عبور از دروازه تاریخ با چاپ مقاله توهین‌آمیز هویدا علیه امام خمینی

به گزارش ایسنا، امروز 17 دی 1403 خورشیدی به اهم مناسبت‌ها و اتفاقات تاریخی این روز می‌پردازیم.

کشف حجاب توسط رضا پهلوی- 1314

به دنبال توطئه استعمار انگلیس در مبارزه با فرهنگ غنی اسلام، عاملان استعمار در کشورهای اسلامی، همزمان اقدام به اعمال مشابهی کردند.

امان‌اللَّه خان در افغانستان، مصطفی کمال آتاتورک در ترکیه و رضا پهلوی در ایران ماموریت یافتند با مظاهر اسلام مبارزه کنند. استعمارگران دریافتند مستقیما نمی‌توانند کشف حجاب را مطرح کنند، لذا ابتدا از تغییر لباس مردان شروع کردند.

این اقدام دو نتیجه داشت؛ اول، ذهن و روح جامعه را نسبت به تغییرات عمده که جزء آداب و رسوم اجتماعی به شمار می‌رفت، آماده کردند و دوم، عکس‌العمل اقشار مختلف را سنجیدند. رضا پهلوی با مطرح کردن تغییر لباس و کلاه اروپایی (شاپو) و متحدالشکل کردن لباس مردان، اقدام به تغییر لباس اسلامی و کشف حجاب بانوان کرد. وی این اقدام را از خانواده خود آغاز کرد سپس به کل جامعه سرایت داد.

بعد از او، خانواده وزیران و دست‌اندرکاران نظام سلطنت کشف حجاب کردند. با وجود مخالفت‌های مردم مسلمان و علما و به دنبال آن حادثه خونین مسجد گوهرشاد مشهد در تاریخ 17 دی 1314 در جشن فارغ‌التحصیلی دانشسرای مقدماتی دختران در تهران، قانون کشف حجاب زنان به طور آشکار آغاز شد و رضا پهلوی به همراه همسر و دخترانش بدون حجاب در این جشن شرکت کردند.

ماموران رضاخان برای اجرای قانون مذکور در کوچه‌ها و خیابان‌ها گشت زدند و هر جا زنِ با حجابی می‌یافتند با خشونت چادر از سرشان کشیدند و مردان را مجبور کردند زن‌هایشان را سربرهنه به خیابان‌ها و مجالس ببرند.

با این همه، عده زیادی از زنان مسلمان، با به جان خریدن همه خطرات و تحقیرها، تا پایان حکومت رضاخان و پس از آن حاضر به ترک حجاب نشدند.

واکنش امام خمینی علیه کشف حجاب- 1341

به دنبال شکست مفتضحانه دولت اسدالله عَلَم از مقاومت دو ماهه امام خمینی در جریان اجرای تصویب‌نامه انجمن‌های ایالتی و ولایتی در آذر 1341، رژیم پهلوی بار دیگر قدرت خود را در مصاف با روحانیت آزمود و با سوء استفاده از مناسبت 17 دی 1341 از برخی زنان بی‌حجاب برای رژه خیابانی که به صورت غیرمستقیم علیه اسلام و روحانیت بود، بهره برد.

حضرت امام خمینی که با هوشیاری کامل مراقب اوضاع بودند، پس از اطلاع از ماجرا بی‌درنگ طی پیامی به دولت هشدار داد در صورت وقوع چنین حادثه‌ای، علمای اسلام متقابلا همان روز را به مناسبت فاجعه مسجد گوهرشاد، عزای ملی اعلام کند.

ایشان در این پیام تاکید کردند: «از عموم ملت می‌خواهم دست به تظاهرات بزنند و نسبت به عاملین آن ابراز تنفر و انزجار کنند.»

تهدید رهبر نهضت که موجب عقب‌نشینی رژیم شد، یکبار دیگر موج وسیعی از امید و پیروزی و معرفت به رهبر را در دل‌های مردمِ به ستوه آمده به وجود آورد و نهضت را به پیروزی دوم خود رساند.

