تغییرات اقلیمی عامل اصلی سیل اسپانیاست
بارش‌های بی‌سابقه و سیلاب مرگبار اخیر در والنسیا، اسپانیا، توجه‌ها را به آسیب‌پذیری مناطق مختلف در برابر تغییرات اقلیمی جلب کرده است. این سیل منجر به تخریب زیرساخت‌ها و محبوس شدن بسیاری از ساکنان در خانه‌ها و خودروها شد.
سیل اخیر در والنسیا، اسپانیا که در آن طی چند ساعت به اندازه یک سال باران بارید، یکی از شدیدترین نمونه‌های تاثیرات تغییرات اقلیمی بر رویدادهای آب‌وهوایی بود. این سیل مرگبار نه‌تنها خرابی‌های گسترده‌ای در زیرساخت‌ها به بار آورد، بلکه به دلیل نارسایی در سیستم‌های هشداردهی و امدادرسانی، جان بسیاری را گرفت و بار دیگر اهمیت آمادگی و هماهنگی برای مقابله با بحران‌های اقلیمی را نشان داد.
دلایل و ابعاد بحران سیل والنسیا
سیل در والنسیا در نتیجه سیستم آب‌وهوایی “طوفان کم‌فشار” رخ داد که به دلیل الگوی غیرمعمول جریان جت و دمای بالای آب‌های سطح دریا متوقف شد. این طوفان، معروف به DANA، معمولاً در فصل پاییز و زمستان به اسپانیا می‌رسد، اما گرمای غیرطبیعی جو و دمای بالای سطح دریاها، این بار باعث شدت گرفتن بارش و ماندگاری بیشتر آن شد. دانشمندان بر این باورند که این رویداد، نتیجه مستقیم تغییرات اقلیمی است و تغییرات جوی ناشی از فعالیت‌های انسانی، شرایطی ایجاد کرده که حجم زیادی از رطوبت در جو نگه داشته می‌شود و سبب بارش‌های سنگین‌تر می‌شود.
آژانس ملی هواشناسی اسپانیا گزارش داد بارش در منطقه چیکا طی هشت ساعت به 491 لیتر در هر متر مربع رسید که فوق‌العاده و بی‌سابقه بود. بسیاری از مناطق دچار خشکسالی طولانی‌مدت بودند و خاک‌‌شان نمی‌توانست این حجم آب را جذب کند که همین امر شدت سیلاب‌ها را بیشتر کرد.
چالش‌های سیل و تاخیر در هشداردهی
یکی از مشکلات اساسی این بحران، ضعف در اطلاع‌رسانی به‌موقع و ناکارآمدی سیستم‌های هشداردهی بود. آژانس ملی هواشناسی اسپانیا (AEMET) هشدار “خطر شدید” را اعلام کرده بود، اما پیام‌های هشدار برای ساکنان با حدود 10 ساعت تاخیر ارسال شد و در این مدت، بسیاری از مردم در خانه‌ها، مغازه‌ها یا خودروهایشان گیر افتاده بودند. این تاخیر و ناهماهنگی در ارسال پیام‌های هشدار، به‌شدت مورد انتقاد قرار گرفت. برخی از کارشناسان اشاره کرده‌اند که با اطلاع‌رسانی به‌موقع و دستور به مردم برای ترک مناطق پرخطر، می‌توانست از مرگ بسیاری جلوگیری کند.
این سیل یادآور بحران‌های مشابه در مناطق دیگر اروپاست که در آن هشدارهای اولیه نادیده گرفته شده یا به‌درستی اجرا نشده است. متخصصان بر این باورند که اسپانیا باید اقدامات جدیدی در پیش گیرد تا سیستم‌های هشداردهی و تخلیه اضطراری را تقویت و جامعه را برای مقابله با این بحران‌ها آماده‌تر کند.
رابطه تغییرات اقلیمی و سیلاب‌های شدید
تغییرات اقلیمی و افزایش دمای زمین باعث شده چنین رویدادهایی بیش از گذشته رخ دهند. با گرم شدن جو، ظرفیت نگهداری رطوبت افزایش می‌یابد که این امر به بارش‌های شدیدتر منجر می‌شود. تحقیقات اولیه نشان می‌دهد تغییرات آب‌وهوایی احتمال چنین رویدادهای شدیدی را دو برابر کرده و شدت بارش‌ها را نیز حدود 12 درصد افزایش داده است. دکتر فردریک اتو، دانشمند مرکز سیاست محیط‌زیستی در امپریال کالج لندن، تاکید می‌کند که با هر درجه گرمای بیشتر، احتمال و شدت چنین حوادثی نیز افزایش می‌یابد. این وضعیت پیامد گرمایش جهانی است و اگر به همین منوال ادامه یابد، حوادث شدیدتر و پرتکرارتر خواهند شد.
در حالی که جهان در کنفرانس‌های جهانی همچون COP29 درباره تغییرات اقلیمی بحث می‌کند، اتو معتقد است تنها متوقف کردن مصرف سوخت‌های فسیلی می‌تواند از تشدید این بحران‌ها جلوگیری کند. تا زمانی که جایگزینی انرژی‌های تجدیدپذیر به تعویق بیفتد، آثار مخرب اقلیمی افزایش خواهد یافت و کشورهای بیشتری با بحران‌هایی همچون سیل والنسیا مواجه خواهند شد.
اقدامات پیشگیرانه و چالش‌های آینده
در شرایط کنونی، نیاز به سیستم‌های هشداردهی سریع و کارآمد و همچنین برنامه‌های تخلیه و واکنش اضطراری بیشتر از همیشه احساس می‌شود. سازمان جهانی هواشناسی (WMO) هشدار داده است که این سیستم‌ها می‌توانند خسارت‌های ناشی از حوادث اقلیمی را به طرز چشمگیری کاهش دهند. برای این منظور، لازم است نه‌تنها سیستم‌های هشداردهی ارتقا یابد، بلکه مردم نیز به طور منظم آموزش ببینند که در زمان دریافت هشدار چگونه عمل کنند.
کلر نالیس، از سازمان جهانی هواشناسی، تاکید می‌کند باید اطمینان حاصل شود که هشدارهای اولیه به افرادی که نیاز دارند می‌رسد و به اقدامات موثر منجر می‌شود. نالیس از اظهارنظر درباره سرعت واکنش مقامات اسپانیایی خودداری کرد اما تاکید کرد که بررسی دلایل این تاخیرها امری ضروری است.
بحران سیل والنسیا تنها نمونه‌ای از تاثیرات تغییرات اقلیمی بر زندگی و زیرساخت‌های انسانی است. تغییرات اقلیمی باعث شده شرایط جوی غیرقابل پیش‌بینی‌تر و شدیدتر شوند و جوامع بشری را درگیر چالش‌های جدیدی کنند. این رویداد بار دیگر اهمیت اقدامات فوری برای مقابله با تغییرات اقلیمی و ارتقای سیستم‌های هشداردهی و امدادرسانی را به ما یادآوری می‌کند. کشورهای جهان باید نه‌تنها به تعهدات اقلیمی پایبند باشند، بلکه به طور عملی و سریع به سمت استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر حرکت کنند تا از افزایش بحران‌های مشابه در آینده جلوگیری شود.
اخبار حوزه محیط‌زیست و تغییرات اقلیمی را در صفحه اقتصاد سبز تجارت‌نیوز بخوانید.
منبع: تجارت نیوز
