چرا جهان از مسیر کاهش فقر خارج شده است؟/ چالش‌های کلیدی توسعه در سال ۲۰۲۴ در ۹ نمودار

پس از چندین سال شوک‌های مداوم و پی‌درپی، اقتصاد جهانی بالاخره نشانه‌هایی از تثبیت نشان داده است. با وجود پیش‌بینی‌های بدبینانه، جهان توانست از رکود اقتصادی جهانی در سال جاری جلوگیری کند.

با این حال، در حالی که اقتصادهای پیشرفته تا حد زیادی بهبود یافته‌اند، کشورهای در حال توسعه هنوز نتوانسته‌اند به این روند بپیوندند. کشورهای با درآمد پایین در معرض خطر عقب ماندن بیشتر هستند.

جهان با واقعیتی سخت مواجه است؛ با وجود دهه‌ها پیشرفت، پایان دادن به فقر شدید در همه‌جا تا سال 2030 دیگر دست‌یافتنی نیست (همچنین بخوانید: 25 سال آینده می‌تواند برای فقیرترین اقتصادها تعیین‌کننده باشد ). در میانه رشد اقتصادی ضعیف، اثرات ماندگار کرونا، بدهی‌های سنگین، و افزایش شکنندگی، جنگ‌ها و درگیری‌ها، روند کاهش فقر جهانی عملاً متوقف شده است. شوک‌های مخرب اقلیمی و شرایط آب‌وهوایی شدید نیز تهدیدکننده این پیشرفت هستند و آن را کند یا حتی معکوس می‌کنند.

در اینجا به برخی از مهم‌ترین چالش‌های توسعه‌ای که کشورها در سال 2024 با آن‌ها مواجه بودند و تلاش‌های بانک جهانی برای مقابله با این چالش‌ها اشاره می‌کنیم.

پایان دادن به فقر شدید، دهه‌ها فاصله دارد

امروز حدود 700 میلیون نفر—یا 8.5 درصد از جمعیت جهان—با درآمد کمتر از 2.15 دلار در روز در فقر شدید زندگی می‌کنند. حدود 3.5 میلیارد نفر نیز با درآمد کمتر از 6.85 دلار در روز زندگی می‌کنند که این خط فقری برای کشورهای با درآمد متوسط است. این کشورها محل زندگی سه‌چهارم جمعیت جهان هستند. بدون اقدامات اساسی، ممکن است دهه‌ها طول بکشد تا فقر شدید ریشه‌کن شود و بیش از یک قرن زمان برای از بین بردن فقر به معنای تعریف‌شده برای تقریباً نیمی از جهان نیاز باشد.

فقر چندبعدی در کشورهای با درآمد پایین متمرکز است

فقر فقط به معنای کمبود درآمد نیست. این مفهوم شامل دسترسی ناکافی به آموزش، بهداشت، برق یا خدمات اساسی مانند آب آشامیدنی سالم یا بهداشت نیز می‌شود. در سال 2024، بیش از یک‌سوم مردم در کشورهایی که واجد شرایط حمایت از انجمن توسعه بین‌المللی بانک جهانی (IDA) هستند و بیش از نیمی از مردم در جنوب صحرای آفریقا در فقر چندبعدی زندگی می‌کنند.

اوایل ماه جاری، جامعه جهانی تعهد خود به IDA را مجدداً تایید کرد. در بیست و یکمین دور تامین مالی IDA، مبلغ 23.7 میلیارد دلار برای توسعه این کشورها در دوره 2025-2028 جمع‌آوری شد. با استفاده از مدل تامین مالی اهرمی منحصربه‌فرد IDA، این مبلغ 100 میلیارد دلار تامین مالی مقرون‌به‌صرفه برای ایجاد شغل، بهبود خدمات بهداشتی، گسترش دسترسی به برق، امنیت غذایی، و بسیاری موارد دیگر فراهم خواهد کرد.

تاثیرات گسترده تغییرات اقلیمی

حدود 1.2 میلیارد نفر در سراسر جهان با خطرات جدی ناشی از بلایای مرتبط با اقلیم مانند سیل، موج‌های گرما، خشکسالی یا طوفان مواجه هستند. بسیاری از این افراد در کشورهای IDA زندگی می‌کنند، جایی که تقریباً نیمی از جمعیت در معرض خطر بالایی قرار دارند.

