخت‌های فسیلی تامین مالی می‌شود. از آغاز جنگ، روسیه 787 میلیارد یورو از این منابع درآمد کسب کرده است، که 206 میلیارد یوروی آن از کشورهای اتحادیه اروپا بوده است. این موضوع، به‌طور مستقیم به تامین بودجه برای ویرانی اوکراین و تخریب محیط‌زیست کمک کرده است.

فعالان اقلیمی از این انتقاد کردند که گروه 20 در بیانیه خود، نه به تحریم سوخت‌های فسیلی روسیه اشاره کرده و نه استراتژی‌ای برای حذف تدریجی این منابع ارائه داده است. سویتلانا رومانکو، مدیر گروه اقلیمی Razom We Stand، این عدم توجه را یک شکست بزرگ در پیوند دادن بحران آب‌وهوایی با امنیت جهانی توصیف کرده است. او تاکید کرد که مسیر صلح از خطوط لوله و میدان‌های نفتی نمی‌گذرد و تحریم‌های سخت علیه سوخت‌های فسیلی روسیه ضروری است.

بازسازی سبز؛ امید در میانه ویرانی

اوکراین با وجود جنگ، تلاش می‌کند تا محیط‌زیست و زیرساخت‌های خود را به شکلی پایدار بازسازی کند. در COP29، غرفه اوکراین با طرح‌های خلاقانه به نمایش درآمد. از جمله برنامه‌های این کشور، کاشت 555 میلیون درخت برای جبران جنگل‌های از بین رفته و پاک‌سازی بیش از 35000 کیلومتر مربع زمین مین‌گذاری شده است. همچنین، ابتکاراتی مانند توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر، کشاورزی دیجیتال و جایگزینی مواد سازگار با محیط‌زیست ارائه شده‌اند.

غرفه اوکراین، با استفاده از مواد بازیافتی و دیوارهایی که حاوی دانه‌های واقعی هستند، به نمادی از تلاش برای بازسازی سبز تبدیل شد. این دانه‌ها پس از پایان اجلاس، به کشورهای مختلف ارسال و کاشته خواهند شد. نقاشی دیواری بزرگی در غرفه، 50 پروژه زیست‌محیطی اوکراین را شامل تلاش‌هایی برای توسعه مین‌زدایی و انرژی‌های تجدیدپذیر، نمایش می‌داد.

تاثیرات جهانی و مسئولیت مشترک

اوکراین تاکید دارد که بازسازی سبز، یک مسئله ملی نیست بلکه به همکاری بین‌المللی نیاز دارد. انتشار گسترده دی اکسید کربن از این جنگ، یادآور این است که بحران‌های محلی تاثیرات جهانی دارند. دولت اوکراین، امیدوار است که شناسایی دقیق خسارت‌های محیط‌زیستی به‌ویژه در دادخواست‌های جبران خسارت از روسیه مؤثر باشد.

جنگ روسیه و اوکراین، پیوند مستقیمی میان امنیت، تغییرات اقلیمی و وابستگی به سوخت‌های فسیلی نشان داده است. اوکراین، با وجود آسیب‌های گسترده، به‌جای انتظار برای پایان جنگ، به بازسازی سبز روی آورده است. این تلاش‌ها می‌توانند الگویی برای مقابله با بحران‌های محیط‌زیستی در جهان باشند. همان‌طور که اوکراین نشان داده، آینده‌ای پایدار نیازمند تعهد جهانی برای رهایی از سوخت‌های فسیلی و سرمایه‌گذاری در انرژی‌های پاک است.

اخبار حوزه محیط‌زیست و تغییرات اقلیمی را در صفحه اقتصاد سبز تجارت‌نیوز بخوانید.

منبع: تجارت نیوز