خودروی فرسوده چند؟

پذیرفته‌شدگان طرح‌های جایگزینی دو خودروساز که پیامک دریافت کرده‌اند، تا 24 آبان وقت داشتند که برای اسقاط خودروی خود به مراکز مربوطه مراجعه کنند. هر خودروی فرسوده یک تا سه گواهی دریافت می‌کند. هر گواهی 35میلیون تومان است و مراکز اسقاط حدود 10درصد بابت حق‌العمل کم می‌کنند و بقیه را در کمترین زمان باید پرداخت کنند. آیین‌نامه اسقاط خودروهای فرسوده سال گذشته مصوب شده و بعد از کش‌‌وقوس‌های فراوان اردیبهشت‌ماه امسال ابلاغ شد. طبق این آیین‌نامه هر خودروی فرسوده بر اساس سال ساخت بین یک تا سه گواهی اسقاط دریافت می‌کند. بر این اساس خودروهای تولید قبل از سال 73 یک گواهی اسقاط، خودروهای تولید سال‌های 74 تا 78 دو گواهی اسقاط، خودروهای تولید سال‌های 79 تا 83 سه گواهی اسقاط، و خودروهای تولید سال‌های 84 تا 93 در صورتی که در دو معاینه فنی مردود شوند، سه گواهی اسقاط دریافت می‌کنند.

البته این دسته‌بندی در شرایطی است که در آیین‌نامه اسقاط خودروهای فرسوده برای تعریف فرسودگی خودروهای مختلف دسته‌بندی دیگری در نظر گرفته شده بود. بر این اساس خودروهای شخصی بنزین‌سوز با سن بالای 20سال، خودروهای عمومی بالای 12سال، اتوبوس‌های برون‌شهری بالای 15سال، اتوبوس‌های درون‌شهری دیزلی بالای 10 سال، وانت‌های بالای 15سال و کشنده‌ها و کامیون‌های بالای 15سال فرسوده محسوب می‌شوند؛ اما گواهی‌های اعطاشده به هر یک از این دسته‌ها تفاوتی میان آنها قائل نمی‌شود؛ برای مثال مهم نیست خودروی اسقاط‌شده تاکسی بوده یا شخصی. بنابراین دارندگان این دست از خودروها بسته به سال تولید خودرو می‌توانند از 35 تا 100میلیون تومان خودروی فرسوده خود را بفروشند. مراکز اسقاط حدود 10درصد بابت حق‌العمل کم می‌کنند و بقیه را به مالک اصلی پرداخت می‌کنند. البته این قیمت‌ها مربوط به طرح نقدی است که فرد خودروی فرسوده خود را به مراکز اسقاط داده و سپس گواهی‌های مربوط به آن را به فروش می‌رساند، اما در طرح جایگزینی می‌توانند قیمت گواهی‌ها را از بهای خودرو کم کنند.

مهران سالاریه، رئیس ستاد نوسازی ناوگان و اسقاط خودروهای فرسوده، چندی پیش در این باره گفته بود: «با توافقی که با شرکت‌های خودروساز از جمله ایران‌خودرو و سایپا شده است، کسانی که در طرح‌های جایگزینی خودرو شرکت کنند و خودروی خود را اسقاط کنند، به ازای تعداد گواهی اسقاط خودروی فرسوده خود از شرکت خودروساز برای خرید خودرو تخفیف دریافت خواهند کرد.» به نظر می‌‌رسد منظور سالاریه از تخفیف، کم کردن قیمت گواهی اسقاط از بهای خودرو بوده باشد. اما در کنار این موضوع خرید و فروش خودروهای فرسوده در پلتفرم‌های ثبت آگهی نیز جریان دارد که به نظر می‌رسد هدف خریدار، اسقاط و فروش گواهی‌های آن است. برای مثال در یک مورد برای خرید یک خودروی فرسوده تولید سال 85 به قیمت 65میلیون تومان آگهی داده شده است. این در شرایطی است که خودروی تولید سال 85 سه گواهی اسقاط می‌گیرد و حدود 100میلیون تومان قیمت گواهی‌های آن خواهد بود. این در شرایطی است که مصطفی طاهری، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی، در شهریور‌ماه امسال مدعی شده بود دلالی در بازار خودروهای فرسوده از بین رفته است.

وی در این رابطه گفته بود: «سازوکار اسقاط خودرو در مجلس یازدهم به دلیل بازار سیاهی که ایجاد شده بود، اصلاح و مقرر شد در صورتی که گواهی اسقاط به تعداد کافی موجود نباشد، 1.5درصد قیمت خودروهای داخلی به صندوق حمایت از تحقیقات و توسعه صنایع پیشرفته وزارت صنعت، معدن و تجارت واریز و اجازه تولید خودرو داده شود. به دلیل این قانون، بازار سیاه گواهی اسقاط از بین رفته است. پرداخت 1.5درصد از قیمت خودروهای داخلی به جای گواهی اسقاط موجب شد که دلالی در این بازار از بین رود و براساس پیش‌بینی‌ها تعداد اسقاط در سال جاری به حدود 250هزار دستگاه خواهد رسید.»