متغیرها در سطح کلان اقتصادی نشان از بهبود شرایط اقتصادی کشور دارد

در سطح کلان اقتصادی، جنبه‌های رفاه و عدالت توزیعی رشد اقتصادی با معیارهای مختلفی نظیر درآمد سرانه، ضریب جینی، نسبت دهک‌ها و شاخص رفاه اجتماعی سنجیده می‌شود. لذا باید آثار رفاهی رشد اقصادی با شاخص‌های متناسب و سازگار مورد بررسی قرار گیرد و نمی‌توان تنها با بررسی برخی از اقلام مصرفی در سبد خانوار نتیجه گرفت که آثار رشد اقتصادی در سطح خانوار احساس نمی‌شود. نکته قابل‌توجه دیگر اینکه رشد اقتصادی بر رفاه گروه‌های درآمدی و خانوار‌ها، با تاخیر اثر می‌گذارد. به‌ویژه اینکه بخش اصلی افزایش رشد اقتصادی کشور به‌ علت بهبود تولیدات بخش نفت و گاز بوده است که آثار آن با تاخیر بیشتر بر گروه‌های درآمدی پدیدار خواهد شد.

مطابق آمارهای رسمی مرکز آمار ایران، رشد اقتصادی از 1399 ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺴﺘﻤﺮ وﻟﯽ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖﻫﺎی ﻣﺘﻔﺎوت، مثبت بوده است. به‌نحوی‌که در سال 1399 نرخ رشد اقتصادی 3.3درصد، در سال 1400 بالغ بر 4.8درصد، در سال 1401 بالغ بر 4.9درصد و در ادامه در بهار سال جاری 7.9درصد رشد داشته است. این تحولات در تولید باعث شده تولید سرانه به عنوان شاخصی از رفاه جامعه که در سال‌ 1398 به 86.5میلیون ریال به ازای هر نفر کاهش یافته بود، بعد از این سال بهبود یافته و در سال 1401 به 96.3میلیون ریال به ازای هر نفر افزایش یابد. رشد هزینه‌های مصرفی بخش خصوصی به عنوان شاخص دیگری از رفاه خانوار در سال اخیر بیشتر از رشد اقتصادی کشور افزایش یافته است؛ به‌نحوی‌‌که متوسط رشد مصرف خصوصی 9.1درصد بوده که بیشتر از رشد اقتصادی (متوسط 5درصدی) است. در بهار سال جاری، رشد هزینه‌های مصرفی بخش خصوصی (خانوارها) 7.1درصد بوده است. پس می‌توان گفت در سطح کلان اقتصادی، عملکرد متغیرها بهبود شرایط اقتصادی کشور را گواهی می‌دهند و با توجه به شرایط کشور عملکرد قابل‌قبول دارند.

شرایط مطلوب یک اقتصاد را می‌توان با رشد اقتصادی مستمر و تورم پایین توضیح داد. جهت‌گیری سیاست‌های دولت در راستای شعار سال «مهار تورم و رشد تولید» است که نشانه‌های آن در کاهش تورم نقطه‌به‌نقطه از 55.5درصد در فروردین به 39.5درصد در شهریورماه بوده و ارتقای رشد اقتصادی در فصل بهار به میزان 7.9درصد بوده است. ضمن اینکه موضوع بهبود شاخص‌های رفاه خانوارها و افزایش قدرت خرید آنها از سیاست‌های مورد توجه دولت است. در همین راستا در بودجه سالانه، پرداخت‌های انتقالی مختلف به خانوارها (یارانه‌های نقدی، کمک‌های نهادهای حمایتی و …) وجود دارد که می‌تواند در بهبود مصرف و شاخص‌های رفاهی مفید باشد. شایان ذکر است بخشی از احساس رشد یا احساس فقر، ناشی از فضای روانی و رسانه‌ای است؛ چنانچه رسانه‌ها بتوانند واقعیات متغیرهای اقتصادی را به مردم منتقل کنند، با توجه به مثبت بودن متغیرها، احساس رشد سریع‌تر حاصل می‌شود.