چاپ مقاله توهین‌آمیز هویدا علیه امام خمینی- 1356

رژیم پهلوی که با ترفندهای گوناگون از قبیل زندان و تبعید نتوانست از نفوذ امام خمینی بین اقشار مختلف مردم جلوگیری کند، با اقدامی ناپسند و ضد دینی در تاریخ 17 دی 1356 مقاله‌ای توهین‌آمیز تحت عنوان «ایران و استعمار سرخ و سیاه» با نام جعلی رشیدی مطلق علیه ایشان را در روزنامه اطلاعات درج کرد.

این مقاله که بعدها مشخص شد با چراغ سبز محمدرضا پهلوی و به سفارش امیرعباس هویدا نخست‌وزیر او به مدیرمسوول روزنامه اطلاعات جهت انتشار داده شد، با وقاحت کامل توهین‌ها و تهمت‌های باور نکردنی به امام امت نسبت داد.

شاه و هویدا در این مقاله حضرت امام را سرسپرده شوروی و کمونیست، معرفی کردند و البته واکنش عمومی مردم شدید بود که موجب برپا شدن قیام خونین 19 دی 1357 در قم شد.

علاوه بر قم در سراسر ایران نیز مردم عکس‌العمل مشابهی نشان دادند. حوزه‌های علوم دینی کلاس‌های مباحثه و درس‌ و مساجد نمازهای جماعت‌ را در اعتراض به این اقدام توهین‌آمیز تعیل کردند به خیابان‌ها آمدند و علیه رژیم پهلوی شعار دادند.

مردم در مشهد، مریوان، تهران و قم با حضور در خیابان‌ها و مساجد مهم شهر نسبت به این اقدام رژیم پهلوی واکنش شدید نشان دادند.

در تقویم خورشیدی مناسبت‌های دیگری چون انتصاب دکتر منوچهر اقبال به ریاست دانشگاه تهران به پیشنهاد وزیر فرهنگ و تایید محمدرضا پهلوی در سال 1333، رحلت ادیب محقق و فقیه فرزانه آیت‌ اللَّه “میرزا علی آقا شیرازی در سال 1334، درگذشت مشکوک جهان پهلوان “غلامرضا تختی در سال 1346، انتصاب سپهبد جعفر شفقت به جای ارتشبد عظیمی رئیس سرای نظامی در سال 1349، رحلت آیت ‌اللَّه “احمدعلی احمدی شاهرودی در سال 1375، رحلت آیت‌الله شاه آبادی از اساتید درس خارج حوزه علمیه قم در سال 1390، درگذشت محمد عرب از پیشکسوتان سرشناس کشتی در سال 1391 و درگذشت اشرف پهلوی خواهر دوقلوی محمدرضا پهلوی در سن 96 سالگی در سال 1394 به ثبت رسیده است.

رویدادهای مهم این روز در تقویم قمری به شرح زیر است:

شهادت امام موسی کاظم (ع) – 183

حضرت موسی بن جعفر ملقب به امام موسی کاظم و باب‌الحوائج، هفتمین امام شیعیان دوازده امامی است. ایشان در سال 128 همزمان با شروع قیام ابومسلم خراسانی، داعی بنی‌عباس علیه امویان به‌دنیا آمد و در سال 148 پس از شهادت پدرش امام صادق(ع) به امامت رسید.

دوران 35 ساله امامت او با خلافت منصور، هادی، مهدی و هارون عباسی همزمان بود. دوره امامت امام کاظم(ع) با اوج قدرت خلافت عباسی همزمان بود و ایشان در برابر حکومت وقت، تقیه می‌کردند و شیعیان را نیز به این کار سفارش کردند، از این رو موضع‌گیری صریحی از امام هفتم شیعیان در برابر خلفای عباسی و قیام‌های علوی مانند قیام شهید فَخ گزارش نشده است. با وجود این ایشان در مناظره و گفت‌وگو با خلفای عباسی و دیگران تلاش کرد از خلافت عباسیان مشروعیت‌زدایی کند.

مناظرات و گفت‌وگوهایی از موسی بن جعفر با برخی عالمان یهودی و مسیحی در منابع تاریخی و حدیثی نقل شده که در پاسخ به پرسش‌های آنان بود. در کتاب مُسند الامام الکاظم بیش از 3000 حدیث از ایشان گردآوری شده که شماری از آنها را برخی از اصحاب اجماع روایت کرده‌اند.

