چرا پوستر جشنواره فیلم فجر مهم است؟
طرح نقدهای جدی به پوستر چهلوسومین جشنواره فیلم فجر، دستاندرکاران برپایی این رویداد مهم سینمایی را به سمتی کشانده است تا با پذیرش اشتباهها و همچنین احترام به درخواستهای منتقدان و علاقمندان به سینما، سه روز پس از رونمایی، از اصلاح آن خبر بدهند. اما چرا پوستر جشنواره فیلم فجر تا این اندازه مهم است؛ ماجرای این نقدها چه بود و بر چه اساسی مطرح شد؟
به گزارش ایسنا، پوسترها بهنوعی ویترینِ هر رویداد فرهنگی ـ هنری محسوب میشوند و وقتی صحبت از یک جشنواره سینمایی به میان میآید، پوستر جایگاه ویژهتری هم مییابد. در جشنوارههای معتبر جهانی حتی گاه از چند پوستر در کنار پوستر اصلی جشنواره فیلم، استفاده میشود که هر کدام معرف یک بخش است. جشنواره فیلم فجر در کشورمان هم از این قاعده مستثنی نیست و پوستر در آن از اهمیت بهسزایی در بین سینماگران و همچنین علاقمندان به سینما برخوردار است و به تبع همین اهمیت، حساسیتها هم نسبت به آن بیشتر است.
پوسترهای جشنوارههای سینمایی به مثابه برخی تمبرها، در حقیقت مدرکی برای ثبت آن رویداد در تاریخ محسوب میشوند که ضمن نشان دادن فضا و نگاه فرهنگی آن دوره، قدرت اجرای یک طرح گرافیکی را هم نشان میدهند.
در چنین شرایطی و با توجه به پیشینهای که برای پوستر جشنوارههای سینمایی عنوان شد، حالا پوستر جشنواره چهل و سوم فیلم فجر با حاشیههایی خصوصا در اجرا مواجه شده است و از آنجا که گفته شده برای طراحی آن از هوش مصنوعی بهره گرفتهاند، میتوان گفت تجربهای جدید هم در این زمینه محسوب میشود.
انتقادها به پوستر فعلی در دو بخش اصلی خلاصه میشود:
1) شیوه اجرا: هرچند در رونمایی گفته شد پوستر بر اساس عکسی که عزیز ساعتی آن را گرفته طراحی شده است اما نقدهایی که در ادامه مطرح کردند، باعث شد برخی واقعی بودن این عکس را زیر سؤال ببرند و اینگونه عنوان کنند که تمام پوستر توسط هوش مصنوعی طراحی شده است.
2) انتخاب بازیگری که پوستر با محوریت او طراحی شده و فقدان المانهای ملی و سینمایی: هر چند استفاده از تصویر رقیه چهرهآزاد در فیلم «مادر» علی حاتمی به حسابِ نمایش تلفیقی از هنر و تاریخ سینمای ایران گذاشته شده است اما فقدان نمادی ثابت از جشنواره فیلم فجر (برای مثال سیمرغ)، در کنار فقدان هویت سینمایی که نشاندهنده تعلق پوستر به یک جشنواره فیلم باشد و همچنین نبود المانی ملی که یادآور برپایی جشنواره در کشور اسلامی ایران است، از جمله نقدهای مطرحشده در این مدت است.
در تمام این سالها تلاش شده پوسترهای جشنواره فیلم فجر به تناسب شرایط روز و پدیدهها و وقایع مختلف طراحی شوند. هر کدام از این آثار یادآور اتفاقی خاص هستند با این همه تقریباً در اغلب این پوسترها المانهایی مشابه از جمله «سیمرغ» معروف جشنواره، همچنین «نقوش اسلیمیِ ایرانی» و رنگ «آبی» بهکار رفته است.
در این شرایط و در حالی که طی ساعات اخیر انتقادها به پوستر جشنواره فیلم فجر همانند گذشته به شیوهای تصاعدی در رسانهها و فضای مجازی شدت گرفت، حالا برگزارکنندگان از انجام اصلاحاتی در پوستر پس از تائید ابراهیم حقیقی ـ طراح پوستر ـ خبر دادهاند.
در این زمینه بخوانید:
گَشتی 10 ساله در پوسترهای جشنواره فیلم فجر
ابراهیم حقیقی؛ رکورددار طراحی پوستر جشنواره فیلم فجر
تاکنون و در طول 43 دوره برگزاری، پوسترهای مختلفی توسط طراحان و گرافیستهای ایرانی برای جشنوارۀ فیلم فجر که تقریباً پرطرفدارترین رویداد فرهنگیِ کشور محسوب میشود، طراحی شده است. گرافیستهای شناختهشده و مطرحی همچون «ابراهیم حقیقی» که رکورد طراحی پوستر جشنوارههای فیلم فجر را در دست دارد، آنها را طراحی کردهاند. حقیقی همچنین طراح اصلی نشانه جشنواره فیلم فجر است.
«محمدرضا دادگر»، «رضا عابدینی»، «صادق بریرانی»، «علی وزیریان»، «مرتضی ممیز»، «مسعود دشتبان»، «سیامک فیلیزاده»، «حسین خسروجردی»، «مهدی محمدی»، «اسدالله یونسی»، «محمدمهدی عسگرپور»، «وحید تقیپور»، «محسن سیدیوسفی»، «بهزاد خورشیدی»، «میراندا انصاری»، «الهام عیوضی»، «حمیدرضا بیدقی»(طراح پوستر دوره چهل و دوم)، «سیدحمید شریفی آلهاشم»، «بیژن جناب»، «مهدی سعیدی»، «طاها ذاکر»، «مجید برزگر»، «بزرگمهر حسینپور» و «مسعود نجابتی» (طراح پوستر جشنوارۀ چهلویکم) از دیگر گرافیستها و طراحان پوسترهای این جشنواره هستند.
* یادداشت ابراهیم حقیقی ـ طراح پوستر چهل و سومین جشنواره فیلم فجر ـ که اختصاصی در اختیار ایسنا قرار گرفته است، متعاقبا ارسال میشود.
منبع: ایسنا