سهم ایران از نفت دریای خزر چقدر است؟

علی اصولی با بیان اینکه  دریای خزر به عنوان بزرگترین دریاچه جهان با دارا بودن نزدیک به 40 درصد مجموع مساحت دریاچه های دنیا از حیث ذخایر نفت و گاز جزو مناطق بکر جهان به شمار می آید، اظهار کرد: علاوه بر موقعیت ژئوپلتیک، به لحاظ ذخایر نفت و گاز نیز از اهمیت زیادی برای کشورهای حاشیه دریای خزر برخوردار است.

وی با بیان اینکه با وجود جوان بودن موضوع تولید نفت از منابع آب‌های عمیق، طبق آمارهای اعلام ‌شده در سال 2015 میلادی حداقل سهم 11 درصدی از تولید کل منابع هیدروکربوری در جهان از این منابع بوده است، تاکید کرد: به تبع آن نیز شرکت ملی نفت ایران با تاسیس شرکت نفت خزر از سال ها پیش در این حوزه استراتژیک  سرمایه گذاری و اقدامات مهمی انجام داده است.

مدیر عامل شرکت نفت خزر تاکید کرد: بعد از انقلاب اسلامی و پس از مطالعات زمین شناسی که در حوضه خزر جنوبی صورت گرفت متوجه شدیم عمق آب در این حوضه بسیار بالا است و صنعت نفت کشور نیز تجربه ای در این حوزه ندارد و تکنولوژی های فعالیت در آب های عمیق نیز در اختیار تعداد معدودی از شرکت های بین المللی است.

اصولی با بیان اینکه با وجود تمام محدودیت ها اقدامات موثری برای ساخت سکوی نیمه شناور ایران-امیرکبیر به عنوان بزرگترین و منحصر به فردترین سکوی حفاری و نفتی خاورمیانه که قابلیت حفاری و کشف نفت تا عمق 1000 متر از سطح و 6000 متر از بستر را دارا است در دستور کار شرکت نفت خزر قرار گرفت، گفت: نهایتا این سکوی عظیم به همراه سه شناور پشتیبان با نام های کاسپین در سال 1388 آماده و با شروع حفاری در آب های خزر برای اولین بار در سال 1391  موفق به کشف دو میلیارد بشکه نفت سبک در ساختار 6.2 که اکنون با نام میدان سردارجنگل معروف است شدیم.

وی افزود: امروز این میدان که در فاصله 250 کیلیومتری سواحل جمهوری اسلامی ایران قرار دارد از نظر حق مالکیت متعلق به جمهوری اسلامی ایران و مورد اجماع تمام کشورهای حاشیه خزر است و به عنوان برگ زرینی در تالار افتخارات صنعت نفت کشور می درخشد.

مدیر عامل شرکت نفت خزر اظهار کرد: در کل می توان ساخت سکوی نیمه شناور ایران‌امیرکبیر، شناورهای کاسپین، ایجاد پایگاه پشتیبانی در منطقه عملیاتی خزر در بهشهر، ساخت 80 هکتار اسکله آرامش، ایجاد پایانه نفتی شمال، ایجاد یارد کشتی‌سازی صدرا، حفاری و کشف نفت برای نخستین بار در خزر و تثبیت جایگاه و موقعیت جمهوری اسلامی در آب‌های استراتژیک شمال کشور را بخشی از فعالیت‌های انجام شده صنعت نفت طی سال‌های گذشته در حوزه خزر عنوان کرد.

