پشت‌پرده سیاسی فشار ترکیه بر کامیون‌داران ایرانی
ترکیه در هشتم دی‌ماه سال جاری قانونی مبنی بر اخذ مالیات 28 لیری از کامیون‌داران ایرانی وضع کرده است. مرتضی حاجی‌آقامیری، خزانه‌دار اتاق مشترک مشترک ایران و ترکیه علت اصلی این شرایط را مشکلات حوزه سوخت و نبود دیپلماسی اقتصادی دانست.
در چند هفته اخیر، روابط ایران و ترکیه دستخوش تغییرات چشمگیری شده است. چراکه طبق اعلام دولت ترکیه، کامیونهای ایرانی زمانی که وارد مرز‌های این کشور می‌شوند، باید به ازای هر لیتر باک بنزین خود، 28 لیر به دولت ترکیه بپردازند. با توجه به ظرفیت باک کامیون‌ها، کامیون‌داران باید هربنه سنگینی را به دولت ترکیه پرداخت کنند
پس از اجرای این طرح، چالش‌های زیادی هم برای کامیون‌داران و هم برای تجارت دو کشور ایجاد شده است. چراکه درحال حاضر تجارت دو کشور متوقف شده و کامیون‌داران هم منتظر تصمیم دولت‌ها هستند. حال باید دید علت اصلی این مشکل چیست و چه عواملی در ایجاد این مشکلات نقش دارند؟
مشکل اصلی نبود دیپلماسی اقتصادی است؟
درباره علت اصلی مشکل موجود، سید مرتضی حاجی‌آقامیری، خزانه‌دار اتاق مشترک بازرگانی ایران و ترکیه، در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز توضیح داد: علت اصلی این شرایط، مشکل سوخت است. زمانی که ایران اعلام کرد کامیونهای ایرانی و خارجی باید مابه‌التفاوت یارانه سوخت خود را پرداخت کنند، طبیعتا هزینه کامیون‌داران خارجی افزایش پیدا می‌کند. اقدام متقابل ترکیه در این شرایط باعث ایجاد یک بن‌بست برای حل این مشکل شده است.
وی ادامه داد: مشکل اصلی در این زمینه، نبود دیپلماسی اقتصادی است و باید به این موضوع توجه ویژه شود. زمانی که ایران برای کامیونهای خارجی مانع ایجاد می‌کند، قطعا آن‌ها هم اقدام متقابل انجام می‌دهند.
مسئولان باید به تجارت خارجی و الزامات آن توجه ویژه‌ای داشته باشند
این فعال بخش خصوصی درباره نقش وزارت امور خارجه و اهمیت قوانین و مقررات در تجارت خارجی عنوان کرد: در حال حاضر وزارت امور خارجه نقش بسزایی در حل این مشکل دارد. در بحث سیاست‌گذاری‌ها، وضع قوانین، تصویب قوانین و … مسئولان باید به تجارت خارجی و الزامات آن توجه ویژه‌ای داشته باشند که مسائل حوزه حمل‌ونقل و لجستیک هم جزو الزامات این موضوع هستند. همچنین وضع قوانین و مقررات درست هم در زمینه تجارت خارجی و هم سایر زمینه‌ها به این دلیل اهمیت دارد که هم ایران و هم سایر کشورها دچار مشکل نشوند.
خزانه‌دار اتاق مشترک بازرگانی ایران و ترکیه درباره نقش کریدورها در ایجاد این چالش اظهار کرد: قطعا کریدورها در ایجاد این مشکل نقش دارند. زیرا این موضوع باعث می‌شود که ایران مسئله حمل‌ونقل و لجستیک را به‌عنوان یک مسئله محوری مد نظر قرار دهد. وقتی زمینه استفاده از این کریدورها فراهم می‌شود، قطعا این موضوع مورد توافق تمام کشورهایی است که در کریدور سهم و نقش دارند. زمانی که برخی مسائل با توافق یک‌دیگر رخ دهد، قطعا مسیر هم تسهیل می‌شود.
