آمونیاک؛ راهکاری برای کاهش انتشار کربن در حمل‌ونقل دریایی یا تهدیدی برای محیط زیست؟
در راستای تلاش‌های جهانی برای کاهش انتشار کربن، صنایع مختلف به دنبال سوخت‌های پاک‌تر هستند. یکی از این سوخت‌ها برای صنعت حمل‌ونقل دریایی آمونیاک است که بدون کربن بوده و اگر از هیدروژن تولیدشده با انرژی تجدیدپذیر ساخته شود، می‌تواند سوختی با بدون انتشار کربن محسوب شود.
به دنبال رشد سریع صنعت حمل‌ونقل دریایی و نیاز به کاهش ردپای کربنی آن، استفاده از سوخت‌های جایگزین، از جمله آمونیاک، در کانون توجه قرار گرفته است. آمونیاک می‌تواند با استفاده از هیدروژن تولیدشده با انرژی تجدیدپذیر به سوختی بدون انتشار کربن تبدیل شود و سهمی در کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای ایفا کند. با وجود این، به دلیل هزینه‌های بالا و مخاطرات ایمنی این سوخت، پذیرش گسترده آن در صنعت دریانوردی با چالش‌های جدی مواجه است.
مزایای آمونیاک به عنوان سوخت دریایی
استفاده از آمونیاک به عنوان سوخت دریایی مزایای زیادی دارد. مهم‌ترین ویژگی آمونیاک این است که حاوی کربن نیست، بنابراین در فرایند سوخت‌سوزی هیچ دی‌اکسید کربنی تولید نمی‌کند. اگر آمونیاک از هیدروژن تولیدشده به وسیله برق تجدیدپذیر ساخته شود، عملاً یک سوخت بدون کربن محسوب می‌شود. استفاده از این سوخت می‌تواند به صنعت حمل‌ونقل دریایی کمک کند تا به هدف‌های کاهش انتشار جهانی و همچنین کاهش آلودگی محیطی دست یابد. با توجه به اینکه این صنعت حدود سه درصد از انتشار کربن جهانی را به خود اختصاص می‌دهد، جایگزینی سوخت‌های فسیلی با آمونیاک می‌تواند تاثیر مثبتی در مبارزه با تغییرات اقلیمی داشته باشد.
چالش‌های ایمنی در استفاده از آمونیاک
آمونیاک یک ماده شیمیایی قوی و خطرناک است که می‌تواند به انسان و محیط‌زیست آسیب برساند. در صورت نشت، آمونیاک می‌تواند باعث مسمومیت حاد و آسیب به پوست، چشم‌ها و دستگاه تنفسی شود. هنگام سوخت‌گیری کشتی‌ها یا نگهداری آن در مخازن، خطر نشت آمونیاک به‌ویژه افزایش می‌یابد و این چالش بزرگی در کاربرد آن به عنوان سوخت دریایی محسوب می‌شود. برخی اقدامات برای کاهش این خطرها شامل استفاده از تجهیزات خاص مانند کوپلینگ‌های آزادسازی اضطراری است که در صورت نشت، سیستم سوخت را قطع می‌کنند. همچنین، طرح‌های واکنش اضطراری و آموزش کارکنان دریایی برای مدیریت صحیح این ماده از جمله اقدامات پیشنهادی برای کاهش خطرات احتمالی است. مرکز جهانی کربن‌زدایی دریایی (GCMD) نیز در حال توسعه طرح‌هایی برای مدیریت نشت آمونیاک است، زیرا این ماده برخلاف نفت که در آب پخش می‌شود، به‌سرعت در هوا منتشر می‌شود و کنترل آن دشوارتر است.
