رخ قرمز فلز زرد
دنیای اقتصاد-محمدحسین حسینی :
با اینکه دونالد ترامپ هنوز به کاخ سفید قدم نگذاشته، اما شبح او در حال جهت‌دهی به بازارهای جهانی است. پیش‌تر، گفته می‌شد که با حضور ترامپ و پیاده شدن سیاست‌های اقتصادی او، ارزش دلار آمریکا تقویت خواهد شد. اکنون، شاخص دلار در روزهای پس از انتخابات رشد چشم‌گیری را تجربه کرده است. با رشد دلار، طلای جهانی با کاهش قیمت ۷ درصدی روبه‌رو شد.
در سال 1971، جان کانالی، وزیر خزانه‌داری آمریکا، به همتایان اروپایی خود گفت که دلار «واحد پول ما است، اما مشکل شما». در طول نیم قرن بعد، اقتصاد جهانی متحول شده است؛ اما ضرب‌المثل کانالی همچنان صادق است. اگرچه ارزش دلار تا حد زیادی توسط تحولات داخلی در آمریکا تعیین می‌شود، اما نوسانات آن معمولا در سرتاسر جهان تاثیر می‌گذارد. ممکن است یکی از این نوسانات بزرگ در کمین جهان باشد. به نظر می‌رسد سیاست‌های اقتصادی رئیس‌جمهور منتخب آمریکا، ارزش دلار را افزایش دهد و رشد سایر کشورها را مختل کند. دقیقا مشخص نیست که ترامپ چه بخش‌هایی از برنامه اقتصادی خود را می‌خواهد(و می‌تواند) اجرا کند.
با این حال، معامله‌گران بر این باورند که دولت آینده سود شرکت‌های آمریکایی را از طریق کاهش مالیات و مقررات‌زدایی افزایش می‌دهد و وام‌های دولت افزایش می‌یابد. ترکیبی از کسری بودجه بیشتر و تورم شعله‌ور شده، به نوبه خود، ممکن است فدرالرزرو را وادار کند که نرخ بهره را بالاتر از سطح کنونی ببرد. این نرخ‌های بالاتر، می‌تواند جذابیت اوراق بهادار دلار را افزایش دهد و به رشد ارزش دلار آمریکا منجر شود. اکنون بخشی از این سناریو در حال انجام است. در نشست ماهانه فدرالرزرو در هفتم نوامبر، نرخ بهره معیار، یک چهارم واحد درصد کاهش یافت و نرخ بهره هدف این بانک در محدوده 4.5 تا 4.75 درصد تعیین شد. با این حال، جروم پاول، این احتمال را که فدرالرزرو در نشست ماه دسامبر خود، روند کاهش نرخ را متوقف کرده و آن را ثابت نگه دارد، مطرح کرد.
مصائب ارز جهانی آمریکا
افزایش ارزش دلار اغلب همراه با تضعیف چشم‌انداز اقتصاد جهانی است. یکی از دلایل این امر این است که در زمان آشفتگی اقتصادی، سرمایه‌گذاران تمایل دارند دارایی‌های پرخطر خود را فروخته و در دارایی‌های امن‌تر پناه بگیرند و به ویژه، دلار و اوراق خزانه‌داری بخرند. در حالی که بدتر شدن چشم‌انداز اقتصادی باعث تقویت دلار می‌شود، افزایش ارزش دلار نیز این چشم‌انداز را ضعیف‌تر می‌کند. طبق تحقیقات صندوق بین‌المللی پول در سال 2023، افزایش 10 درصدی ارزش دلار پس از یک سال، تولید را در اقتصادهای درحال توسعه به میزان 1.9 درصد کاهش می‌دهد. اگرچه کشورهای ثروتمند کمتر تحت تاثیر این تغییرات قرار می‌گیرند، اما همچنان شاهد کاهش 0.6 درصدی تولید خود هستند.
همچنین بر اساس این گزارش، اثرات مضر دلار قدرتمند برای اقتصادهای درحال توسعه، به مدت دو سال و نیم و برای کشورهای ثروتمند، به مدت یک سال باقی می‌ماند. نوسانات دلار، اقتصاد جهانی را از طریق دو کانال اصلی تحت تاثیر قرار می‌دهد: تجارت و امور مالی. بیش از 40 درصد تجارت جهانی به وسیله تبادل دلار صورت می‌گیرد. دلار قوی‌تر، هزینه واردات کشورها را افزایش می‌دهد، تقاضا برای کالاهای وارداتی را کاهش می‌دهد و به کاهش حجم تجارت جهانی منجر می‌شود. بنابراین در بسیاری از مناطق آسیا و آمریکای لاتین، نوسانات دلار اهمیت زیادی دارد. طبق اعلام بانک تسویه بین‌المللی، دلار قوی‌تر هزینه خرید کالاهای واسطه‌ای را نیز افزایش می‌دهد و احتمال فروپاشی زنجیره‌های تامین طولانی را ایجاد می‌کند.
