مسکن و معیشت: هزینه‌های واقعی برای هر دهک‌ چقدر آب می‌خورد؟

به گزارش اکوایران، خانوارهای شهری کشور در سال گذشته به‌طور میانگین 87 میلیون و 558 هزار تومان برای مسکن هزینه کرده‌اند.؛ این در حالی است که متوسط این هزینه در سال 1401 برای خانوارهای شهری معادل 52 میلیون و 216 هزار تومان بوده است. به عبارت دیگر، متوسط هزینه سالانه مسکن در سال 1402 نسبت به سال 1401، حدود 67.7 درصد برای خانوارهای شهری افزایش یافته است.

متوسط هزینه سالانه مسکن خانوارهای شهری دهک دهم در سال 1402 تقریبا 265 میلیون تومان و دهک اول حدود 27 میلیون تومان بوده است. در واقع، هزینه مسکن خانوارهای دهک دهم تقریبا 10 برابر دهک اول بوده است. همچنین، بررسی‌ها نشان می‌دهد هزینه مسکن خانوارهای دهک دهم در سال گذشته در مقایسه با سال 1401 تقریبا 2 برابر شده است.

جایگاه مسکن در سبد مصرفی خانوار

مسکن به‌عنوان یکی از نیازهای اساسی انسان، نقش حیاتی در کیفیت زندگی و رفاه خانوارها ایفا می‌کند. با افزایش شهرنشینی و تغییرات سریع در الگوهای زندگی، اهمیت مسکن به‌عنوان کالای ضروری و سرمایه‌ای بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. همچنین، مسکن به‌دلیل ماهیت خود قابلیت جانشینی با کالاهای دیگر را ندارد و نهایتا می‌توان به خانه‌های کوچک‌تر و در مناطق ارزان‌تر نقل مکان کرد. از طرفی، با افزایش تورم هزینه‌های مربوط به مسکن نیز افزایش یافته‌اند و خانوارها بخش زیادی از بودجه خود را صرف مسکن می‌کنند.

در این گزارش، منظور از هزینه مسکن مجموع هزینه‌هایی است که صرف اجاره‌بها، آب و فاضلاب، سوخت و روشنایی و سایر هزینه‌های منزل مسکونی است که بخش بزرگی از آن را اجاره‌بها تشکیل می‌دهد. به همین دلیل، می‌توان تغییرات هزینه مسکن را مصداقی از تغییرات نرخ اجاره‌بها دانست.

اگر تمام خانوارهای کشور به ترتیب میزان هزینه از کمترین به بیشترین مرتب شوند و هر 10 درصد آنها در یک گروه قرار گیرند، دهک‌های هزینه‌ای ایجاد می‌شوند. به این ترتیب، دهک اول شامل فقیرترین خانوارها در جامعه و دهک دهم شامل ثروتمندترین آن‌ها است. در این گزارش متوسط هزینه سالانه مسکن را برای هر یک از دهک‌های هزینه‌ای در سال گذشته بررسی کرده‌ایم.

خرج مسکن هر دهک در 1402 چقدر بوده؟

بر اساس آمار هزینه و درآمد خانوارهای شهری در سال 1402، خانوارهای دهک اول کمترین و دهک دهم بیشترین متوسط هزینه را برای مسکن پرداخت کرده‌اند. به‌طوری‌که، هزینه مسکن خانوارهای دهک اول برابر با 26 میلیون و 928 هزار تومان و برای خانوارهای دهک دهم نیز برابر با 264 میلیون و 547 هزار تومان بوده است. بنابراین، هزینه مسکن دهک دهم در سال گذشته تقریبا 10 برابر دهک اول بوده است.

متوسط هزینه سالانه مسکن در سال گذشته نیز با افزایش دهک افزایش یافته است. هزینه مسکن برای دهک دهم با سایر دهک‌ها اختلاف فاحشی دارد؛ به‌طوری‌که، هزینه مسکن دهک دهم در سال گذشته تقریبا، 2 برابر دهک نهم بوده است.

رشد هزینه مسکن در 1402 نسبت به 1401

تغییرات متوسط هزینه سالانه مسکن در سال 1402 نسبت به 1401 برای خانوارهای شهری دهک اول تا پنجم به‌طور میانگین 62 درصد بوده، این در حالی است که روند رشد هزینه مسکن از دهک ششم تا هشتم نزولی بوده است؛ به‌طوری‌که، رشد هزینه مسکن در سال 1402 نسبت به 1401 برای دهک پنجم 62.6 درصد بوده و با سیری نزولی، به 42.1 درصد برای خانوارهای دهک هشتم رسیده است.

متوسط هزینه مسکن برای دهک‌های نهم و دهم در سال 1402 در مقایسه با سایر دهک‌ها نسبت به 1401 با شدت بیشتری افزایش یافته است. به نحوی که متوسط هزینه مسکن سالانه خانوارهای شهری دهک دهم در سال 1402 نسبت به 1401 حدود 97 درصد افزایش یافته است. پس، هزینه مسکن خانوارهای دهک دهم در طوی یک سال تقریبا 2 برابر شده است.

منبع: اکو ایران