مدیر عامل شرکت نفت خزر با اشاره به هدفگذاری و اولویت های اکتشافی شرکت نفت خزر در سال جاری، گفت: اکتشاف منابع جدید هیدروکربوری همواره از اهداف و سیاست های شرکت نفت خزر به نمایندگی از شرکت ملی نفت ایران در حوضه خزر جنوبی و سه استان ساحلی بوده است و در این راستا با برنامه ریزی و مطالعات بالادستی از سال ها پیش در تحقق اهداف اکتشافی فعال هستیم و برهمین اساس مشارکت با شرکت های توانمند داخلی و بین المللی برای جذب سرمایه و استفاده از تجربیات مشابه در آب های عمیق کمک شایانی برای شناسایی بلوک های اکتشافی کرده است که حفاری و کشف موفقیت آمیز نفت در میدان سردار جنگل از جمله این دستاوردها در کارنامه شرکت نفت خزر محسوب می شود.

اصولی ادامه داد: در سال های اخیر تولید از میدان سردار جنگل به عنوان یکی از اهداف اصلی ما محسوب می شود که در صورت تحقق، علاوه بر تکمیل فعالیت‌های اکتشافی مربوط به این میدان و بلوک های اولویت دار دریایی و خشکی، بدون شک برگ‌ِزرینی در تاریخچه فعالیت‌های پرافتخار شرکت ملی نفت محسوب خواهد شد و آغازگر ورود صنعت نفت ایران به حیطه جدیدی از فعالیت‌ها یعنی تولید از آب‌های عمیق می شود که در نوع خود برای اولین بار فعالیتی منحصر به فرد در منطقه خاورمیانه خواهد بود.

به گفته وی در همین راستا طرح تولید زودهنگام از سردار جنگل به عنوان فاز نهایی اخذ اطلاعات اکتشافی و شناخت مخزن از طریق آزمایش طولانی مدت چاه‌ها در نظر گرفته شده که با توجه به شرایط ویژه ایران در آب های جنوبی دریای خزر از اهمیتی اساسی در تعیین پتانسیل‌های مخزنی و کاهش ریسک‌های سرمایه‌گذاری برای طرح های توسعه‌ای آتی برخوردار خواهد بود.

مدیر عامل شرکت نفت خزر افزود: همچنین این طرح زمینه‌ساز فعالیت مجدد سرمایه انسانی، ناوگان و تجهیزات شکل گرفته در شمال کشور پیرامون عملیات در آب‌های عمیق است که یکی از روش های اساسی نگاه ژرف و سیاست بلند مدت شرکت ملی نفت ایران به منظور تبدیل شدن ایران به عنوان یک قطب تولیدی در حوزه خزر جنوبی است.

اصولی با بیان اینکه در واقع این برنامه ها در راستای فرمایشات مقام معظم رهبری در خصوص توجه هر چه بیشتر به جهش تولید تنظیم شده است، اظهار کرد: مهمترین آنها تدوین طرح تفضیلی امکان سنجی تولید زودهنگام از میدان سردارجنگل، ارزیابی مخزن و توانایی تولید آن از طریق تولید آزمایشی از یک چاه، تعیین الگوی اصلی و شناخت الزامات توسعه میدان سردار جنگل، بررسی ریسک های مربوط به  پروژه تولید زود هنگام از میدان سردار جنگل، برآورد هزینه انجام پروژه تولید زود هنگام از میدان سردار جنگل و تهیه و تدوین مقدماتی دستورالعمل آزمایش گسترده میدان سردار جنگل با عنوان  (SARDAR JANGAL Extended Well Test Procedure) است.

وی با اشاره به مهمترین اقدامات در بخش ناوگان شرکت نفت خزر در سال جاری، گفت: در شرایط کنونی حفظ و نگهداری بهینه ناوگان شرکت نفت خزر شامل سکوی نیمه شناور ایران-امیرکبیر و شناورهای پشتیبان به ارزش تقریبی 500 میلیون دلار که بعنوان دارایی های ارزشمند و راهبردی شرکت ملی نفت ایران محسوب می شوند جزو اولویت های اصلی و خط مشی محوری بوده و همواره سعی خواهیم کرد علی رغم تمام مشکلات ضمن حفظ و نگهداشت تنها سکوی حفاری نیمه شناور ایران در دریای خزر و شناورهای پشتیبان این ناوگان را در سطح عملیاتی نگهداریم تا ضمن آمادگی، در صورت تصمیمات شرکت ملی نفت وارد فاز عملیات حفاری و یا تولید زود هنگام شویم.

