عبور از دروازه تاریخ با حمله عثمانی به خاک ایران

به گزارش ایسنا، امروز 11 دی 1403 خورشیدی به اهم مناسبت‌ها و اتفاقات تاریخی این روز می‌پردازیم.

حمله عثمانی به خاک ایران- 1293

با شروع جنگ جهانی اول، میرزا حسن مستوفی‌الممالک معروف به آقا، نخست‌وزیر وقت ایران برای دوری از آسیب‌ جنگ به تاج و تخت احمد شاه قاجار، اعلام بی‌طرفی کرد، اما این اقدام ایران از طرف متخاصمین مورد توجه قرار نگرفت و هر کدام به نحوی به خاک ایران یورش بردند.

سپاه عثمانی با کمک کُردها به خاک ایران تجاوز کردند و شهرهای تبریز و ارومیه را تصرف کرده و به سمت شمال کشور پیشروی کرد. پس از تجاوز عثمانی، دولت روسیه نیز قوای خود را وارد ایران کرد و بر سر تصرف آذربایجان، جنگ شدیدی بین نیروهای روسیه و عثمانی در گرفت.

در این نبرد سهمگین، عده زیادی از مردم آذربایجان کشته و مجروح شدند و اموال‌شان به غارت رفت. سرانجام قوای روس بر سپاه عثمانی پیروز شدند.

با عقب‌نشینی ترک‌های عثمانی‌ روس‌ها آذربایجان را تصرف کردند.

با ورود سربازان نیروی دریایی انگلیس به ایران، کشورمان به یکی از جبهه‌های جنگ جهانی تبدیل شد که حاصل آن قحطی، قتل و غارت مردم بود.

در تقویم خورشیدی مناسبت‌های دیگری چون ورود صمدخان شجاع‌الدوله به تبریز و آغاز حکومت تحت حمایت روس‌ها در سال 1290، درگذشت “یوسف اعتصامی” پدر پروین اعتصامی و ادیب و نویسنده برجسته ایران در سال 1316، امضای نمایندگان 26 کشور جهان پای پیمان اتحاد علیه دولت‌های محور معروف به اعلامیه ملل متحد در سال 1321، انتصاب مجدد دکتر علی اکبر سیاسی به ریاست دانشگاه تهران در سال 1330، تصویب لایحه احداث سد لار و لتیان در نوزدهمین دوره مجلس شورای ملی در سال 1337، تعطیلی حوزه علمیه نجف و بازگرداندن جمعی از مراجع و علمای ایرانی به کشورمان از جمله آیات عظام حاج شیخ محمدشاهرودی فیروزآبادی و محمد کلباسی توسط رییس‌جمهور وقت عراق در سال 1350، خروج جیمی کارتر از ایران پس از 17 ساعت حضور در تهران و گفت‌وگو با محمدرضا پهلوی در تاریخ 1356، رحلت عالم مجاهد و فقیه نستوه آیت‌اللَّه “عبدالرحمن حیدری ایلامی” در سال 1365 و درگذشت “عبدالجواد فلاطوری” اندیشمند مسلمان و مؤسس دانشکده علوم اسلامی هامبورگ در سال 1375 به ثبت رسیده است.

مهمترین رویداد این روز در تقویم قمری شامل:

انتشار روزنامه ‌قانون – 1307

انتشار روزنامه قانون از سوی میرزا ملکم خان یکی از اقدامات سیاسی و حربه‌ای بسیار قوی برای انجام اصلاحات در ایران بود. توسل وی به‌ روزنامه‌نگاری در واقع معلول عزل و مغضوبیت او شد. احتمالا ملکم‌خان برای جلب نظر خوانندگان به روزنامه آن را به‌صورت رایگان عرضه می‌کرد.

موضوعات اصلی روزنامه مذکور به این‌ قرار بود: «انتقاد از حکومت استبدادی، لزوم اصلاح حکمران و ایجاد عدالت قانونی، تعلیمات حزبی و دعوت مردم به اتحاد و اتفاق و قانون‌طلبی، جلب حمایت طبقه روحانی در پیشبرد هدف‌های ملی و توجه به حقوق اجتماعی زنان.»

رویدادهای مهم این روز در تقویم میلادی

اختراع کبریت- 1827

اولین کبریت شیمیایی در سال 1827 توسط «جان واکر» اختراع شد. این کبریت چوب‌های باریکی داشت که سرهای آن نخست گوگردی شده و سپس در کلرات پتاسیم و رسن و گوگرد اکسیژنه آغشته می‌شد و در آخر در محلول اسید سولفوریک فرو برده می‌شد.

در سال 1830 شارل سوریای فرانسوی کبریت فسفری را اختراع کرد که با فسفر سفید ساخته می‌شد. بعدها این کبریت به کبریتی تبدیل شد که بر اثر مالش با کاغذ شیشه‌ای آتش می‌گرفت. خمیر این کبریت‌ها از کلرات پتاسیم، سولفور آنتیمون و آب صمغ بود.

به دلیل خطر استفاده از فسفر سفید کارل رانس و لوندسترم فسفر بی‌شکل، را که مخلوطی از فسفر سفید و قرمز بود را به کار بردند. با این حال آلمانی‌ها افتخار این اختراع را برای کامرر می‌دانند و اتریشی‌ها و مجارها نیز آن را به اتین رومر و پرشل نسبت می‌دهند.

نخستین کارخانه کبریت‌سازی جهان توسط کامرر آلمانی در سال 1832 ساخته شد.

اولین کارخانه کبریت‌سازی در ایران نیز کبریت «توکلی» است.

در تقویم میلادی مناسبت‌های دیگری چون تولد “آندره وِزالْیوس” پزشک و جراح بلژیکی در سال 1514، تولد “گوتفرید بورْگر” شاعر و ادیب برجسته آلمانی در سال 1747، تولد “آرتور کریستین سن” شرق‌شناس برجسته دانمارکی در سال 1875، تولد “هانری ماتیس” نقاش معروف فرانسوی در سال 1869، قتل “گریگوری راسپوتین” شخصیت مرموز دربار تزاری روس در سال 1916 و استعفای “بوریس یلتسین” از ریاست جمهوری روسیه در سال 1999 به ثبت رسیده است.

منبع: ایسنا