نقطه منزوی توریسم جهان

اما جنگ غزه ضربه سختی نیز به صنعت گردشگری اسرائیل وارد کرد و صنعت گردشگری اسرائیل از 7 اکتبر 2023 با کاهش چشمگیر بازدیدکنندگان و درآمد مواجه شود. بر اساس داده‌‌‌های منتشر‌شده توسط اداره مرکزی آمار این کشور، تعداد گردشگران خارجی که از اسرائیل بازدید کردند در سال 2024 نسبت به سال 2023، حدود 68.1‌درصد کاهش یافته است. تعداد گردشگران وارد‌شده به اسرائیل در سال گذشته در مجموع به 961.3هزار نفر رسید که در مقایسه با 3.1 میلیون نفر در سال 2023 و بالاترین رکورد تاریخ یعنی 4.5 میلیون در سال 2019 کاهش چشمگیری یافته است. پس از آغاز درگیری، بیشتر خطوط هوایی خارجی پروازهای خود را به اسرائیل متوقف کرده یا به میزان قابل‌توجهی کاهش داده‌‌‌اند. این داده‌‌‌ها همچنین نشان داد که بیشتر گردشگرانی که در سال 2024 از اسرائیل دیدن کرده‌‌‌اند از ایالات متحده، فرانسه، بریتانیا و روسیه بوده‌‌‌اند. در همین حال، تعداد خروج اسرائیلی‌‌‌ها به خارج از کشور در سال 2024 به 7.08 میلیون نفر رسید که نسبت به مدت مشابه سال قبل 21.7‌درصد کاهش را نشان می‌دهد.

با وجود اینکه تعداد گردشگران سال 2023 در مقایسه با 2022 افزایش یافت و تا ماه اکتبر، صنعت گردشگری از فروپاشی ناشی از همه‌گیری کووید-19 در حال بهبود بود، اما پس از حمله 7 اکتبر حماس به اسرائیل، تعداد بازدیدکنندگان خارجی به طور ناگهانی کاهش یافت. به طور کلی در سال 2023، حدود 3 میلیون گردشگر وارد اسرائیل شدند که این رقم در سال 2022، معادل 2.7 میلیون نفر بود.

با شروع جنگ غزه، سفر گردشگران بین‌المللی به اسرائیل به میزان قابل‌توجهی کاهش یافت. خطوط هوایی خارجی تعداد پروازهای خود را کاهش دادند و حتی در برخی مواقع خدمات را متوقف کردند. از نوامبر 2023 تا فوریه 2024، هیچ هواپیمای آمریکایی به این کشور پرواز نکرد. در نتیجه، ترافیک ماهانه مسافران هوایی در نوامبر 2023 به 380هزار نفر کاهش یافت.

بر اساس داده‌‌‌های CBS اسرائیل، در سال 2023، درآمد گردشگری از حدود 1.4 میلیارد دلار در سه‌ماه سوم به حدود 464 میلیون دلار در سه‌ماه آخر کاهش یافت. در حالی که قرار بود سال 2023 برای گردشگری در اسرائیل رکورددار باشد. به گفته وزارت گردشگری اسرائیل، این رژیم حدود 5 میلیارد دلار متحمل خسارت شده است. گردشگری در اسرائیل بخش عمده اقتصادی و منبع مهم درآمد ملی است. طبق داده‌‌‌های اداره مرکز آمار اسرائیل، در سال 2019 به بالاترین میزان درآمدی خود یعنی 7.5 میلیارد دلار دست یافته بود، اما پس از همه‌گیری و رکود گردشگری در جهان افت چشمگیری داشت اما در سال 2022 توانست خود را به 5.5 میلیارد دلار برساند. با وجود اینکه انتظار می‌‌‌رفت در سال 2023، به سطح قبل از همه‌گیری دست یابد، جنگ غزه باعث شد درآمد گردشگری اسرائیل به 3.9 میلیارد دلار برسد.