مدیر عامل شرکت نفت خزر افزود: در سال جاری پیرو بیانات مقام معظم رهبری در خصوص ” جهش تولید “، شرکت نفت خزر با توجه به شرایط تحریم های ناجوانمردانه حاکم بر صنعت نفت، طرح برداشت زودهنگام  از میدان سردار جنگل را  مد نظر قرار داده و در این راستا، برنامه جامع تعمیرات سکوی امیرکبیر که از سال 98 تدوین و در حال اجرا بود بعنوان سیاست محوری با تلاش هر چه تمامتر در حال اجرا است.

اصولی اظهار کرد: در همین راستا از جمله طرح های مهمی که در جهت نگهداری ناوگان می توانم به آنها اشاره کنم طرح IPCMMS بوده که از سال 1392 اقدامات اساسی در این زمینه آغاز شده و با اجرای بخش های عمده ای از نظام نامه مدیریت داراییهای فیزیکی (ابلاغی سال 1393) و استقرار نرم افزارایرانی IPCMMS  گام بزرگی در جهت نت سیستمی برداشته شده است.

وی ادامه داد: از اقدامات مهم دیگر در حوزه تعمیرات و نگهداشت ناوگان میتوان به طرح بررسی چیدمان تجهیزات فرآورشی روی سکو با توجه به مقاومت سازه ای و پایداری سکو، طرح بررسی فرآیند Re- entry جهت استفاده مجدد از چاه حفر شده، طرح بررسی چگونگی انتقال نفت از طریق Floating Rise بین سکو و شناور FSO، طرح بررسی سناریوهای مختلف پهلوگیری شاتل تانکرها به FSO جهت انتقال نفت خام به ساحل، تعمیرات وینچ های اصلی سکو، شامل بازرسی فنی و رفع ایرادات و انجام تعمیرات اساسی سیستم مهاربندی سکو، تعمیرات سیستم اطفاء حریق و تامین پمپ های اصلی و جوکی آب آتش نشانی اشاره کرد.

مدیر عامل شرکت نفت خزر اقدامات دیگر را تامین قایق نجات تندرو (FRC) و سیستمهای آلارم و اعلان اطفاء ، تعمیرات اساسی 4 دستگاه  دیزل ژنراتورهای  اصلی برق سکو، تعمیرات تجهیزات پیشرفته حفاری، برنامه ریزی و اجرای 8362 نفر/ساعت دستور کار پیشگیرانه PM، انجام  6967  فقره دستور کار اصلاحی شامل تعمیرات اضطراری و راه اندازی مجدد سیستم های غیر عملیاتی، رفع عیوب نرم افزاری، رمزگشایی از برنامه های کاربری سیستم کنترل، رفع مشکلات برقی و میکانیکی  و درنهایت راه اندازی سیستم های حفاری شامل تاپ درایو، دراورکس، روتاری تیبل و سایر سامانه های حفاری بدون صرف هزینه و توسط پرسنل شرکت نفت خزر، تعمیرات Bilge ,Ballast، HVAC و بسته کنترل، شامل تعویض و تعمیرات مورد نیاز پمپ ها و بازرسی مخازن سکو و تعمیرات اساسی شناورهای پشتیبانی (کاسپین 1 & 2) در زمینه طرح برداشت زودهنگام  (EWT) از سال 1398 تا کنون با استفاده از توان پیمانکاران و نیروی انسانی متخصص ایرانی دانست.