روابط سیاسی و بین‌المللی ناماسب ریشه اصلی مشکلات ایران
این فعال بخش خصوصی درباره نقش مسائل سیاسی در ایجاد این شرایط تصریح کرد: بسیاری از مشکلات حتی مشکلات اقتصادی ایران به دلیل روابط سیاسی نامناسب ایران با سایر کشورها ایجاد شده است. اتفاقاتی که در روابط بین‌الملل رخ می‌دهند، عوارضی نظیر ایجاد شرایط فعلی، تحریم‌ها، روابط بانکی و … را به دنبال دارند. بنابراین، ریشه اصلی این مشکلات روابط سیاسی و بین‌المللی نامساعد است.
بازگشت ترامپ به کاخ سفید عامل ایجاد این مشکلات است؟
حاجی‌آقامیری در پاسخ به این پرسش که آیا بازگشت ترامپ به کاخ سفید عامل ایجاد چنین مشکلاتی است یا خیر؟ تشریح کرد: قطعا این موضوع به صورت جزء باعث ایجاد این مشکل نشده است. ولی روابط نامساعد ایران در حوزه بین‌الملل در زمان ریاست جمهوری ترامپ و بعد از خروج آمریکا از برجام تشدید شد که تا امروز هم ادامه دارد. با توجه به این شرایط، نگاه دولت ترامپ به مسائل ایران نگاه سختگیرانه‌ای است. البته اگر ایران با نیت تعامل و گفت‌وگو پیش برود، می‌تواند با دولت ترامپ هم تعامل و مذاکره داشته باشد.
اتفاقات منطقه عامل تغییر هم‌پیمانان ترکیه
این فعال بخش خصوصی در پاسخ به این پرسش که آیا ترکیه قصد تغییر هم‌پیمانان خود را دارد؟ اظهار کرد: اتفاقاتی که در منطقه رخ داده باعث ایجاد تغییر در هم‌پیمانان ترکیه شده است. به طور مثال تغییرات ایجاد شده در سوریه باعث شده که ترکیه و عربستان تقریبا تنها متحدان این کشور باشند. البته جایگاه ایران طوری نیست که ترکیه آن را نادیده بگیرد و یا روابط خود را با ایران قطع کنند.
وی افزود: این اتفاقات بیشتر برای گرفتن امتیازات مقطعی رقم می‌خورد. از طرفی مشکلات روابط سیاسی و بین‌المللی ایران باعث شده که ترکیه هم از این شرایط نفع ببرد. چراکه به دلیل شرایط تحریم، بسیاری از ایرانیان ناچارند که در ترکیه شرکت ثبت کنند، از صرافی‌های ترک استفاده کنند. بنابراین بعید است که ترکیه به روابط خود و ایران خدشه وارد کند.
پیشنهاداتی برای بهبود شرایط ایران
حاجی‌آقامیری برای بهبود این شرایط پیشنهاد داد: در کوتاه‌مدت وزارت امور خارجه باید با دولت ترکیه وارد مذاکره شود و هر دو طرف باید از موضعی که دارند، عقب‌نشینی کنند. همچنین در بلند‌مدت هم باید وضعیت روابط بین‌الملل و وضعیت تحریم‌ها اصلاح شود. چراکه با وجود تحریم‌ها، نمی‌توان بیش از شش سال دوام آورد. بنابراین باید تحریم‌ها برداشته شود.
وی افزود: اقدامی که درحال حاضر در راستای بررسی مجدد FATF در مجمع تشخیص مصلحت نظام صورت گرفته، می‌تواند نشانه خوبی باشد. بنابراین علت اصلی تمام مشکلات روابط بین‌المللی است که باید اصلاح شود تا ایران هم مانند یک بازیگر دیگر در دنیا در عرصه اقتصاد و تجارت نقش‌آفرینی کند و بتواند هم بازارهای خود را حفظ کند و هم بازارهای جدید ایجاد کند.
براساس این گزارش، یکی از مواردی که اهمیت ویژه‌ای دارد، توجه به وضع و تصویب قوانین تجارت خارجی و اصلاح روابط سیاسی و بین‌المللی است. بنابراین دولت باید تلاش کند تا هم موضع‌گیری خود را تغییر دهد و هم در راستای اصلاح روایط سیاسی و بین‌المللی گام بردارد.
برای اطلاعات بیشتر به صفحه حمل‌ونقل در تجارت‌نیوز مراجعه کنید.
منبع: تجارت نیوز