ایشان پس از شهادت امام صادق(ع) در سال 148 در 20 سالگی به امامت رسیدند. حدود 10 سال از امامت ایشان در دوره خلافت منصور عباسی، 11 سال در خلافت مهدی عباسی، یک سال در خلافت هادی عباسی و 13 سال در خلافت هارون سپری شد.

امام موسی کاظم (ع)چندین بار توسط مهدی و هارون عباسی زندانی شدند و در سال 183 در زندان سِندی بن شاهک به شهادت رسیدند. بعد از ایشان امامت به فرزندش حضرت علی بن موسی(ع) منتقل شد.

شیخ مفید گفته است سندی، به دستور هارون عباسی امام را مسموم کرد و امام 3 روز پس از آن به شهادت رسید. بنابر قول مشهور شهادت ایشان روز جمعه 25 رجب سال 183 در بغداد رخ داد، اما شیخ مفید شهادت امام را در تاریخ 24 رجب ذکر کرده است.

درباره زمان و مکان شهادت امام کاظم(ع) نظرات دیگری هم وجود دارد از جمله سال 181 و 186. مناقب به نقل از اخبارالخلفا گزارش کرد امام کاظم(ع) به درخواست هارون‌ حدود فدک را مشخص کرد، ولی به گونه‌ای حدودش را تعیین کرد که تمام مرزهای جهان اسلامِ آن روزگار را فرا گرفت و باعث خشم هارون شد تا بدان حد که به امام گفت چیزی برای ما باقی نگذاشتی و از همین جا تصمیم بر کشتن امام گرفت.

در تقویم هجری قمری دو مناسبت دیگر شامل تصرف قلعه ‌اَلَموت به دست حسن صباح در سال 483، درگذشت “ابن حریری” ادیب و نویسنده‌ ی ایرانی در سال 516 و آغاز سلطنت محمد شاه قاجار سومین شاه سلسله قاجار در سال 1250 به ثبت رسیده است.

رویدادهای مهم این روز در تقویم میلادی

غسل تعمید حضرت عیسی(ع)

تعمید یکی از 7 آیین مقدس مسیحیت است که کلیساهای مسیحی آن را برگزار می‌کنند. این عمل از قواعد مقدس دینی است که قبل از حضرت مسیح(ع) رواج داشت و توسط حضرت عیسی(ع) جزء فرایض تعیین شد.

تعمید عبارت است از یک نوع شستشوی خاص که بر حسب نوشته قاموس کتاب مقدس از وظایف کلیساست که باید در مورد پیروان خود انجام دهد. چگونگی این عمل از نظر کاتولیک‌ها و پروتستان‌ها متفاوت است.

پروتستان‌ها آن را وسیله توفیق و سبب وقف در راه خدمت به خدا می‌دانند اما کاتولیک‌ها معتقدند این شستشو گناه موروثی را از انسان پاک می‌کند و شیطان را از وی دور می‌سازد و اگر طفلی بدون تعمید از دنیا برود روح شیطان در وجود او باقی می‌ماند.

تعمید برای اموات نیز مسئله‌ای است که به اعتقاد برخی مسیحیان انجام می‌شود و گاهی فردی زنده به جای مرده‌ای تعمید داده نشده، تعمید داده می‌شود.

در تقویم میلادی مناسبت‌های دیگری همچون تولد ژان دارْک یکی از شخصیت‌ های نامدار فرانسه در سال 1412، آغاز سفر “فرناندو ماژلان” دریانورد مشهور پرتغالی به دور دنیا در سال 1520، تولد “الکساندْر دوما” پسر نویسنده برجسته فرانسوی در سال 1824، تولد “زنوبه گرام” فیزیک‌دان برجسته بلژیکی و مخترع دینام در سال 1826، تشکیل کشور رومانی در اروپای شرقی در سال 1861 و مرگ “تئودور روزولت” رئیس جمهور اسبق امریکا در سال 1919 به ثبت رسیده است.

منبع: ایسنا