کشور را از واردات نخ پلی‌استر برای تولید تایر بی‌نیاز خواهیم کرد
سیدانور حسینی، فوق‌لیسانس شیمی نساجی از دانشگاه صنعتی اصفهان دارد و درحال‌حاضر مدیرعامل شرکت نخ‌تایر رازی تاکستان است.وی از سال ۱۳۷۹ کار در زمینه نخ‌تایر را آغاز کرده و از سال ۱۳۸۵ با شرکت نخ‌تایر رازی تاکستان همکاری می‌کند. در ادامه گفت‌وگویی با وی درباره آخرین دستاوردها و فعالیت‌های شرکت «نخ‌تایر رازی تاکستان» انجام دادیم که بخش‌هایی از آن را می‌خوانید.
شرکت نخ‌تایر رازی تاکستان چگونه شکل گرفت؟
سال 1384 شرکت آرتاویل‌تایر در راستای تامین مواد اولیه خود تصمیم به سرمایه‌گذاری در صنعت نخ تایر گرفت و کارخانه شماره2 را برای تولید نخ تایر احداث کرد. این کارخانه در پایان سال 1385 با راه‌اندازی واحد دیپینگ (آغشته‌سازی) کار خود را شروع کرد.
یعنی نخ را صورت «گریج» به شکل پارچه می‌گرفتیم و آن را دیپ می‌کردیم و برای آرتاویل‌تایر می‌فرستادیم. در ابتدا نخ موردنیاز آرتاویل‌تایر را تامین می‌کردیم اما بعد از مدتی شرکت‌های تایرسازی با راه‌اندازی خطوط تایر رادیال نیاز به مصرف بیشتر نخ پلی‌استر پیدا کردند. بنابراین سرمایه‌گذاری بیشتری در نخ تایر با اضافه کردن خطوط بافت و بعد خط تاب انجام شد. در سال 1396 این مجموعه با مطالعه و پیش‌بینی بازار متوجه نیاز این صنعت به سرمایه‌گذاری جدید شد. به‌همین‌دلیل از زیرمجموعه آرتاویل‌تایر خارج شده و شرکت مستقلی به‌نام نخ‌تایر رازی تاکستان را تاسیس کردیم.
سال 1397 ما یک پروژه جدید تعریف کردیم که ظرفیت تاب و بافت کارخانه را دوبرابر کند (ظرفیت تاب و بافت ما 4هزار تن بود)، در ادامه ظرفیت 4هزار تنی جدیدی ایجاد کردیم و ظرفیت تاب و بافت به 8هزار تن در سال افزایش پیدا کرد. همچنین با توجه به نیاز کشور به نخ پلی‌استر تصمیم گرفتیم نخ پلی‌استر موردنیاز کشور را که در تایرهای رادیال استفاده می‌شود، تولید کنیم. به همین دلیل 6 خط ذوب‌ریسی و 8 خط ssp خریداری شد. با این سرمایه‌گذاری ظرفیت تولید 15هزار تن نخ HMLS در سال برای اولین‌بار در کشور فراهم و تجهیزات موردنیاز از کشور هلند و آلمان خریداری شد.
درحال‌حاضر تایرسازان کشور نخ نایلون 6 و پلی‌استر استفاده می‌کنند؛ ولی ما در کنار اینها پروژه‌های تحقیقاتی روی الیاف هیبرید انجام داده‌ایم و آمادگی داریم تا در صورت ارتقای تکنولوژی تایرسازان، الیاف هیبرید موردنیاز آنها را که امروزه در اروپا استفاده می‌شود، تولید کنیم. البته هنوز تایرسازهای ما به این سمت حرکت نکردند، ولی امروز آنچه را که مورد نیاز تایرسازان کشور است، می‌توانیم تامین کنیم.
