چه کشورهایی از پرداخت مالیات به ایران فرار می‌کنند؟
یک موسسه تحقیقاتی بین‌المللی به‌نام شبکه عدالت مالیاتی گزارشی درباره فرار شرکت‌های چندملیتی و افراد حقیقی از پرداخت مالیات به دولت‌ها با سوءاستفاده از خلأهای بین‌المللی منتشر کرده است. بررسی‌های این موسسه نشان می‌دهد اگر جامعه جهانی به توافقی برای بستن راه‌های فرار مالیاتی در سطح بین‌المللی دست پیدا نکند، طی ۱۰سال آینده ۴.۸تریلیون دلار درآمد مالیاتی از جیب دولت‌ها می‌رود یعنی افراد حقیقی و به‌ویژه شرکت‌های چندملیتی با سوءاستفاده از عدم هماهنگی و همکاری دولت‌ها هرسال از پرداخت ۴۸۰میلیارد دلار مالیاتی که باید به دولت‌های محل فعالیت خود بپردازند، فرار می‌کنند.
افراد حقیقی و شرکت‌های چندملیتی با استفاده از خلاهای اطلاعاتی فرامرزی و پنهان کردن جریان‌های درآمدی خود بین این خلاها هرسال از پرداخت میلیاردها دلار مالیات فرار و مردم کشورهای مختلف را از درآمدهای سرشار مالیاتی محروم می‌کنند. میزان فرار مالیاتی فرامرزی در سال2023 بالغ بر 480میلیارد دلار تخمین زده شده است و اگر رشد اقتصاد جهان در سطح سال2023 باقی بماند، پیش‌بینی می‌شود تا 10سال آینده ارزش کل فرار مالیاتی فرامرزی به 4.8تریلیون دلار برسد. این گزارش در ادامه توصیه کرده است با تدوین مقررات و استانداردهایی در سطح جهانی از طریق کنوانسیون مالیات سازمان ملل برای حذف فرارهای مالیاتی فرامرزی اقدام شود، در این زمینه باید یک نهاد ویژه مالیاتی در ساختار سازمان ملل پایه‌گذاری شود.
بر اساس این گزارش، کشورهای توسعه‌یافته و با درآمد بالا بیشترین زیان را از این ناحیه متحمل می‌شوند؛ اما کشورهای با درآمد پایین به‌نسبت کل درآمدهای مالیاتی خود زیان عمیق‌تری را تجربه می‌کنند. شرکت‌های چندملیتی مقصر اصلی این داستان هستند، این شرکت‌ها حدود یک‌سوم کل تولید اقتصادی جهان، نصف کل صادرات جهان و تقریبا یک‌چهارم اشتغال در جهان را در اختیار دارند. بنابراین موضوع فرار مالیاتی این شرکت‌ها باید دراولویت نخست دستورکار بین‌المللی در حوزه اقتصاد باشد. این شرکت‌ها هرسال 1.15تریلیون دلار از سود خود را پنهان می‌کنند و به این ترتیب از پرداخت 311میلیارد دلار مالیات مستقیم به دولت‌های محل فعالیت خود فرار می‌کنند. 169میلیارد دلار فرار مالیاتی فرامرزی نیز مربوط به افراد ثروتمند است.
شرکت‌های چندملیتی ثبت‌شده در انگلیس و قلمروهای وابسته به آن پایگاه فرار مالیاتی فرامرزی هستند. میزان فرار مالیاتی این شرکت‌ها معادل 27درصد کل فرار مالیاتی فرامرزی در جهان است. کشورهای انگلیس و سرزمین‌های اقماری‌اش، هلند، لوکزامبورگ و سوئیس نیز به‌عنوان محور فرار مالیاتی شناخته شده‌اند؛ به‌طوری‌که 52درصد از کل فرار مالیاتی فرامرزی در جهان مربوط به شرکت‌های ثبت‌شده در این کشورها هستند.
این گزارش در ادامه برآوردی از میزان زیان کشورهای مختلف از جمله ایران از فرار مالیاتی شرکت‌های چندملیتی ارائه داده است. بر اساس محاسبات انجام‌شده رقم فرار مالیاتی این شرکت‌ها در ایران سالانه 17.5میلیون دلار است. این شرکت‌ها با پنهان کردن حدود 70میلیون دلار از سود فعالیت‌های خود در ایران با سوءاستفاده از خلاهای مالیاتی در اقتصاد جهانی، دولت ایران را از درآمد مالیاتی 17.5میلیون دلاری محروم می‌کنند. میزان فرار مالیاتی فرامرزی در برخی کشورهای دیگر عبارت است از: الجزایر 8.6میلیون دلار، مصر 262میلیون دلار، هند 31میلیارد دلار، عراق 48.8میلیون دلار، کویت 32.9میلیون دلار، عمان 132.6میلیون دلار، قطر 101میلیون دلار، عربستان و امارات صفر، کره جنوبی 264میلیون دلار، فرانسه 27.7میلیارد دلار، آلمان 16.2میلیارد دلار، ایتالیا 5.5میلیارد دلار، روسیه 965میلیارد دلار و آمریکا 139میلیارد دلار./تسنیم
مرجع: دنیای اقتصاد