اصلاح نرخ خودرو چه تاثیراتی بر بازار آزاد دارد؟

در بازار خودرو اتفاق شوک‌آوری رخ نداده است؛ البته افزایش قیمت خودرو سبب شد در روز دوشنبه بازار خودرو افزایش قیمت شدید را در خودروهای داخلی بی‌پاسخ نگذارد و به‌نوعی به‌این موضوع واکنش نشان داد؛ با این ‌حال ممکن است طی روزهای آینده، اثرات بیشتر این اتفاق، خود را در بازار نشان دهد. اما آیا منحنی قیمت خودرو در بازار نیز به‌اندازه میزان افزایش بهای کارخانه بالا خواهد رفت؟

به‌نظر می‌رسد به‌دو دلیل شاهد چنین رویدادی نخواهیم بود. نخست این‌که خبر غیررسمی رشد بهای خودرو از چند روز پیش در بازار منتشر شد و حتی گفته می‌شود این خبر روی رشد سهام خودرویی‌ها تاثیر قابل ‌توجهی داشته است.

منحنی قیمت انواع خودرو در بازار نیز نشان از افزایش نرخ‌ها دارد؛ بنابراین مشخص است که از چند روز پیش افزایش 30 درصدی قیمت کارخانه‌ای خودرو روی بازار اثر گذاشته، اما شاید چندان ملموس نبوده است. البته این‌که با رسمی شدن افزایش بهای خودرو در کارخانه، قیمت خودرو در بازار نیز به‌روز شود، چندان دور از ذهن نیست. بااین‌حال بسیار بعید است رشد بهای خودرو در بازار به‌اندازه اصلاح قیمت انجام‌شده در مبدا باشد.

شاید اگر قرار بر تاثیرپذیری صددرصدی منحنی قیمت در بازار از نرخ کارخانه‌ای جدید خودروها بود، این موضوع طی این چند روز که خبر غیررسمی افزایش قیمت منتشر شده، خود را کاملا نشان می‌داد. بااین‌ حال، بازار خودرو واکنش هیجانی به‌اصلاح 30 درصدی قیمت خودرو نداشته است. نکته دیگر این‌جاست که بازار خودرو در این سال‌ها معمولا از انتظارات تورمی و نوسان ارز پیروی می‌کرد؛ اما طی چند ماه گذشته، اثرپذیری خودرو از ارز کاهش یافته است.

درواقع به‌نظر می‌رسد منحنی قیمت در بازار خودرو توان گذشته را برای رشد سنگین ندارد؛ از همین رو تعمیم افزایش 30 درصدی قیمت کارخانه‌ای خودروها به‌نرخ بازار آن‌ها، احتمال کمی دارد. برخی فعالان بازار معتقدند اثر افزایش قیمت کارخانه‌ای خودروها بر بازار، نهایتا 10 درصد خواهد بود و بسیار بعید است بازار کشش رشد قیمت 30 درصدی را داشته باشد.

البته برای پاسخ دقیق به این‌که سرنوشت بازار خودرو پس از اعمال افزایش 30 درصدی بر قیمت کارخانه‌ای خودروها چه خواهد شد، باید چند روزی صبر کرد تا قیمت‌ها کاملا در بازار به‌روز شوند. به‌هرحال هرچند افزایش قیمت خودرو مطلوب مصرف‌کنندگان واقعی نیست، اما این نکته را نباید فراموش کرد که نفع و رانت ناشی از فریز و سرکوب قیمت، به‌جیب دلالان و واسطه‌گران می‌رود. از طرفی، تبعات منفی فریز و سرکوب قیمت، مانند افت کمی و کیفی تولید، متوجه مصرف‌کننده واقعی می‌شود.

در چنین شرایطی دو خودروساز بزرگ کشور بعد از افزایش رسمی قیمت خودرو، به برخی از پرسش‌های متقاضیان پاسخ دادند. آن‌ها در پاسخ به این سوال که آیا اصلاح قیمت صورت‌گرفته،‌ مشمول خریدارانی که وجه کامل خودرو را پرداخت کرده‌اند، می‌شود یا خیر؟ تاکید کردند: «درصورتی که قرارداد منعقدشده با خریداران در قالب «فروش فوری» یا «فروش فوق‌العاده» باشد و وجه خودرو از سوی خریدار به‌صورت کامل پرداخت شده باشد،‌ خودرو مشمول هیچ‌گونه اصلاح قیمتی نمی‌شود و با همان نرخ سابق، تحویل مشتریان داده خواهد شد.»