به گفته وزارت گردشگری اسرائیل، صنعت گردشگری حدود 3‌درصد از تولید ناخالص داخلی اسرائیل را تشکیل می‌دهد و حدود 200هزار اسرائیلی به طور مستقیم در این صنعت مشغول به کار هستند. در حالی که 250 شرکت هواپیمایی قبل از شروع درگیری غزه در اسرائیل فعالیت می‌‌‌کردند، اما اکنون تنها 45 شرکت در حال فعالیت هستند که نتیجه آن انزوایی شبیه به کره‌شمالی است. این موضوع اسرائیل را به یکی از منزوی‌‌‌ترین کشورهای جهان تبدیل کرده است که تنها 20‌درصد از پروازها از طریق خطوط هوایی غیر از ال‌آل اسرائیل انجام می‌شود.

چرایی اهمیت توریسم برای اسرائیل

اهمیت «سرزمین مقدس» را نمی‌توان برای مومنان دست کم گرفت. برای بیش از 2000 سال یکی از مهم‌ترین مکان‌‌‌های زیارتی جهان بوده است. در دوران مدرن، این پایه و اساس یک صنعت گردشگری پرسود به ارزش 8.46 میلیارد دلار برای اسرائیل و یک میلیارد دلار برای فلسطین در سال 2019 فراهم کرده است.

اما از ماه اکتبر 2023 گردشگران نمی‌توانستند به این منطقه دسترسی داشته باشند. بیشتر خطوط هوایی بزرگ سفر به اسرائیل را به دلیل نگرانی از ایمنی به حالت تعلیق درآورده‌‌‌اند و دولت‌‌‌های سراسر جهان به شهروندان خود توصیه کردند که به آنجا سفر نکنند. بسته‌‌‌های استاندارد بیمه مسافرتی نیز دیگر شامل پوششی برای افرادی که به منطقه سفر می‌کنند، نمی‌شود.

علاوه بر توسعه اقتصادی، گردشگری نقش سیاسی مهمی در منطقه ایفا می‌کند. جنبش صهیونیستی که منجر به ایجاد اسرائیل در سال 1948 شد، زود تشخیص داد که گردشگری ابزاری عالی برای تقویت ارتباطات جهانی و تشویق مهاجرت برای حمایت از شهرک‌‌‌سازی صهیونیستی فلسطین است.

این تنها در طول دهه‌‌‌ها افزایش و گسترش یافته است. اخیرا، این امر در صنعت گسترده‌‌‌ای از تورهای مسیحی انجیلی طرفدار اسرائیل و سفرهای رایگان حق تولد به جوانان یهودی دیاسپورا تجلی یافته است.

اما از اکتبر 2023 به بعد، زمانی که خشونت تشدید شده بود، دوران پرتلاطمی بود، با این حال زائران و گردشگران همچنان به منطقه هجوم می‌‌‌آوردند، زیرا صنعت گردشگری جهانی به بهبود پس از همه‌گیری ادامه داد. اما با گذشت کریسمس، رمضان، عید فصح و عید پاک، شاهد آن بودیم که تنها در یک سال چقدر بازار گردشگری این منطقه تغییر کرده است. پس از ماه‌‌‌ها خشونت شدید در منطقه، ویرانی غزه، رنج بسیار مشهود و مداوم فلسطینی‌‌‌ها و حکم دادگاه بین‌المللی دادگستری مبنی بر اینکه اقدامات اسرائیل در غزه می‌تواند به نسل‌‌‌کشی تبدیل شود، احتمالا نمی‌تواند به زندگی عادی خود بازگردد.

شرکت‌های تور در فلسطین و اسرائیل به کاهش و افزایش خشونت‌‌‌ها عادت کرده‌‌‌اند که منجر به درآمد نامشخص به دلیل سفرهای لغو‌شده می‌شود. آنها معمولا با ذخیره سرمایه، کار می‌کنند تا اطمینان حاصل کنند که می‌توانند در این ماه‌‌‌های سخت زنده بمانند. اما برای برخی، این ذخایر به طور کامل در طول همه‌گیری تمام شده است. بسیاری از شرکت‌ها در حال حاضر بدون شبکه ایمنی خود در موقعیت بسیار مخاطره‌آمیزی قرار دارند زیرا این صنعت در حال توقف است.

