چه زمانی باید موتور خودرو را اورهال کرد؟

زمانی که درباره کیفیت قطعات خودرو بحث به‌میان می‌آید، ذهن ما ناخودآگاه به‌سمت محصولات خودروسازان ژاپنی می‌رود. اما جالب است بدانید تسمه‌تایم سدان محبوب کامپکت سگمنت D آئودی یعنی A4 نسل دوم پس از گذشت 20 سال تعویض شد. دلیل این مهم نیز نگهداری صحیح مالک نخست این خودرو از آن است. آئودی A4 مدنظر ما در این مطلب ساخت 2004 میلادی در کشور سوئد است و پس از 20 سال در زمان فروش، مالک دوم این خودرو که یک شهروند ایرانی بوده، درصدد بررسی کامل این خودرو برمی‌آید.وی به‌کلینیک تخصصی هرمزی مراجعه می‌کند. یوسف هرمزی‌نژاد (مکانیک این مجموعه) پیشنهاد می‌کند باتوجه به‌کارکرد 250 هزار کیلومتری این سدان محبوب ارباب حلقه‌ها بهتر است تسمه‌تایم آن تعویض شود.به‌عقیده وی اگر در این بازه کارکرد این قطعه تعویض نشود، ممکن است در آینده منجر به‌ایجاد مشکلات جدی از جمله آسیب رساندن به پیستون به‌دلیل برخورد سوپاپ‌ها ‌شود. بر این اساس مکانیک درصدد باز کردن تسمه‌تایم برآمد و پس از تامین قطعه آن را تعویض و اورهال کرد. در نظر داشته باشید که این خودرو با کارکرد 250 هزار کیلومتر (20 سال) نیاز به‌تعویض تسمه‌تایم پیدا کرده است که این امر به‌رانندگی درست و نگهداری صحیح مالک آن مربوط است.

آئودی A4 مدل 2004 پس از 20 سال برای تعویض تسمه‌تایم به‌تعمیرگاه مراجعه کرد که مکانیک در زمان باز کردن قطعات از کیفیت بالای ساخت این خودرو متعجب شد. پس از گذشت دو دهه هیچ‌یک از قطعات خودرو باز نشده و هیچ‌کدام از قطعات موتور نیز تعویض یا باز نشده بود. این موضوع به‌معنای کیفیت بالای خودروهای آلمانی است. در ادامه مکانیک با بررسی‌های کامل متوجه شد تسمه‌تایم شل و نرم شده است. در ادامه وی درصدد باز کردن تسمه‌تایم برآمد.

برای باز کردن تسمه‌تایم آئودی A4 با موتور 1.8 لیتری توربوشارژر، لازم است چراغ‌های جلو خودرو باز شود. جای چراغ‌ها در هر طرف سه مهره داشت که پس از باز شدن، از سپر جدا می‌شد. در مجموع 6 مهره باز شده تا سپر بتواند از جلو خودرو جدا شود. همچنین سینی خودرو در این مرحله باز شده و بعد از آن پروژکتورها نیز از قاب خود خارج شدند. در ادامه پس از باز شدن دو پیچ آلن، سپر و لوله شیشه‌شور چراغ باز شده و کانکتور سیم‌کشی داخل سپر نیز باز شده و سپر به‌صورت کامل از قسمت جلو خارج می‌شود.

همچنین گاز کولر تخلیه شده و لوله‌های کولر از رادیاتور کولر جدا شدند. همچنین لوله آب نیز از رادیاور آب جدا شده و دو رادیاتور آب و کولر خودرو نیز باز شدند.

پس از باز کردن رادیاتور آب و کولر، پنل جلو خودرو باز شده و پس از آن پنل تسمه دینام و تنشنر (تسمه‌سفت‌کن) دینام نیز باز می‌شوند. در این مرحله قاب تسمه‌تایم باز می‌شود و پولی سر میل‌لنگ نیز خارج شده تا تنشنر یا تسمه‌سفت‌کن نیز شل شده و تسمه‌تایم از جای خود خارج ‌شود.

مکانیک پیش از باز کردن تسمه‌تایم، ابتدا موتور خودرو را در حالتی قرار می‌دهد که اصطلاحا روی تایم قرار می‌گیرد. در این مرحله مکانیک باید بداند که تسمه در چه وضعیتی قرار دارد تا بتواند تسمه را از جای خود خارج کند. بر این اساس تنشنر یا تسمه‌سفت‌کن و میل‌سوپاپ شل شده تا تسمه راحت‌تر از جای خود خارج شود. پس از آن میل‌لنگ و واترپمپ نیز شل شده تا تسمه به‌راحتی باز شود. همچنین پس از باز کردن رادیاتور آب و کولر، پنل جلو خودرو باز می‌شود. بعد از باز کردن پنل تسمه دینام و تنشنر یا سفت‌کن تسمه‌دینام هم باز می‌شوند. در ادامه قاب تسمه‌تایم باز شده و پولی سر میل‌لنگ از جای خود خارج می‌شود. همچنین تنشنر تسمه‌سفت‌کن نیز شل شده تا تسمه‌تایم از جای خود خارج شود.

