وعده توخالی در توسعه فاز ۱۱ پارس‌جنوبی
گاز تولیدی از فاز۱۱ پارس‌جنوبی در حالی قرار بود بخشی از ناترازی گاز را جبران کند و تولید گاز از این فاز در زمستان سال۱۴۰۲ به ۱۵میلیون مترمکعب در روز برسد که به گفته مدیران نفتی دولت قبل، تولید گاز فاز۱۱ در اردیبهشت امسال نیز تنها ۱۰میلیون مترمکعب در روز بود. به گزارش «شانا» توسعه فاز۱۱ پارس‌جنوبی عمری به درازای توسعه این میدان در سمت ایران دارد.
از همان روزهای نخست برنامه‌‌‌‌‌ریزی برای برداشت گاز از پارس‌جنوبی، زمانی‌که هنوز حلقه تحریم‌ها بر گردن صنعت نفت ایران تنگ‌‌‌‌‌تر نشده بود و شرکت‌های بین‌المللی در ایران پروژه‌های نفتی را اجرا می‌کردند، توسعه فاز11 بزرگ‌‌‌‌‌ترین میدان مشترک گازی جهان در دستور کار قرارگرفت. قرار بود با توسعه این بخش از پارس‌جنوبی، گاز تولیدی آن به‌عنوان خوراک واحدهای ال‌‌‌‌‌ان‌‌‌‌‌جی مورد‌استفاده قرار گیرد. مذاکراتی انجام شد، اما با تغییر دولت در ایران و افزایش تحریم‌ها، شرکت‌های بین‌المللی از شرق و غرب، از این پروژه کنار رفتند. با توجه به آنکه این فاز‌به‌عنوان پایلوت گام دوم برداشت از پارس‌جنوبی نیز درنظر گرفته‌شده بود، تلاش شد فاز11 دست‌‌‌‌‌نخورده باقی‌بماند تا بتوان با شرایط دست‌‌‌‌‌نخورده میدان، اجرای طرح‌های فشارافزایی را به انجام رساند.
از همین‌رو با اجرایی‌شدن برجام و رفت و آمد دوباره شرکت‌های نفتی جهان به خیابان طالقانی تهران، موضوع توسعه فاز11 پارس‌جنوبی نیز مطرح و قرارداد 4میلیارد و 800میلیون دلاری این فاز تیر1396 با کنسرسیومی متشکل از توتال فرانسه، سی‌‌‌‌‌ان‌‌‌‌‌پی‌‌‌‌‌سی‌‌‌‌‌آی چین و پتروپارس ایران امضا شد. قراردادی که با خروج آمریکا از برجام سرنوشتی مبهم پیدا کرد و شرکای خارجی نیز آن را ترک کردند. در دولت دوازدهم اما با خروج طرف‌های خارجی، کار تعطیل نشد و پتروپارس به‌تنهایی مسوولیت توسعه فاز11 پارس‌جنوبی را بر عهده گرفت تا این فاز‌نیز با هدف افزایش برداشت گاز از میدان مشترک مانند سایر فازها و بدون سکوی فشارافزایی توسعه یابد. در واقع تا پیش از آن تلاش بر این بود که از طریق شرکت‌های خارجی ایران به سکوهای فشارافزایی دست‌یابد و جلوی افت تولید از این میدان را در سال‌های آینده بگیرد. در همان دولت تصمیم بر آن شد تا یکی از سکوهای فاز12 که تولید گاز از آن دیگر اقتصادی نبود به موقعیت11b منتقل شود تا افزون بر کاهش هزینه ساخت سکو، در زمان نیز صرفه‌جویی اتفاق بیفتد. کار مطالعات کارشناسی این موضوع نیز همان زمان انجام شد و سرانجام دولت سیزدهم در دی1400 قرارداد جدید را به پتروپارس تنفیذ کرد، بااین‌حال در شرایطی که سکو آماده بود، خط لوله نیز تنها باید تا اتصال به موقعیت 12c احداث می‌شد، اما نخستین برداشت از فاز11 پارس‌جنوبی حدود دو سال‌زمان برد و سرانجام شهریور سال1402 تولید از این فاز‌با برداشت روزانه 7میلیون مترمکعب در روز آغاز شد.
در همان زمان اعلام شد تا پیش از آغاز زمستان همان سال، تولید گاز از فاز11 به روزانه 15میلیون مترمکعب در روز می‌رسد، اما در عمل این وعده هیچ‌گاه محقق نشد. در زمستان 1402 به گفته مدیران وقت وزارت نفت، برداشت از 10میلیون مترمکعب در روز فراتر نرفت و حتی این میزان برداشت تا بهار امسال نیز ادامه داشت؛ در واقع وعده جبران بخشی از ناترازی گاز با تولید 15میلیون مترمکعب از فاز11 پارس‌جنوبی در زمستان 1402 از وعده به‌عمل نرسید. اردیبهشت امسال نیز به گفته محسن خجسته‌‌‌‌‌مهر، مدیرعامل سابق شرکت ملی نفت ایران، همچنان روزانه 10میلیون مترمکعب گاز از فاز11 تولید می‌شد و در همان زمان وعده داده شد با تکمیل ششمین چاه در این فاز، تولید به 15میلیون مترمکعب خواهد رسید و خرداد 1403 سرانجام این تولید محقق شد. با روی کار آمدن دولت چهاردهم و با افزایش سرعت حفاری در فاز11 پارس‌جنوبی، حالا و پیش از آغاز زمستان، چاه شماره12 که همان هفتمین چاه این فاز‌پارس‌جنوبی به‌‌‌‌‌شمار می‌رود، به تولید رسید‌و با اقدام‌های انجام‌شده روی سایر چاه‌‌‌‌‌ها، تولید از 15میلیون مترمکعب به 18میلیون مترمکعب در روز افزایش‌یافت و انتظار می‌رود با اسیدکاری چاه هفتم، در روزهای آینده تولید گاز از فاز11 به روزانه 20میلیون مترمکعب برسد.
فارغ از مشکلات فنی مانند کمبود دکل حفاری دریایی در کشور که همچنان نیز وجود دارد، تمرکز بر افزایش تولید نفت و گاز در دولت چهاردهم که به‌عنوان برنامه اصلی محسن پاک‌‌‌‌‌نژاد، وزیر نفت در جلسه رای‌اعتماد مطرح‌شده بود نیز در این افزایش تولید بی‌‌‌‌‌تاثیر نیست.
منبع: دنیای اقتصاد