قوانین دست و پاگیر، عامل اصلی منفی شدن تراز تجاری

به گزارش اکوایران؛‌ مطالعات نشان می‌دهد قوانین دست و پاگیر، یکی از دلایل اصلی کاهش صادرات است. به همین منظور، محمدعلی دهقان دهنوی، تسهیل کسب‌وکار و تجارت را یکی از اولویت‌های اصلی سازمان در دوره جدید می داند و به این نکته اشاره می‌کند که وضع مقررات متناقض و متعدد و تعدد دستگاه های بدون صلاحیت در وضع مقررات، باعث ایجاد وضعیت نامناسب در بحث صادرات شده است، بر این اساس نیازمند تسهیل در صادرات هستیم. 

دهنوی در ادامه توسعه سبد صادراتی را یکی دیگر از مسیرهای توسعه صادرات معرفی و در این خصوص به این نکته اشاره کرد که مقاصد صادراتی ما محدود است، اما باید توجه داشته باشیم که بعضی از این مقاصد هاب صادراتی برای صادرات به مناطق دیگر هستند در مورد واردات هم به این شکل به عنوان مثال کشور امارات متحده عربی این نقش را ایفا می‌کند. بنابراین برای متنوع سازی مقاصد صادراتی نقش حوزه لجستیک دارای اهمیت زیاد است و باید فرآیندهای حمل و نقل بین‌المللی را نیز توسعه دهیم.

احیای شورای عالی صادرات غیرنفتی

شورای‌ عالی توسعه صادرات غیرنفتی یکی از مسیرهای توسعه تجارت خارجی کشور محسوب می‌شود، اما این شورا چند سالی است به حاشیه رانده شده در خصوص احیای مجدد این شورا رییس سازمان توسعه و تجارت در خصوص احیای شورای عالی صادرات غیرنفتی بیان کرد: این شورا در سال‌های قبل فعال بود اما چند سالی مغفول بود و در سه سال گذشته این شورا تشکیل نشد.

به گفته معاون وزیر صمت، کارگروه این شورا در این سال‌ها ذیل سازمان توسعه تجارت، جلسات خود را برگزاری می‌کرد، اما جلساتی که باید زیر نظر معاون اول رئیس جمهور برگزار می ‌شد،‌ حذف شده بود.

رییس سازمان توسعه و تجارت در ادامه به این نکته اشاره کرد، در جلسه‌ای که با آقای عارف داشتیم مقرر شد بزودی اولین جلسه شورای عالی صادرات غیرنفتی برگزار شود، یکی از کارهای این شورا مصوبات آن است که باید مصوبات آن معادل مصوبات هیات وزیران در نظر گرفته شود تا بتوان آن مصوبات را اجرایی کرد.

روند تجارت خارجی

براساس داده‌های اعلام شده از سوی رییس سازمان توسعه و تجارت سال گذشته صادرات غیرنفتی 49.3 میلیارد دلار بود که از نظر وزن 9.8 درصد رشد و از نظر ارزش 8.9 درصد کاهش داشته است . همچنین در بازه زمانی مورد بررسی 66.2 میلیارد دلار واردات به کشور داشیتم که مجموع صادرات و واردات کشور به 115 میلیارد دلاری رسید.

به گفته دهقان دهنوی با توجه به تجارت خارجی کشور سال گذشته تراز تجاری کشور 16.8 میلیارد دلار منفی بوده است.

وی افزود: در نیمه نخست امسال نیز 70 میلیون تن به ارزش 25.8 میلیارد دلار صادرات غیرنفتی داشتیم که نسبت به مدت مشابه پارسال از نظر وزن 3.4 درصد و ارزش 6.5 درصد افزایش را نشان می‌دهد.

به گفته رییس سازمان توسعه و تجارت سال گذشته، «چین» با 7 میلیارد دلار، «عراق» 5.2 میلیارد دلار، «امارات متحده عربی» 3.4 میلیارد دلار، «ترکیه» 2.4 و «افغانستان» با کمی بیش از یک میلیارد دلار 5 مقصد نخست صادراتی بوده‌اند که سهم 75 درصدی در صادرات کشور را داشتند. با توجه به مقاصد صادراتی در سال گذشته می‌توان گفت که باید مقاصد صادراتی متنوع شود.

