مقایسه قیمت بنزین و خودرو در ایران با کشورهای همسایه

همزمان با آغاز تلاش‌های دولت برای اصلاح ساختار پرداخت یارانه سوخت، بار دیگر مقام‌های دولتی با مقایسه نرخ‌ها با کشورهای همسایه از ارزانی بنزین انتقاد می‌کنند و در مقابل، کارشناسان منتقد افزایش قیمت بنزین را با توجه به سطح پایین دستمزدها در ایران و نیز گرانی خودرو منطقی نمی‌دانند.

در حال حاضر، هر لیتر بنزین به نرخ آزاد با قیمت 3 هزار تومانی عرضه می‌شود، نرخی که بر پایه دلار آزادِ 70 هزارتومانی معادل 0.042 دلار آمریکاست.

معاون رئیس جمهوری اخیرا در مصاحبه‌ای تلویزیونی گفت که همین نرخ در همسایه فقیر ایران، افغانستان بین 60 تا 63 افغانی (60 تا 63 هزار تومان) فروخته می‌شود؛ اظهاراتی که با واکنش‌های گسترده‌ای در شبکه‌های اجتماعی مواجه شد.

به باور منتقدان، حتی همین مقایسه که با توجه به شرایط اقتصادی دو کشور چندان عادلانه به نظر نمی‌رسد، نشان می‌دهد که قیمت خودرو در افغانستان نسبت به ایران ارزان‌تر است. هر چند که سطح حداقل دستمزد ماهانه 58 دلار پایین‌تر از ایران (138 دلار) است اما هر دستگاه تویوتا یاریس کراس (موتور 1.5 لیتری) مدل 2024 در این کشور معادل 29 هزار دلار قیمت دارد اما در بازار دست‌دوم فروشی ایران هر دستگاه تویوتا یاریس مدل 2015 حدود 21500 دلار معامله می‌شود.

شرایط دو کشور پاکستان و افغانستان از نظر قیمت بنزین به هم نزدیک است ولی حداقل دستمزد ماهانه در پاکستان به ایران نزدیک‌تر است ولی در این کشور قیمت خودروی انتخاب شده برای این بررسی نزدیک به 6300 دلار پایین‌تر از افغانستان است.

اما قیمت بنزین در دو همسایه شرقی که به گفته مقام‌های دولت پزشکیان مقصد اصلی قاچاق بنزین هستند، بیش از 21 برابر ایران است.

در میان 15 کشور همسایه خاکی و آبی ایران، بالاترین قیمت بنزین در ارمنستان و ترکیه عرضه می‌شود که به ترتیب 1.397 و 1.224 دلار (بیش از 29 برابر ایران) است. اما نرخ حداقل دستمزد در ارمنستان معادل 192 و در ترکیه 492 دلار است. در ترکیه هر دستگاه تویوتا یاریس کراس (موتور 1.5 لیتری) مدل 2024، معادل 28650 دلار قیمت دارد و در ارمنستان که هنوز این مدل معامله نمی‌شود، بهای هر دستگاه تویوتا یاریس مدل 2019، معادل 14500 دلار فروخته می‌شود.

پس از ایران، ارزان‌ترین بنزین در میان کشورهای منطقه، در کویت به نرخ 0.341 دلار فروخته می‌شود که نزدیک به 8 برابر ایران است. البته حداقل دستمزد ماهانه در این کشور 76 درصد بالاتر از ایران است و مدل 2024 تویوتا یاریس از مدل 2015 مشابهی که در ایران فروخته می‌شود، 25 درصد ارزان‌تر است.

در عربستان سعودی هم که با 1065 دلار، بالاترین حداقل دستمزد را در میان کشورهای منطقه دارد که 7.7 برابر ایران است، نرخ فروش هر لیتر بنزین معادل 0.621 دلار (14.7 برابر ایران) است. البته در عربستان نیز همچون سایر کشورهای منطقه قیمت خودرو از ایران ارزان‌تر است.

گروهی از کارشناسان مستقل بر این باورند که سیاست اصلاح قیمت بنزین در ایران آن گونه که مسعود پزشکیان وعده داده با همراهی مردم انجام خواهد شد، در شرایطی این همراهی را در پی خواهد داشت که بالا بردن کمک‌های یارانه‌ای اقشار کم‌درآمد، افزایش نسبی دستمزدها و نیز کاهش بهای خودرو را نیز در بر بگیرد.

منبع: ایران جیب