چالش‌های هزینه‌ای در استفاده از آمونیاک
در مقایسه با سوخت‌های دیگر مانند گاز طبیعی مایع (LNG) و متانول، آمونیاک هزینه‌های بیشتری دارد. به دلیل چگالی انرژی کمتر آمونیاک، برای تامین انرژی مورد نیاز کشتی‌ها به مقادیر بیشتری از آن نیاز است یا باید سوخت‌گیری‌های مکررتری انجام شود. این مساله باعث می‌شود هزینه‌های ذخیره‌سازی و سوخت‌گیری به طور قابل توجهی افزایش یابد. بر اساس برآوردها، استفاده از آمونیاک می‌تواند دو تا چهار برابر سوخت‌های مرسوم هزینه داشته باشد. علاوه بر این، موتورهای مخصوص سوخت آمونیاک به نگهداری بیشتری نیاز دارند زیرا این سوخت خاصیت خورندگی دارد و می‌تواند به تجهیزات آسیب بزند. در نتیجه، برای اینکه آمونیاک به گزینه‌ای رقابتی و اقتصادی تبدیل شود، لازم است هزینه‌های تولید، ذخیره‌سازی و سوخت‌رسانی آن به‌شدت کاهش یابد.
اقدامات جهانی برای توسعه سوخت آمونیاکی
با اینکه تعداد کشتی‌های مجهز به سوخت آمونیاک در جهان هنوز بسیار کم است، صنعت دریانوردی امیدوار است که با توسعه تکنولوژی‌های جدید، کاربرد آمونیاک به‌عنوان سوخت دریایی افزایش یابد. کشورهایی مانند ژاپن و سنگاپور، که از مراکز بزرگ سوخت‌رسانی و حمل‌ونقل دریایی محسوب می‌شوند، در حال تحقیق و سرمایه‌گذاری در زمینه زیرساخت‌ها و استانداردهای سوخت‌رسانی آمونیاکی هستند. در سنگاپور، مطالعه‌ای برای شناسایی خطرات و تعیین استانداردهای ایمنی برای ذخیره‌سازی آمونیاک در حال انجام است. ژاپن نیز اولین یدک‌کش دریایی با سوخت آمونیاک را راه‌اندازی کرده و به دنبال توسعه تجهیزات مخصوص ذخیره‌سازی این سوخت است.
پیش‌بینی آینده برای استفاده از آمونیاک در صنعت حمل‌ونقل دریایی
با توجه به نیازهای روزافزون به سوخت‌های پاک، پیش‌بینی می‌شود آمونیاک تا سال 2050 بتواند حدود یک سوم سوخت‌رسانی به ناوگان دریایی را تشکیل دهد. با این حال، برای رسیدن به این هدف، توسعه و پذیرش این سوخت نیازمند زمان و تلاش‌های گسترده‌ای است. علاوه بر اینکه باید استانداردهای جدیدی برای ایمنی و مدیریت صحیح سوخت‌گیری با آمونیاک تنظیم شود، سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها و فناوری‌های پیشرفته نیز الزامی است. تا زمانی که آمونیاک به عنوان سوختی قابل اعتماد و امن برای دریانوردی تایید شود، همکاری بین‌المللی و تحقیق و توسعه نقش مهمی در این مسیر ایفا خواهند کرد.
به نقل از zawya، آمونیاک به عنوان یک سوخت نوین و بدون کربن می‌تواند به صنعت حمل‌ونقل دریایی کمک کند تا به اهداف کاهش انتشار جهانی دست یابد و به مقابله با تغییرات اقلیمی کمک کند. با این حال، چالش‌های ایمنی و هزینه‌ای این سوخت همچنان از موانع اصلی در راه استفاده گسترده از آن هستند. در صورتی که صنعت حمل‌ونقل دریایی بتواند با توسعه فناوری‌ها و اجرای استانداردهای جدید این چالش‌ها را مدیریت کند، آمونیاک می‌تواند به عنوان یکی از سوخت‌های پایدار و کارآمد در آینده‌ای نزدیک جایگاه خود را در این صنعت پیدا کند.
اخبار حوزه محیط‌زیست و تغییرات اقلیمی را در صفحه اقتصاد سبز تجارت‌نیوز بخوانید.
منبع: تجارت نیوز