پرسش دیگری که در ایران‌خودرو مطرح شده بود، این بود که آیا افزایش قیمت شامل افرادی که در قرعه‌کشی مهرماه ایران‌خودرو به‌صورت برنده اصلی و رزرو اعلام شده‌اند نیز می‌شود؟ این خودروساز بزرگ نیز پاسخ داده است: «تمام برندگان اصلی قرعه‌کشی طرح عادی از مهرماه فراخوان شده‌اند و بر اساس بند سه تذکرات مهم اطلاعیه شماره یک سامانه ثبت درخواست خرید خودرو، عدم‌واریز وجه هر مرحله در مدت تعیین‌شده به‌منزله انصراف تلقی می‌شود. ضمنا با توجه به‌تکمیل ظرفیت عرضه توسط منتخبان اصلی، امکان فراخوان منتخبان رزرو نیز وجود نداشته است.»

افزایش قیمت 44 میلیون‌تومانی ساینا S اتومات

خودروهای داخلی روز گذشته رشد بهای 3 تا 44 میلیون‌تومانی را تجربه کردند. جایی که ساینا S اتومات (1403) با 44 میلیون‌تومان افزایش 572 میلیون‌تومان، دنا اتومات آپشنال (1403) با 41 میلیون‌تومان افزایش یک‌میلیارد و 93 میلیون‌تومان، سورن پلاس دوگانه (1403) با 40 میلیون‌تومان افزایش 850 میلیون‌تومان، شاهین اتومات (1403) با 30 میلیون‌تومان افزایش 882 میلیون‌تومان، پژو 207 تیپ 5 (1402) با 25 میلیون‌تومان افزایش 725 میلیون‌تومان، تارا 6 دنده V1 پلاس (1403) با 19 میلیون‌تومان افزایش 870 میلیون‌تومان، پژو 207 پانوراما اتومات ارتقا یافته (1403) با 18 میلیون‌تومان افزایش یک‌میلیارد و 73 میلیون‌تومان و پژو 206 تیپ 2 (1401) با 15 میلیون‌تومان افزایش 640 میلیون‌تومان قیمت‌گذاری شدند.

همچنین روز گذشته و در میان خودروهای مونتاژی شاهد رشد بهای 10 تا 105 میلیون‌تومانی بودیم. جایی که قیمت هایما S5 جدید (1403) با 105 میلیون‌تومان افزایش به‌یک‌میلیارد و 545 میلیون‌تومان، فیدلیتی پرستیژ 5 نفره (1403) با 90 میلیون‌تومان افزایش به 2 ‌میلیارد و 430 میلیون‌تومان، فیدلیتی پرستیژ 7 نفره (1403) با 70 میلیون‌تومان افزایش به 2 ‌میلیارد و 500 میلیون‌تومان، فونیکس تیگو 8 پرو مکس هیبرید (1403) با 60 میلیون‌تومان افزایش به 2 ‌میلیارد و 800 میلیون‌تومان، لاماری ایما (1403) با 50 میلیون‌تومان افزایش به یک‌میلیارد و 930 میلیون‌تومان و دیگنیتی پرستیژ (1403) با 40 میلیون‌تومان افزایش به 2 ‌میلیارد و 270 میلیون‌تومان رسید.

از طرفی در گروه خودروهای وارداتی شاهد کاهش و افزایش بهای 50 میلیون‌تومانی بودیم. جایی که نیسان سیلفی E-Power مکس ادیشن (2023) با 50 میلیون‌تومان کاهش 4 میلیاردتومان و هونگچی H5 (2024) با 50 میلیون‌تومان کاهش 3 ‌میلیارد و 500 میلیون‌تومان در بازار خریدوفروش شدند. همچنین جتا VS5 (2023) با 50 میلیون‌تومان افزایش 2 ‌میلیارد و 150 میلیون‌تومان و تویوتا کرولا – 1200 سی‌سی (2023) با 50 میلیون‌تومان افزایش 2 میلیارد و 700 میلیون‌تومان ارزش‌گذاری شدند.