ظرفیت تولید شرکت نخ‌تایر رازی تاکستان چقدر است؟
ظرفیت تاب و بافت ما 8هزار تن و ظرفیت دیپ حدود 10هزار تن است. ظرفیت خط جدیدی هم که راه‌اندازی شده و برای اولین‌بار در آن، نخ پلی‌استر در ایران تولید می‌شود؛ 15هزار تن در سال است که نیاز کشور را کاملا برطرف می‌کند. البته باتوجه به اینکه سرمایه‌گذاری انجام‌شده برای تولید 15هزار تن پلی‌استر بوده اما نیاز کشور 8هزار تن است، بنابراین از همان روز اول که در این زمینه سرمایه‌گذاری کردیم، به فکر بازارهای صادراتی هم بوده‌ایم. ازسوی‌دیگر تفاهم‌نامه‌ای با یک شرکت هلندی داریم تا بعد از آنکه کارخانه در این‌جا راه‌اندازی شد و محصول به کیفیت موردنظر رسید، بخشی از این نخ‌ها را به اروپا صادر کنیم. امیدوارم تا پایان امسال به این هدف برسیم.
مواداولیه موردنیاز را از داخل تامین می‌کنید یا از خارج کشور وارد می‌شود؟
در فاز بعدی قصد داریم کل نیاز مواد اولیه برای تولید نخ پلی‌استر را از پتروشیمی تندگویان تهیه کنیم. به‌همین‌منظور ابتدا گرید نساجی را دریافت می‌کنیم، سپس با استفاده از 8 خط «SSP» که خریداری کردیم، ویسکوزیته این چیپس را افزایش می‌دهیم و به گرید صنعتی تبدیل می‌کنیم. در ادامه این چیپس با گرید صنعتی به نخ صنعتی تبدیل خواهد شد. در این صورت بحث واردات منتفی می‌شود و صادرکننده خواهیم بود. باتوجه به اینکه مواد اولیه موردنیاز این بخش در ایران تولید می‌شود، بنابراین در این بخش مزیت نسبی هم پیدا خواهیم کرد.
آیا درحال‌حاضر تولید نخ‌تایر در کشورهای همسایه هم انجام می‌شود؟
در این زمینه باید گفت به غیر از ترکیه هیچ کشوری در همسایگی ما امکان تولید نخ پلی‌استر را ندارد. این کشورها برای تولید تایرهای رادیال واردکننده این ماده هستند. البته نیاز ترکیه به این نوع نخ بیش‌از تولید داخل آن بوده و برای رفع نیاز خود درحال‌حاضر واردکننده است. تا امروز که حدود یک‌ماه از راه‌اندازی خط تولید جدید می‌گذرد، چند درخواست خرید نخ‌تایر از سوی ترکیه داشته‌ایم.
چرا کشورهای دیگر به دنبال راه‌اندازی خط تولید این محصول نیستند؟
نخست‌آنکه این یک تکنولوژی های‌تک است بنابراین در هر کشوری نمی‌توان آن را اجرا کرد. به‌عنوان‌مثال در کشورهایی مثل افغانستان و پاکستان با توجه به‌اینکه تولید این محصول های‌تک نیاز به تکنولوژی‌های حساسی دارد، شاید راه‌اندازی آن عملی نباشد. دلیل بعدی این است که مواد اولیه آن در ایران تولید می‌شود اما در کشورهای همسایه این مواد اولیه تولید نمی‌شود. ازسوی‌دیگر باید بازار مصرف هم فراهم باشد؛ بنابراین چون ما در کشور شرکت‌های تایرسازی داریم بازار مصرف هم خواهیم داشت. در مجموع می‌توان گفت جای این صنعت در کشور ما خالی بود و این کار باید انجام می‌شد.