دهقان دهنوی تصریح کرد: در نیمه نخست امسال 18.2 میلیون تن واردات به ارزش 32.5 میلیارد دلار داشتیم که نسبت به مدت مشابه پارسال از نظر وزن 2.8 درصد و از نظر ارزش 6.6 درصد افزایش یافته است.

با توجه به داده‌های رییس سازمان توسعه و تجارت 5 مقصد نخست وارداتی در سال گذشته هم کشورهای «امارات»، «چین»، «ترکیه»، «آلمان» و «هند« بوده‌اند که 75 درصد از واردات کشور را به خود اختصاص دادند. با توجه به داده‌های اعلام شده می‌توان گفت بنابراین تراز تجاری نزدیک به 7 میلیارد دلار منفی است.

این مقام مسئول افزود: در مجموع سال گذشته تجارت 115 میلیارد دلاری برای کشور رقم خورد که رقم مطلوبی نیست و باید افزایش یابد.

4 عامل اصلی کسری تراز تجاری

معاون وزیر صمت درباره علت کسری تراز تجاری نیز عنوان کرد: دو عامل کاهش قیمت‌های جهانی به ویژه در حوزه کالاهای پتروشیمی با میانگین کاهش 30 تا 60 درصدی و بروز برخی مشکلات در صادرات گاز که منجر به افت 5.3 میلیارد دلاری این محصول شد، از جمله عوامل خارجی افت صادرات بوده است.

به گفته دهقان دهنوی عامل سوم وضع عوارض صادراتی روی کالاهای خام و نیمه خام است. او به این نکته اشاره کرد که موافق هستیم که صادرات این کالاها کار مطلوبی نیست اما با نحوه برخورد مخالف هستیم.

دهقان دهنوی گفت: عامل چهارم نیز وضع مقررات خلق الساعه، بی ثباتی مقررات، محدود کردن صادرکنندگان و واردکنندگان به بهانه‌های مختلف، ایجاد محدودیت برای همه صادرکنندگان به علت تخلف عده‌ای قلیل و انباشت قوانین منجر به این شده فرایند صادرات کشور به شدت مختل شود. امروز صادرکننده ناراضی است. امروز صادرکننده به گونه‌ای در تله مقررات گرفتار شده که می‌گوید این یک بار را صادرات کنم دیگر وارد امر صادرات نمی‌شوم.

فاصله نرخ نیمایی و با بازار کم شود

دهقان‌دهنوی در ادامه با بیان اینکه چند نرخی شدن ارزها منجر به رانت می شود، گفت: وقتی فاصله بین ارز در سامانه نیما و بازار توافقی زیاد می شود، انگیزه ‌کم اظهاری و زیاد اظهاری ایجاد، آمارها مخدوش می‌شود و درصد خطا افرایش می‌یابد؛ از این رو باید فاصله نرخ ها به یکدیگر نزدیک شود.

وی افزود: تنوع مختلف کالاها و برندها، تنوع مقاصد وارداتی باعث شده است تا نتوانیم به صورت دقیق ارزش گذاری و اظهار کالا صورت بگیرد که همیشه اعتراض هایی هم در این زمینه وجود دارد.

رئیس سازمان توسعه تجارت ایران با تاکید بر تسهیل در تجارت، اظهار داشت: حوزه لجستیک و حمل و نقل بین‌المللی در توسعه صادرات و تنوع مقاصد صادراتی بسیار مهم است. برای توسعه تجارت نیاز به توسعه زیرساخت‌های حمل و نقل و لجستیک داریم از این رو باید سرمایه‌گذاری در این زمینه افزایش یابد و بخش خصوصی هم با نگاه بلندمدت باید وارد این حوزه شود.

وی خاطرنشان‌کرد: مناطق آزاد از مبادی مهم در توسعه تجارت هستند که بخشی از مقررات مشکلاتی را برای تجار و تولیدکنندگان ایجاد کرده است؛ به دنبال آن هستیم تا با همکاری دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد بر روی ظرفیت ها برنامه ریزی کنیم.

منبع: اکو ایران