برخی به سرعت واکنش نشان دادند و به دیپلمات‌‌‌ها و روزنامه‌‌‌نگاران؛ تنها بازدیدکنندگان بین‌المللی باقی‌‌‌مانده در منطقه، تور ارائه کردند. اما این نمی‌تواند کمک چندانی به این صنعت غرق در خون‌شده کند و بسیاری از این شرکت‌ها، اگر نگوییم اکثر آنها، دیگر وجود نخواهند داشت که گردشگری سرانجام بتواند به منطقه بازگردد. سرسخت‌‌‌ترین متحدان اسرائیل نیز در حمایت خود از حمله به غزه متزلزل شده‌‌‌اند. تظاهرات گسترده دانشجویان در سراسر دانشگاه‌‌‌های آمریکا، درخواست‌‌‌ها برای بایکوت، واگذاری سرمایه‌گذاری و تحریم‌‌‌ها و حمایت غیرقابل سانسور رسانه‌‌‌های اجتماعی و جنبش همبستگی، چشم‌‌‌انداز آینده صنعت گردشگری اسرائیل را هم به‌‌‌عنوان تولیدکننده درآمد و هم به‌‌‌عنوان ابزار سیاسی صهیونیست‌‌‌ها تاریک می‌کند. در آینده در نهایت مخاطبان توریستی وجود خواهند داشت. اما استقبال این مخاطبان از روایت صهیونیستی جای سوال دارد.

موج جهانی حمایت از فلسطینیان ممکن است به سمت افرادی برود که مایل به دیدار و ملاقات با آنها هستند تا همبستگی خود را نشان دهند و با چشمان خود شاهد رنج و ظلم باشند. اسرائیل یکی از موثرترین ابزارهای تاریخی خود را در تداوم پروژه شهرک‌نشینی خود با نابودی غزه در معرض دید جهانیان، به طور موثر نابود کرده است. همچنین، در سال 2024، گردشگری در شمال اسرائیل تقریبا وجود نداشت. ماه‌‌‌ها جنگ، منطقه‌‌‌ای که زمانی پر از توریست‌‌‌ها بود را به منطقه‌‌‌ای متروک تبدیل کرده است که بیشتر آن توسط ارتش بسته شده است. کامیون غذای ConPapa در کیبوتز که معمولا در تابستان شلوغ بوده، در آن زمان فقط به چند سربازی که در منطقه مستقر بودند غذا می‌‌‌داد. قبل از شروع جنگ در جنوب اسرائیل در 7 اکتبر، صنعت گردشگری اسرائیل پس از چند سال شکوفا شده بود، به‌رغم کاهش جزئی تعداد به دلیل ناآرامی‌‌‌های سیاسی داخلی که منجر به آغاز جنگ شد. در نتیجه جنگ، اکثر پروازهای ورودی به اسرائیل برای چند ماه اول لغو شد. اگرچه پروازها از سر گرفته شده‌‌‌اند، اما موشک‌‌‌ها همچنان به سمت شمال اسرائیل شلیک می‌‌‌شوند و باعث شده تا جذابیت کمتری برای گردشگران خارجی داشته باشد.

به گفته یک مدیر هتل زنجیره‌ای در اسرائیل، گردشگری در 7 اکتبر از بین رفت. تا آن زمان و حتی در پایان سال 2024، قرار بود از تعداد گردشگران ورودی و درآمد سال‌های پیش از همه‌گیری پیشی بگیرد. بسیاری از هتل‌‌‌هایی که زمانی میزبان زائران و گردشگران بودند، اکنون به عنوان خانه‌‌‌های موقت برای ده‌‌‌ها‌هزار اسرائیلی که به دلیل این وضعیت خانه‌‌‌های خود را در شمال و جنوب تخلیه کرده‌‌‌اند، ارائه داده می‌شود. خطوط هوایی به تدریج پروازهای خود را به اسرائیل بازگرداندند، اما بسیاری از دولت‌‌‌ها هنوز توصیه می‌کنند از سفر به اسرائیل اجتناب کنید. فرماندهی جبهه داخلی ارتش اسرائیل که مسوولیت محدودیت‌های زمان جنگ را بر عهده دارد، امکان سفر رایگان در سراسر کشور را به جز مناطق بسیار نزدیک به مرز با غزه و مرز با لبنان در شمال، فراهم می‌کند. با این حال، بسیاری از شهرهایی که به گردشگری وابسته هستند، به‌ویژه در شمال اسرائیل، بدون توجه به اینکه اجازه باز ماندن دارند، از کاهش گردشگری رنج می‌‌‌برند.