آیا در کشور رقیبی برای تولید محصولات خود دارید؟
خیر، در زمینه تولید نخ پلی استر HMLS در کشور رقیب نداریم. البته در بخش تولید نخ تایر یعنی تاب و بافت و آغشته‌سازی یا دیپینگ سه شرکت دیگر هستند، ولی در زمینه تولید نخ، رقیب نداریم. باتوجه به این که خط دیپ ما مخصوص پلی‌استر است درمجموع خط ما یونیک است، بنابراین برای تولید پلی‌استر مزیت‌های خاصی داریم.
در مقایسه با محصولات چینی تولیدات خود را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
همان‌طور که می‌دانید، چینی‌ها در همه زمینه‌ها فعال هستند. بنابراین در زمینه نخ‌های پلی‌استر هم صادرکننده‌اند و بخش زیادی از بازار پلی‌استر دنیا در اختیار چینی‌هاست.
در ایران هم قبل از اینکه نخ‌های پلی‌استر را تولید کنیم (یعنی تا یکی، دو ماه پیش) تقریبا تمام نیاز کشور از چین وارد می‌شد. تولیدات کارخانه‌های مختلف چینی، کیفیت‌های متفاوتی دارد ولی باتوجه به آنکه این کالا در تایر استفاده می‌شود پس ایمنی تایر و خودرو بسیار مهم است، بنابراین چه در زمان واردات و چه حالا که تولیدکننده هستیم؛ همیشه کیفیت لازم را رعایت کرده‌ایم. حالا هم محصول تولیدشده را جایگزین همان محصول وارداتی می‌کنیم پس باید همه آن استانداردها را پاس کند؛ درنتیجه تولیدات ما هیچ اختلافی با آنچه در دنیا استفاده می‌شود؛ ندارد و در حد استانداردهای جهانی است.
نقش نخ در تولید تایر چیست؟
استخوان‌بندی تقویت‌کننده تایر در برابر نیروهای وارده به تایر اعم‌از فشار داخلی، تحمل‌بار و ضربه‌های بیرونی از طریق نخ تایر تامین می‌شود؛ بدین لحاظ بدون نخ تایر نمی‌توان تایر را تولید کرد. به‌عبارت دیگر نخ، ستون فقرات ایمنی تایر است. البته نخ باید ویژگی‌هایی داشته باشد تا هم راحتی سرنشینان خودرو را تامین کرده و هم استحکام لازم را داشته باشد و ازهمه مهم‌تر ایمنی لازم را فراهم کند.
آیا برخی تحریم‌هایی که درحال‌حاضر در مورد صنایع ما اعمال می‌شود، بر تولیدات شما تاثیری دارد؟
خوشبختانه قبل از برقرار شدن تحریم‌های ظالمانه، قرارداد خرید دستگاه‌های موردنیاز خود را منعقد کرده بودیم. با توجه به آنکه این دستگاه‌ها، های‌تک هستند و تکنولوژی خاصی دارند، اگر الان می‌خواستیم آنها را خریداری کنیم، شاید به خاطر تحریم‌ها قابل‌انجام نبود.
در مورد بازارهای هدف صادراتی هم توضیحاتی بدهید.
فعلا در کشور صادرات نخ نداریم ولی باتوجه به این که شرکت‌های همکار ما نیز سرمایه‌گذاری کردند و ظرفیت تولیدشان افزایش پیدا کرده، باید به فکر بازارهای صادراتی هم باشیم. یکی از سیاست‌های شرکت ما امسال این بود که به فکر بازارهای صادراتی باشیم به‌همین‌دلیل چند مشتری در عراق و ترکیه پیدا کردیم. البته برنامه داریم در آینده نزدیک بیشتر بر صادرات نخ تمرکز کنیم. هدف ما این است بیشتر به اروپا صادرات داشته باشیم البته اگر شرایطش فراهم شود.
شرکت نخ‌تایر رازی تاکستان برای چند نفر اشتغال‌زایی کرده است؟
کارخانه ما یک‌کیلومتر مانده به شهر تاکستان و در استان قزوین قرار دارد. قبل از این که این پروژه راه بیفتد حدود 100 نفر نیرو داشتیم اما الان حدود 200 نیرو داریم. ازآنجا که بخش‌های جانبی دیگری هم باید اضافه کنیم بنابراین به زودی تا 250 نفر به صورت مستقیم در مجموعه ما مشغول به‌کار می‌شوند.