آسیای جنوبی بیشترین میزان مواجهه با شوک‌های اقلیمی را دارد، به‌طوری که تقریباً 90 درصد از جمعیت آن در معرض خطر قرار دارند و حدود 30 درصد از جمعیت در معرض خطر بسیار بالا هستند. در جنوب صحرای آفریقا، حدود 40 درصد از جمعیت در معرض شوک‌های اقلیمی هستند و تقریباً همه این افراد در معرض خطر بسیار بالا قرار دارند.

بانک جهانی در سال مالی 2024 مبلغ بی‌سابقه 43 میلیارد دلار برای مقابله با تغییرات اقلیمی اختصاص داد و قصد دارد تا سال 2025، 45 درصد از تامین مالی سالانه خود را به اقدامات اقلیمی اختصاص دهد.

برابری جنسیتی همچنان یک آرمان دست‌نیافتنی است

برابری جنسیتی نه‌تنها مسئله عدالت و انصاف است، بلکه برای توسعه نیز ضروری است. این موضوع کلید افزایش بهره‌وری اقتصادی، کاهش فقر، تقویت انسجام اجتماعی و بهبود رفاه نسل‌های فعلی و آینده است. با این حال، زنان همچنان با موانعی برای دستیابی به پتانسیل کامل خود مواجه هستند .

بانک جهانی در استراتژی جنسیتی 2024-2030 خود اهداف جسورانه‌ای را برای تسریع برابری جنسیتی تعیین کرده است. این برنامه متعهد است که شرایطی ایجاد کند که میلیون‌ها زن دیگر به اینترنت پرسرعت، خدمات اساسی، بانکداری، آموزش، فرصت‌های شغلی، حمایت اجتماعی و سرمایه دسترسی پیدا کنند.

بحران بدهی‌ها اقتصادهای فقیر را تحت فشار قرار داده است

همه‌گیری کووید-19 بدهی‌های کشورهای در حال توسعه را به‌شدت افزایش داد و افزایش نرخ بهره جهانی، بازگشت آن‌ها به ثبات را دشوارتر کرده است. تا پایان سال 2023، بدهی خارجی کل کشورهای با درآمد پایین و متوسط به رکورد 8.8 تریلیون دلار رسید، که نسبت به سال 2020، هشت درصد افزایش داشت.

بانک جهانی برای مقابله با بحران بدهی، ظرفیت مدیریت بدهی کشورهای در حال توسعه را تقویت کرده و از شفافیت بدهی حمایت می‌کند. از سال 2022، بانک جهانی و سایر نهادهای چندجانبه تقریباً 51 میلیارد دلار بیشتر از مبلغ جمع‌آوری‌شده از بازپرداخت بدهی، در اقتصادهای واجد شرایط IDA سرمایه‌گذاری کرده‌اند.

رشد اقتصادی کشورهای در حال توسعه همچنان کندتر از دوران قبل از کرونا است

رشد جهانی در سال 2024 به‌طور متوسط 2.6 درصد پیش‌بینی شده است که نسبت به میانگین 3.1 درصدی دهه قبل از همه‌گیری کووید-19 کمتر است. رشد اقتصادی کشورهای در حال توسعه نیز با آمار چهار درصد، کمی کندتر از سال 2023 پیش‌بینی شده است.

قیمت کالاها همچنان بالاتر از دوران پیش از همه‌گیری باقی می‌ماند

در حالی که پیش‌بینی می‌شود قیمت کالاهای جهانی از 2024 تا 2026 حدود 10 درصد کاهش یابد، قیمت مواد غذایی در کشورهای در حال توسعه همچنان بالا باقی خواهد ماند و تورم قیمت مواد غذایی در این کشورها دو برابر اقتصادهای پیشرفته است.

جهان هنوز برای کسب‌وکار آماده نیست

طبق گزارش «آمادگی کسب‌وکار 2024» بانک جهانی، کشورها در تنظیم مقررات برای بهبود فضای کسب‌وکار بهتر عمل می‌کنند، اما در ارائه خدمات عمومی لازم برای پیشرفت واقعی عقب هستند.

کمبود داده‌ها، رفاه کودکان را تهدید می‌کند

بیش از 40 درصد از تولدها در بیش از نیمی از کشورهای جنوب صحرای آفریقا ثبت نمی‌شوند و بیش از نیمی از کشورها داده‌های قابل‌مقایسه‌ای در مورد مهارت خواندن و سواد کودکان ندارند. بانک جهانی در حال گسترش حمایت‌های مالی و فنی خود برای تقویت سیستم‌های آماری کشورها و تولید «حداقل بسته داده‌ها برای کودکان، نوجوانان و جوانان» است تا سیاست‌گذاری‌های جدید و ارائه خدمات بهبود یابد.

منبع: تجارت نیوز