وقتی علاقه به سهراب سپهری و فروغ فرخزاد دردسرساز می‌شود
برگزاری نشستی خبری منتسب به ستاد بزرگداشت سهراب سپهری که در ادامه قصد دارد فروغ فرخزاد را هم وارد ماجراهایش کند، یک هفته است که حاشیه و پرسش‌های بسیاری را در فضای تجسمی کشور ایجاد کرده است. این ستاد با بهره‌گیری از نام‌های معتبر عرصه ادبیات ـ فروغ فرخزاد و سهراب سپهری ـ برخی هنرمندان را ترغیب به مشارکت و اهدای آثار خود کرده و حالا با این پرسش منتقدانش مواجه شده که با چه ضمانتی هنرمندان باید به فرد و موسسه‌ای که چندان شناخته شده نیست، آثاری را اهدا کنند که در نهایت مجموعه ارزشمندی را رقم می‌زند و ضمانتی هم برای سلامت نگهداری از آثار نیست.
به گزارش ایسنا، در ماجرای اولیه یا همان نشست، چند نام هم به میان آمد؛ نخست خانه هنرمندان که محل برگزاری نشست بود، دوم گالری آریانا که اعلام شد قرار است آثار را در رویدادی به نمایش عموم بگذارد و در ادامه هم چند هنرمند شناخته‌شده که از آنها به عنوان سخنگوی ستاد و همچنین اهداکننده آثار نام برده شد.
اما پس از برگزاری نشست و رسانه‌ای شدن موضوع با پیگیری برخی رسانه‌ها، مشخص شد که خانواده‌های این هنرمندان در جریان اصل ماجرا به طور کامل نیستند و به صرف دیداری کوتاه با آنها در سال‌های گذشته و یا دعوت به مراسم بزرگداشت سهراب در دهه 90 بسنده شده است.
و این در شرایطی بود که از سوی برگزارکنندگان این رویداد، چنین اعلام شده بود که موضوع راه‌اندازی بنیاد و موزه‌ای به نام سهراب و فروغ به‌کل منتفی است بلکه این کار باید توسط خانواده خود هنرمندان انجام شود. پس هدف جمع‌آوری گنجینه‌ای است که به بهانه برپایی ستاد بزرگداشت، از هنرمندان، آثارشان درباره فروغ و سهراب را می‌گیرد و درحال حاضر هم دارای بیش از 2000 هزار اثر هنری است!
البته در همان نشستِ حاشیه‌ساز، این پرسش و نگرانی از سوی خبرنگاران مطرح شد که مکان نگهداری این آثار مشخص نیست و در نتیجه این احتمال وجود دارد که آثار فروخته شوند. که موسس ستاد به‌شدت فروش آثار این مجموعه را رد کرد و گفت: «فروش آثار تجسمی مربوط به فروغ فرخزاد و سهراب سپهری شایعه است.»
5 روز بعد و در پی پیگیری‌های رسانه‌ای، خانه هنرمندان به موضوع واکنش نشان داد و درباره حواشی نشست خبری نودمین سالگرد تولد فروغ فرخزاد اطلاعیه‌ای صادر کرد.
در متن این اطلاعیه با تاکید بر اینکه مسئولیت محتوایی آن نشست با برنامه‌گذار است، یادآور شده بودند که «خانه هنرمندان ایران، بر اساس رویکرد سالیان خود، همواره از متقاضیان گروه‌های مختلف هنری در قالب برپایی نشست‌های خبری، برپایی نمایشگاه‌های هنری، افتتاحیه‌ها و اختتامیه‌ها، نشست‌های تخصصی، اجرای نمایش، اکران فیلم و … میزبانی کرده و می‌کند.»؛ هرچند که به نظر می‌رسد با توجه به اعتبار و پیشینه‌ای که این مکان هنری در این سال‌ها در بین هنرمندان و علاقمندان به هنر کسب کرده است، نظارت بیشتر بر سلامت برنامه‌ها، در نهایت به حفظ اعتماد فعلی منجر خواهد شد.