اثرات مالی نوسانات دلار نیز بسیار اهمیت دارند. افزایش ارزش دلار برای کشورها و شرکت‌هایی که به دلار وام گرفته‌اند، اما فاقد منابع درآمد دلاری هستند، بار بدهی آنها را افزایش می‌دهد و هزینه‌های بهره آنها را بیشتر می‌کند. نرخ‌های بهره بالاتر در آمریکا، همراه با افزایش ارزش دلار، سرمایه از کشورهای در حال توسعه خارج می‌شود. همچنین این کشورها مجبور به افزایش نرخ بهره می‌شوند؛ درست زمانی که اقتصاد آنها ممکن است از رکود رنج ببرد. بازارها اکنون در حال واکنش نشان دادن هستند. در ساعات اولیه ششم نوامبر، زمانی که نتیجه انتخابات مشخص شد، بازدهی اوراق خزانه‌داری آمریکا به‌شدت افزایش یافت. بازدهی اوراق قرضه دولتی استرالیا، نیوزیلند و ژاپن نیز همین‌طور بود. برخی از آنها در واکنش به کاهش نرخ بهره فدرالرزرو کاهش یافتند؛ اما ممکن است موقتی باشد. اینکه آیا دلار قوی دوام می‌آورد یا خیر، باید دید که ترامپ کدام‌یک از وعده‌های خود را عملی خواهد کرد و مجلس کنگره چه واکنشی به تصمیمات او نشان می‌دهد.
الاکنلگ دلار و طلا
طی دو سال اخیر، طلا به یکی از دارایی‌های محبوب برای سرمایه‌گذاران تبدیل شد. این فلز ارزشمند در شرایط تورمی بعد از همه‌گیری کرونا، توانست به عنوان یک سپر، از دارایی سرمایه‌گذاران در برابر تورم حفاظت کند. بعد از اینکه سران پولی کشورها در مهار تورم موفق بودند و نرخ تورم به هدف دو درصدی بانک‌های مرکزی نزدیک شد، آغاز روند کاهشی نرخ بهره در کنار رشد تقاضای فیزیکی طلا و افزایش ذخایر بانک‌های مرکزی بار دیگر طلای جهانی را تقویت کرد. هر چند قیمت فلز زرد در روزهای اخیر کاهشی بوده است، اما این فلز از ابتدای سال 2024 تا کنون بیش از 26درصد رشد کرده است. در طول قرن‌ها، طلا توانایی خود را در حفظ ارزش ثابت کرده است. با این حال، قیمت طلا ممکن است در کوتاه‌مدت بی‌ثبات باشد. از آنجا که قیمت طلای جهانی توسط دلار سنجیده می‌شود، رشد ارزش دلار باعث کاهش قیمت طلا می‌شود و بالعکس.
با افزایش ناگهانی ارزش دلار بعد از انتخابات آمریکا، قیمت طلا نیز با افت چشم‌گیری روبه‌رو شد و از قله تاریخی خود در قیمت 2790 دلار فاصله گرفت. معاملات آتی طلا به پایین‌ترین حد خود در هشت هفته اخیر رسید. بر اساس شاخص ثروت360 One که رفتار سرمایه‌گذاران ثروتمند را دنبال می‌کند، روز گذشته تنها حدود 10 درصد از پرتفوی این سرمایه‌گذاران به طلا تخصیص یافته بود. با توجه به اینکه برنامه‌های ترامپ هنوز حتی تصویب هم نشده‌اند، باید دید که طلای جهانی و دلار آمریکا هر یک چه روندی را در پیش خواهند گرفت. از طرفی تعرفه‌های تجاری و سرکوب مهاجرت از سوی ترامپ می‌تواند همزمان دلار را تقویت کند و تورم را افزایش دهد. رشد تورم، برخلاف دلار، می‌تواند سرمایه‌گذاران را بار دیگر به بازار طلا سوق دهد. همچنین حمایت ترامپ از بیت‌کوین، ممکن است سرمایه‌ها را از بازار طلا به بازار رمزارزها هدایت کند و ارزش طلا را کاهش دهد. باید دید که کدام یک از این برنامه‌ها عملی خواهند شد و کدام یک نیروی بیشتری برای جهت‌دهی به طلا خواهند داشت؟
منبع: دنیای اقتصاد