جزئیات تجارت ایران و روسیه

روند تجارت غیرنفتی ایران و روسیه در سال1401 برای دومین سال پیاپی با افزایش همراه بوده، گرچه از سرعت رشد آن کاسته شده است. همچنین طی شش ماهه نخست سال1402 نیز ارزش کل تجارت ایران و روسیه حدود 1.4میلیارد دلار (440میلیون دلار صادرات و 925 میلیون دلار واردات) بوده که رشد 11.5درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل داشته است. از طرف دیگر بررسی محصولات مبادله شده بین دو کشور جالب است. برای مثال در سال1401 و همچنین طی شش ماهه 1402، چهار فصل 44 «چوب و اشیای چوبی؛ زغال‌چوب»، 10«غلات»، 11«محصولات صنعت آرد‌سازی، مالت، نشاسته وفکول، اینولین و گلوتن گندم» و 7«سبزیجات، نباتات، ریشه و غده‌های زیرخاکی خوراکی»، فصولی بودند که وابستگی ایران در آنها به روسیه از سایر گروه‌های کالایی بالاتر بوده است. در این گزارش میزان وابستگی ایران به روسیه در چهار گروه یاد شده به ترتیب 29.6، 10.5، 9.7 و 9.6درصد عنوان شده است.

 

عمده کالاهای صادراتی ایران در سال1401 به روسیه نیز شامل «سایر اجزا و قطعات توربوجت‌ها»، «سایر انواع میگو» و «کیوی تازه» بوده است. در اصل در سال گذشته میزان صادرات این سه محصول به روسیه به ترتیب 68.5، 57.8 و 52.9میلیون دلار بوده و همچنین به ترتیب 98.6، 43.5 و 45.1درصد از کل صادرات سه محصول یاد‌شده از ایران به کشور روسیه انجام شده است. از طرف دیگر نکته قابل‌توجه درخصوص 10کالای عمده صادراتی ایران به روسیه در سال1401، سهم بالای آنها از صادرات کل کشور بوده است، به طوری که 10کالای عمده صادراتی ایران به روسیه حدود 48‌درصد از کل ارزش صادرات ایران به این کشور در سال1401 را تشکیل می‌دهد. همچنین این گزارش نشان می‌دهد در سال1401، «گندم معمولی»، «اجزا و قطعات رآکتورهای هسته‌ای» و «چوب اره شده»، عمده کالاهای وارداتی ایران از روسیه بوده‌اند. میزان وابستگی ایران به واردات سه کالای یاد شده نیز به روسیه به ترتیب 36‌درصد، 100‌درصد و حدود 85‌درصد بوده است. همچنین 10کالای نخست وارداتی ایران از روسیه در سال1401حدود 85‌درصد از کل واردات ایران از این کشور را تشکیل می‌دهد. در مجموع بررسی واردات روسیه طی سه سال گذشته(2020 تا 2022) نشان می‌دهد که عمده نیاز وارداتی این کشور در این بازه مربوط به فصول 84 «رآکتورهای هسته‌ای، دیگ‌های بخار آب‌گرم، ماشین‌آلات و وسایل مکانیکی، اجزا و قطعات آنها»، 85 «ماشین‌آلات و دستگاه‌های برقی و اجزا و قطعات آنها، دستگاه‌های ضبط و پخش صوت، دستگاه‌های ضبط و پخش صوت و تصویر تلویزیونی» و 87 «وسایل نقلیه زمینی غیر از نواقل روی خط راه‌آهن یا تراموای و…» بوده که حدود 39درصد از کل نیاز وارداتی این کشور را تشکیل می‌دهد. اما سهم ایران در برآورده کردن نیاز وارداتی روسیه در سه فصل یاد شده بسیار ناچیز بوده و تنها توانسته در میان 10فصل عمده وارداتی روسیه در فصل 8 «میوه‌های خوراکی، پوست مرکبات یا پوست خربزه و همانند» حدود 5درصد از سهم بازار این کشور را از آن خود کند.