کمااینکه در ادامه اطلاعیه خانه هنرمندان هم بر این نکته تاکید شده بود که «خانه هنرمندان ایران خود را متعهد به رعایت حقوق هنرمندان محترم می‌داند.»
با این همه خانه هنرمندان با زیر سوال بردن ادامه همکاری با این ستاد در پاسخ به اظهارات موسس ستاد بزرگداشت فروغ فرخزاد و سهراب سپهری که اعلام کرده بود که در چهارمین روز تیر ماه سال 1404 نمایشگاه بزرگی برای سهراب و فروغ در تمام فضای نمایشگاهی خانه هنرمندان برپا خواهد کرد، توضیح داده بود که هنوز در این زمینه تصمیمی نگرفته است و آنچه اعلام شده، «مبتنی بر تقاضای رسمی از سوی متقاضی محترم بوده است.»
اما در شرایطی که انتقادها و توضیحات خانه هنرمندان با واکنشی از سوی برگزارکنندگان این رویداد مواجه نشد، این بار جمعی از هنرمندان با انتشار بیانیه‌ای اعتراض خود را اعلام و چنین عنوان کردند که خواستار بازگشت آثارشان توسط مدیر ستاد هستند. بیانیه‌ای که باید دید آیا باز هم با سکوت همراه می‌شود یا در نهایت واکنشی را به همراه خواهد داشت.
در بخشی از این بیانیه آمده است:
«ما هنرمندان عرصهٔ تجسمی و علاقمند به فرهنگ و هنر این مرز و بوم، در جهتِ شکل‌گیری یک رویداد فرهنگی، ملّی و هنری با شیوه‌های نامتعارف (به‌صورت پیام‌های فردی، از طریق فضای مجازی، واسطه‌گری و حضوری) و بدون فراخوان رسمی، با اصرار فردی، بمباران تبلیغاتی و پیگیری‌های فراوان تحت عنوان «مسئول ستاد بزرگداشت سهراب» در طول مدت حداقّل 5 سال، متقاعد شدیم تا آثاری را جهت شکل‌گیری یک مجموعهٔ دائمی و موزه در پاسداشت «سهراب سپهری» و «فروغ فرخزاد» که غیر قابل فروش باشد، اهدا نماییم. در فرآیند شکل‌گرفته از حُسن شهرتِ «سهراب سپهری»، «فروغ فرخزاد» و نام بردن از پیشکسوتان عرصهٔ تجسمی و اعلام حضور آنها جهت اقناعِ افراد استفاده شده است.
در حال حاضر طبق اعلام رسمی مسئول این اتفّاق، بیش از 2000 اثر، از بیش از 700 هنرمند، در این مجموعه جمع‌آوری شده است که با اعلام نگرانی و پرسشگری جامعهٔ هنرمندان در مورد مالکیت و سرنوشت این مجموعه عظیم معنوی و مادّی، در نهایت ایشان رسماً اعلام کرده‌اند که مالکیت و کپی‌رایت تمامی آثار مجموعه، متعلّق به شخصِ ایشان و مؤسسه‌ای تحت مدیریت‌شان است و موزه‌ای هم در کار نخواهد بود.
درواقع از حُسن نیّت هنرمندان و روش غیرمتعارف اعتمادسازی پلکانی و غیررسمی، استفاده شده است تا فردی به مالکیت یک مجموعهٔ عظیم برسد. لذا، از مجامع صنفی و وزارتخانه‌های مسئول و ذی‌صلاح درخواست داریم در جهتِ جلوگیری از یک فاجعهٔ معنوی و مادّی، تضییع حقوق هنرمندان و با توجه به حجم کمّی و کیفی مسئلهٔ موجود، مداخله و مواجههٔ لازم صورت پذیرد و آثار به هنرمندان بازگردد.
این مسئله می‌تواند فضای تجسمی کشور را متشنج و حُسن شهرت و اعتبار «سهراب سپهری»، «فروغ فرخزاد» و خانواده‌هایشان را نیز با صدمات معنوی جبران‌ناپذیری روبرو کند و باعث اشاعهٔ بی‌اعتمادی و خُسران نماید.»
منبع: ایسنا