برای فعالیت‌های آینده شرکت نخ‌تایر رازی تاکستان چه برنامه‌هایی دارید؟
هدف اول ما تولید نخ پلی‌استر برای تایر بود که این هدف امروز محقق شده است. در این بخش هم به‌خودکفایی می‌رسیم و هم بخشی از تولید را صادر خواهیم کرد. با توجه به اینکه ظرفیت تولید ما بسیار زیاد است، به‌زودی می‌خواهیم در زمینه تولید نخ‌هایی که در تسمه نقاله و سایر بخش‌های صنعتی استفاده می‌شوند مانند نخ‌های «هایتناسیتی» که استحکام بالایی دارند، فعالیت‌هایی را آغاز کنیم.
مصرف این محصول در کشور حدود هزار تن یا کمی بیشتر است که قصد داریم این نیاز را هم پوشش بدهیم و کشور را در این زمینه بی‌نیاز کنیم. در زمینه الیاف «مونوفیلامنت» هم اگر در بازار داخلی مصرف داشته باشد، برنامه‌هایی داریم. باید این توضیح را نیز اضافه کنم نخ‌هایی که تولید می‌شوند؛ تک‌رشته نیستند و چندرشته‌ای هستند که از الیاف زیادی تشکیل شده‌اند. مثلا نمره یکی از نخ‌های ما که در گروه خودمان نیز استفاده می‌شود، «1670» است. این نخ از «420» رشته تشکیل شده و درواقع «مولتی فیلامنت» است.
نخ «منو فیلامنت» در فرش و موکت هم کاربردهای خاص خود را دارد که درحال‌حاضر وارد می‌شود و در کشور تولید ندارد. احتمالا در این بخش هم فعالیت‌هایی خواهیم داشت. خط‌تولید ما امکان تولید نخ پلی‌استر «نان اکتیویت» و «پلی‌استر اکتیویت» را دارد. با توجه به اینکه تکنولوژی تولید بعضی شرکت‌ها برای تولید (دیپ کردن) پلی‌استر مناسب نیست، تولید نخ «نان اکتیویت» هم در دستور کار قرار دارد.
این روزها برای فعالیت‌های تولیدی خود با چه چالش‌هایی مواجه هستید؟
چالش‌های ما عمومی هستند و گرنه چالش خاصی از بابت فروش و تولید نداریم. امروز یکی از چالش‌های عمومی صنعت؛ بحث قطعی و کمبود برق است. کشور در زمینه تولید و تامین برق برای صنایع دچار مشکل است. شهریورماه امسال صنعت تایر شرایط بدی را پشت سر گذاشت.
بیشتر شرکت‌ها مجبور شدند یک‌هفته تا 10روز تعطیل شوند و در آن 20روز باقیمانده هم شاید مثلا 10روز تولید داشتند. هم ما و هم شرکت‌های تایرساز، شهریور بدی را پشت سر گذاشتیم. درواقع یکی از مشکلات ما در تابستان برق و در زمستان گاز است.
در بخش «دیپ»، مصرف گاز داریم پس اگر هوا سرد شود، احتمالا دچار مشکل کمبود و قطعی گاز می‌شویم. برای آنکه از این مشکلات فاصله بگیریم، باید سرمایه‌گذاری عمده‌ای را در بخش نیروگاه و ذخیره‌سازی سوخت دوم ، انجام بدهیم. این را هم بگویم برای بخش‌هایی که راه‌اندازی کردیم یک ریال از ارگان‌ها و بانک‌ها وام نگرفته‌ایم و تمام سرمایه موردنیاز توسط سهامدار تامین شده است.
منبع: اخبار خودرو