تولید تصاویر با هوش مصنوعی چه بلایی سر محیط زیست می‌آورد؟

پیشرفت‌های سریع در هوش مصنوعی، به‌ویژه در زمینه تولید تصاویر، توجه زیادی را به خود جلب کرده و نگرانی‌های ‌محیط‌زیستی و انرژی‌بر بودن این فناوری‌ها را برانگیخته است. فرآیند تولید تصاویر از طریق هوش مصنوعی مستلزم پردازش پیچیده‌ای است که به انرژی و منابع طبیعی، از جمله آب و برق، نیاز دارد. در این متن به بررسی میزان مصرف انرژی و منابع برای تولید تصاویر هوش مصنوعی و راهکارهای پیشنهادی برای کاهش اثرات ‌محیط‌زیستی آن می‌پردازیم.

مصرف انرژی در تولید تصاویر هوش مصنوعی

تبدیل متن به تصویر از طریق مدل‌های هوش مصنوعی نیاز به مصرف انرژی زیادی دارد. طبق مطالعه‌ای که توسط دانشگاه کارنگی ملون و شرکت Hugging Face انجام شده است، تولید هر تصویر هوش مصنوعی به حدود 0.011 کیلووات ساعت انرژی نیاز دارد. اگرچه این مقدار به ظاهر ناچیز است، اما با تولید میلیون‌ها تصویر در روز، مجموع انرژی مصرفی به حجم قابل توجهی تبدیل می‌شود. این انرژی عمدتاً از منابع الکتریسیته تامین می‌شود که بیشتر آن در بسیاری از کشورها از سوخت‌های فسیلی تولید می‌شود و این امر به تولید دی‌اکسید کربن و آلودگی محیط‌زیستی می‌انجامد.

تاثیرات محیط‌زیستی و منابع مورد نیاز

مراکز داده‌ای که وظیفه پردازش مدل‌های هوش مصنوعی را بر عهده دارند، برای جلوگیری از گرم شدن بیش از حد سرورها نیازمند سیستم‌های خنک‌کننده هستند. این سیستم‌ها مقدار زیادی آب مصرف می‌کنند؛ به گفته پژوهشگران دانشگاه کالیفرنیا هر 20 تا 50 پرسش معمولی هوش مصنوعی، نیم لیتر آب شیرین لازم است. این مصرف آب که عموماً برای خنک کردن سرورها مورد استفاده قرار می‌گیرد، در مناطقی که منابع آب شیرین کمیاب است، به چالشی جدی تبدیل می‌شود و اثرات منفی بر محیط‌زیست و منابع طبیعی به جا می‌گذارد.

راهکارهای کاهش مصرف انرژی و منابع جایگزین

با توجه به افزایش نگرانی‌ها پیرامون مصرف زیاد انرژی در هوش مصنوعی، برخی از شرکت‌ها به دنبال راهکارهایی برای کاهش این مصرف هستند. به عنوان مثال، بهره‌گیری از انرژی‌های تجدیدپذیر مانند انرژی خورشیدی و بادی یکی از راهکارهایی است که شرکت‌های فناوری در حال بررسی آن هستند. همچنین ایده استفاده از گداخت هسته‌ای مطرح شده است که در صورت تحقق می‌تواند منبعی پایدار و پاک برای تولید انرژی باشد. اما فناوری گداخت هسته‌ای هنوز در مرحله آزمایشی است و به دهه‌ها زمان برای استفاده تجاری گسترده نیاز دارد.

از سوی دیگر، برخی از شرکت‌های بزرگ فناوری مانند گوگل و مایکروسافت نیز اعلام کرده‌اند که در راستای کاهش اثرات زیست‌محیطی هوش مصنوعی تلاش می‌کنند و به اهداف کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای خود پایبند خواهند بود. این شرکت‌ها همچنین در نظر دارند که سیستم‌های خنک‌کننده مراکز داده را بهینه‌سازی کرده و از فناوری‌های پیشرفته‌تری برای کاهش مصرف آب و برق بهره بگیرند.

اقدامات سیاسی و بین‌المللی

مسئله مصرف انرژی و آب در هوش مصنوعی به یک موضوع جهانی تبدیل شده و توجه سیاستمداران را به خود جلب کرده است. در آمریکا، گروهی از سناتورها به رهبری سناتور ادوارد مارکی، قانونی را پیشنهاد داده‌اند که در صورت تصویب، استانداردهایی برای کاهش مصرف انرژی در مدل‌های هوش مصنوعی وضع می‌کند و شرکت‌ها را ملزم به گزارش‌دهی در خصوص مصرف آب و انرژی خواهد کرد. هدف این قانون، بهبود شفافیت و آگاهی عمومی در خصوص اثرات محیط‌زیستی فناوری‌های هوش مصنوعی است.

علاوه بر اقدامات ملی، اجلاس چند کشوری هوش مصنوعی که قرار است در سال 2025 در فرانسه برگزار شود، با تمرکز بر تاثیرات محیط‌زیستی شرکت‌های هوش مصنوعی، به بررسی این مسئله می‌پردازد. در این اجلاس، ایده‌ای مطرح شده که بر اساس آن شرکت‌ها بر مبنای تاثیرات محیط‌زیستی خود رتبه‌بندی شوند. این اقدام می‌تواند شرکت‌ها را به سمت اتخاذ راهکارهای پایدارتر هدایت کند و تلاش برای کاهش اثرات منفی زیست‌محیطی را تقویت کند.

به نقل از slashgear، توسعه فناوری هوش مصنوعی و استفاده گسترده از آن در تولید تصاویر، همراه با مزایای بسیار، هزینه‌هایی زیست‌محیطی را نیز به همراه دارد. مصرف انرژی و آب در این فناوری‌ها، به ویژه در حجم بالا، می‌تواند به محیط زیست آسیب برساند و منابع طبیعی را به خطر بیندازد. با وجود اقدامات و راهکارهای مختلف برای کاهش این مصرف، هنوز مسیر طولانی برای بهینه‌سازی کامل و دستیابی به فناوری‌های پایدار و دوستدار محیط زیست پیش رو داریم. شرکت‌ها و سیاستمداران باید با همکاری یکدیگر تلاش کنند تا این فناوری‌ها به گونه‌ای توسعه یابند که کمترین اثرات منفی را بر محیط زیست داشته باشند و در عین حال، همچنان به نوآوری و پیشرفت ادامه دهند.

اخبار حوزه محیط‌زیست و تغییرات اقلیمی را در صفحه اقتصاد سبز تجارت‌نیوز بخوانید.

منبع: تجارت نیوز