ضربه نابازار دلار تهران به مصرف‌کننده
دنیای اقتصاد :
بررسی‌ها از روند قیمت اسکناس‌های خارجی در بازار غیررسمی تهران گویای آن است که اختلاف میان نرخ خرید و فروش این ارز‌ها عمدتا از بازار دیگر کشور‌ها بیشتر است. اختلاف میان نرخ خرید و فروش دلالانی که کف بازار به‌صورت آزاد اقدام به خرید و فروش ارز می‌کنند، برای ارزی مانند دلار گاه تا ۵۰۰ تومان نیز افزایش می‌یابد که این رقم در قیاس با بازار همین ارز در کشور همسایه، ترکیه، به شکل چشمگیری بیشتر است.
به‌طور مثال در بازار ارز روز‌های اخیر میانگین اختلاف میان خرید و فروش دلار در ترکیه کمتر از یک‌صدم درصد بود، اما این در حالی است که همین اختلاف در بازار داخل کشور حدود نیم درصد ثبت شد. به عقیده تحلیلگران ارزی نبود یک بازار چارچوب‌مند در داخل کشور سبب شده تا سود معاملات خرد برای دلالان ارزی افزایش یابد که این امر در نهایت به ضرر مصرف‌کننده خواهد بود. البته گفتنی است که اختلاف میان این دو نرخ در معاملات رسمی کشور نیز چشمگیر است. روز گذشته سود خرید و فروش اسکناس دلار در بازار متشکل ارزی کشور حدود 0.9 درصد ثبت شد. بازار ارز غیررسمی در ایران سال‌هاست که توسط نهاد‌های رسمی نادیده گرفته شده و در بسیاری از موارد نیز با فعالان این بازار برخورد‌های قهر‌آمیز صورت می‌گیرد. توجیه اصلی این‌گونه برخورد‌ها نوسانات قیمت ارز در کشور است. به عقیده نهاد‌های رسمی از جمله مهم‌ترین عوامل نوسان قیمت ارز در کشور دلالان هستند که با هدف کسب سود با انتظارات تورمی همراه شده و اقدام به نرخ‌دهی در سطوح قیمتی بالاتر می‌کنند. در طرف مقابل نیز اسکناس‌های خارجی به‌واسطه شرایط تحریمی کشور در سال‌های اخیر به یک نوع دارایی سرمایه‌ای تبدیل شده و در نتیجه تقاضای چشمگیری برای آنها وجود دارد. نهاد‌های بازار‌ساز همواره در تلاش بوده‌اند تا با نظم‌دهی به سرفصل‌های تخصیص ارز، از میزان مراجعه افراد به بازار غیررسمی بکاهند حتی در سال‌های اخیر یک سرفصل سالانه برای افرادی که صرفا علاقه‌مند به سرمایه‌گذاری در بازار ارز هستند نیز اضافه شده که طرفداران بسیاری دارد. اما مشاهدات گویای آن است که درصورت وقوع یک رویداد ریسک‌زا در فضای سیاست خارجی کشور یا به‌صورت کلی در زمان رشد سطح انتظارات تورمی، مجددا میزان مراجعه افراد به بازار آزاد افزایش می‌یابد. بسیاری از کارشناسان اقتصادی بر این‌باورند که ضرر نابازار ارزی از وجود یک بستر برای معاملات آزاد بیشتر است. به‌طور مثال در رابطه با همین مبحث اختلاف میان نرخ‌های خرید و فروش، درصورت وجود یک بازار شفاف فعالان غیررسمی نمی‌توانند با اختلافی فاحش اقدام به خرید و فروش کنند که این امر در نهایت به سود مصرف‌کننده خواهد بود.
دیروز چهارشنبه 22 آذر ماه نرخ دلار آزاد در معاملات غیررسمی بازار تهران کم نوسان بود. هر برگ از این اسکناس آمریکایی در عصر روز گذشته با 30 تومان کاهش نسبت به نرخ پیشین در رقم 50 هزار و 320 تومان به فروش رسید.
مرجع: دنیای اقتصاد