اصولی با بیان اینکه در حوزه برنامه ریزی طی سال گذشته در راستای نگهداشت سیستم های مدیریتی و صحه گذاری بر عملکرد فرآیندهای شرکت، براساس استانداردهای بین المللی، برنامه ممیزی خارجی با حضور ممیزان شرکت  TUV InterCert آلمان انجام شد، گفت: برنامه ممیزی در حوزه های مدیریت کیفیت، مدیریت بهداشت و ایمنی، مدیریت زیست محیطی و نظام مدیریت بهداشت و محیط زیست شرکت ملی نفت ایران برای چهارمین دوره سه ساله اجرا شد.

مدیر عامل شرکت نفت خزر با بیان اینکه در حوزه پژوهش با توجه به ناشناخته بودن فعالیت در حوزه آب های عمیق و تجربه اندک در این حوزه، سیاستگذاری های شرکت نفت خزر در راستای انجام مطالعات و پژوهش های بنیادی و کاربردی در فعالیت های عملیاتی، اکتشافی، توسعه و تولید از منابع هیدروکربوری در خزر بوده است، اظهار کرد: در سال 1398 سه پروژه پژوهشی در زمینه مطالعات تکمیلی علوم زمین در حوضه شمال کشور به  تصویب هیئت مدیره شرکت ملی نفت رسید.

اصولی ادامه داد: پس از ماه ها تلاش سه قرارداد مهم پژوهشی برای اولین بار با شرکت های دانش بنیان به امضاء رسید و هم اکنون با جدیت در حال اجرا است که نتایج این تحقیقات می تواند راهگشای خوبی در توسعه فعالیت های آتی در حوضه خزر جنوبی باشند.

وی با بیان اینکه در سال 99 نیز ضمن نظارت و پیگیری پروژه های اصلی سعی کردیم با شرکت های دانش بنیان در حوزه ساخت و دانشگاه ها جلساتی موثر برگزار کنیم، همچنین با توجه به موضوع طرح تولید زودهنگام و برداشت از میدان سردار جنگل سعی بر آن داریم که در تهیه نیازهای پژوهشی به این موضوع بیش ار پیش توجه کنیم، گفت: در این راستا نیاز پژوهشی در خصوص مطالعات کاربردی و بومی سازی تجهیزات،  دانش فنی تهیه و تولید مصارف را در توسعه و تولید منابع هیدروکربوری متمرکز کنیم که نهایتا لیست عناوین پژوهشی حوزه دریای خزر را در سال جاری تهیه و آماده اجرا کرده ایم.

به گفته مدیر عامل شرکت نفت خزر یکی از اهدافی سال جاری را در راستای کمک به شعار جهش تولید رویکرد ساخت داخل و کسب دانش فنی دانست و افزود: ازجمله این طرح ها بررسی امکان تعریف طرح های مطالعاتی میدان محور با مطالعه موردی برای میدان سردار جنگل با لحاظ مطالعات آب های عمیق و در نظر گرفتن نیازهای تجهیزات سطحی و بستر دریا است، که در صورت کسب تاییده و موافقت ها، در آینده ای نزدیک اولین طرح مطالعاتی میدان محور در بخش آبهای عمیق با هدف ساخت تجهیزات مرتبط با دانشگاه‌های مطرح کشور کلید خواهد خورد.

اصولی تصریح کرد: از مهمترین اقدامات در حوزه کالا و تامین تجهیزات پروژه استقرار سیستم یکنواخت کالا با بیش 10 ماه فعالیت مستمر برای حدود 7700 قلم کالای موجود در انبارهای منطقه عملیاتی خزر در بهشهر با پیشرفت کلی 95 درصد تا پایان تیرماه سال 1399 و اختصاص MESC CODE برای بیش از 2100 قلم و DUMMY CODE به بیش از 5600 قلم کالا اجرا شد.

وی اظهار کرد: پیگیری و انعقاد قرارداد در خصوص بومی سازی فیلتر سوخت و روغن دیزل ژنراتورها و اقدامات لازم جهت ساخت با استفاده از توانمندی شرکت های داخلی انجام شده که این اقدامات در مقایسه با فیلترهای وارداتی صرفه جویی قابل توجهی برای شرکت به همراه داشته است.