پیش از جا انداختن تسمه نو، مکانیک تسمه فابریک خودرو را بررسی کرد. این تسمه ساخت کمپانی فولکس‌واگن و بسیار باکیفیت بود. از آن‌جا که این مرکز تعمیر در کشور سوئد بود، بسیاری از تعمیرکاران قطعات خودروهای آلمانی را از دو سایت ترودو یا اتو دوک سفارش می‌دهند که یوسف هرمزی‌نژاد نیز تسمه‌تایم مربوطه را از سایت ترودو و از برند SKF سوئد سفارش داده بود. پس از تامین قطعه، تنها 5 ساعت زمان لازم بود تا تسمه‌تایم تعویض شود.

برای بسته شدن تسمه‌تایم، مکانیک ابتدا تسمه را روی تنشنر قرار داده و پس از آن روی میل‌سوپاپ و روی واترپمپ و درنهایت روی میل‌لنگ قرار می‌دهد. از آن‌جا که واترپمپ نیز نیاز به‌تعویض داشت، این قطعه هم باز شده و تسمه روی آن قرار می‌گیرد. نکته مهم درباره قرارگیری تسمه‌تایم این است که از سمت میل‌لنگ تا میل‌سوپاپ (سمت راست این قطعه) در حالتی قرار دارد که به‌سمت تنشنر یا تسمه‌سفت‌کن بوده و زمانی که تنشنر به‌درستی در جای خود قرار می‌گیرد، لقی تسمه را به‌خوبی مرتفع می‌سازد.

وقتی تسمه‌تایم سر جای خود قرار می‌گیرد، تنشنر به‌اندازه کافی تسمه را تنظیم کرده و شاخص تنشنر نیز سر جای تعبیه‌شده قرار می‌گیرد. در ادامه لازم است میل‌لنگ دو دور بچرخد تا میل‌سوپاپ یک دور به‌چرخش درآید. به این ترتیب شاخص سر جای خود قرار می‌گیرد. وقتی این قطعه سر جای خود قرار گرفت، شاخص قسمت بالای موتور با شاخص پایینی مطابقت داده می‌شود. اگر این قطعه سر جای خود قرار گرفته باشد، تنشنر توسط مکانیک مورد بررسی قرار می‌گیرد تا علامت تنشتر سرجایش قرار گرفته باشد.

اگر شل یا سفت بودن تسمه به‌خوبی توسط تنشنر انجام گرفته باشد، قاب تسمه‌تایم بسته می‌شود. ناگفته نماند که در موتورهای فولکس‌واگن، آئودی و سایر محصولات این خودروساز در کلاس 1.8 لیتر توربو، شاخص میل‌سوپاپ (که لوگوی خود آئودی روی آن حک شده) روبه‌روی علامت شاخص در قسمت بالا قرار می‌گیرد که روبه‌روی زائده پولی میل‌لنگ نیز قرار دارد.

پس از بسته شدن قاب تسمه‌تایم، لازم است دینام سر جای خود قرار گرفته و رادیاتور آب و کولر، لوله‌های آب رادیاتور و لوله‌های مربوط به‌سیستم کولر، به رادیاتور کولر متصل شوند. همچنین در ادامه رادیاتور آب و کولر در جای خود بسته می‌شوند. پس از آن سپر خودرو در جای خود قرار می‌گیرد و کانکتور سیم‌کشی از داخل، در جایش قرار گرفته و لوله شیشه‌شور نیز مجددا بسته می‌شود.

در ادامه پروژکتورها با پیچ آلن بسته می‌شوند. در گام بعدی سینی خودرو بسته شده و چراغ‌های جلو با 6 مهره در جای خود سفت می‌شوند. درنهایت شخص مکانیک پیچ‌ها را بررسی کرده و قرارگیری سپر در جای خود را نیز بررسی کرده تا اشکالی در این زمینه وجود نداشته باشد.

درنهایت شخص مکانیک با استارت زدن و بالا بردن دور موتور از نحوه کارکرد موتور و تعمیرات انجام‌شده اطمینان حاصل می‌کند. در ادامه تست رانندگی نیز انجام می‌شود تا در دورموتورهای مختلف و شرایط رانندگی متفاوت نیز خودرو تست شود.

تسمه تایم آئودی 20489 با موتور 1٫8 توربوشارژ با مجموعه ای از واتر پمپ و مجموعه ای از هرزگردها 1600 کرون هزینه برای مالک داشت که اجرت آن نیز 5000 کرون شد. در حقیقت هزینه تعمیر این مجموعه حدود 500 دلار شد. در پایان از آقای مهندس یوسف هرمزی نژاد که ما را در تهیه این گزارش یاری کردند تشکر می کنیم.