یادداشت|«دولت ایده اقتصادی منسجم ندارد»

یادداشت اقتصادی – شقاقی شهری رئیس دانشکده اقتصاد دانشگاه خوارزمی

هر دولت و تیم اقتصادی آن بصورت منسجم و هماهنگ باید تابع و پیرو یک دیدگاه اقتصادی مشخصی باشد و یک مانیفیست اقتصادی روشن داشته و پایبند اصول و قواعد مشخص باشد. بدیهی است نداشتن مانیفیست روشن و مشخص و عدم پایبندی به اصول معین و پراکندگی نظرات و دیدگاههای اعضای اقتصادی هر دولت، به سردرگمی و پراکنده­گویی و رفتارهای زیگزاگی و رفت و برگشتی منجر شده و امکان حرکت به جلو و پیشرفت اقتصادی مقدور نخواهد شد.

دولت چهاردهم از زمان انتخابات تاکنون اصول و قواعد اقتصادی خود را بصورت روشن بیان نکرده و اعضای اقتصادی دولت نیز هرکدام از نحله­ های مختلف و وابسته به افراد مختلف هستند که دور هم جمع شده اند. رئیس جمهور محترم در زمان انتخابات صرفاً به اجرای برنامه هفتم پیشرفت تاکید داشت که خود این برنامه نیز از منطق روشن اقتصادی پیروی نکرده و حتی ضعف های اساسی برنامه موجب شده در ماده 119 برنامه مصوب گردد که 26 برنامه کلان حداکثر ظرف یکسال آینده توسط دولت تدوین و مجدد جهت تصویب به مجلس ارائه شود.

پس از انتخاب وزرا نیز کاملاً مشخص بود که وزرا و روسای سازمانهای کلیدی هر کدام معرفی شده از سوی افراد مختلف و وابسته به نگرش های متفاوتی هستند. درضمن ظرف حدود سه ماه از شکل گیری دولت چهاردهم؛ هنوز برنامه روشن و شفاف اقتصادی از سوی تیم اقتصادی دولت جهت حل چالش های اقتصادی اعلام نشده و تناقض های دیدگاهی کاملاً گویای تشتت آراء و نظرات است بطوریکه همین مسئله در بحث سیاستگذاری های ارزی، حمایتی، پولی و مالی مشاهده می شود.

حتی بنظر می رسد راهبر اقتصادی دولت نیز مشخص نیست و شواهد حکایت از این دارد بین ارکان اصلی اقتصادی، اجماع حداقلی نیز وجود ندارد. بانک مرکزی از سیاستهای شدید انقباضی با هدف مهار رشد نقدینگی که به قفل شدگی اقتصاد انجامید، عدول کرده و سایر ارکان اقتصادی دولت، دیدگاه روشنی درخصوص مسائل کلیدی اقتصاد ارائه نداده اند و مشخص نیست که اولویت های اصلی اقتصادی دولت چه می باشد و نقشه راه حل این مسائل اقتصادی چیست؟ گاهی مباحث متفاوت مطرح می­‌شود و سپس تکذیب می شوند و گاهی نیز برخی مسائل حاشیه ای همچون انتقال پایتخت نیز اعلام می­ گردد.

حتی پس از پیروزی ترامپ انتظار می رفت که سیاستهای تقویت تاب آوری و مقاوم سازی اقتصادی با جدیت و فوریت دنبال شوند که تاکنون هیچ اثری از اینگونه سیاست ها مشاهده نمی شود و معلوم نیست که اگر سیاست فشار بزرگ ترامپ آغاز شود، سیاست دولت در قبال تکانه های مقداری نفت و ارزی و تشدید انتظارات تورم چه خواهد بود؟ حتی لایحه بودجه دولت نیز اثری از یک بودجه مقاوم و واقعی نداشت و بنظر می رسد درصورت تشدید تحریمهای نفتی، کسری بودجه سنگینی تحمیل خواهد شد.

بنابراین به جد توصیه می­شود که:

(1) دولت یک نقشه راه و برنامه روشن اقتصادی متناسب با سناریوهای بدبینانه و تشدید تحریمهای اقتصادی و نفتی طراحی کند.

 (2) برای حل ابرچالش­های اقتصادی یک برنامه اولویت دار و زمانبندی شده تهیه نماید.

(3) از نظرات طیف­های مختلف اقتصادی جهت مشورت بهره گیرد و صرفاً به نظرات اقتصاددانان یک نحله خاص محدود نگردد.

 (4) راهبر تیم اقتصادی خود را معرفی نماید و مکلف کند سایر اعضای تیم اقتصادی دولت در هماهنگی کامل با راهبر اقتصادی باشند.

(5) با توجه به سناریوی بدبینانه تشدید تحریمهای اقتصادی، طرح تقویت تاب آوری اقتصادی را سرلوحه اقدامات خود قرار دهد.

(6) از هرگونه سیاستهای شوک آور در این شرایط تورمی که بیش از 7 سال میانگین تورم بالای 40 درصد به مردم تحمیل شده، پرهیز کند.

(7) از طرح نگرش های اقتصادی پراکنده و تشتت آراء و نظرات که درجهت تشدید نااطمینانی های اقتصادی است پرهیز نماید.

(8) تیم اقتصادی فعلی از نظر اقتدار و هماهنگی آمادگی تصمیمات سخت را ندارند، لذا به تقویت تیم اقتصادی خود همت گمارد.

منبع: تسنیم