سه اولویت توریستی دولت چهاردهم
دنیای اقتصاد-فاطمه باباخانی :
فارغ از اینکه کدام یک از کاندیداها ساکن پاستور شود، رونق گردشگری در راستای توسعه اقتصادی همه‌جانبه در ایران ضروری است.
در همین راستا در «دنیای‌اقتصاد» دیدگاه فعالان حوزه‌های مختلف را در این حوزه پوشش می‌‌‌دهیم تا با مشخص شدن رئیس‌‌‌جمهور، بر اساس این دغدغه‌‌‌ها متولی توریسم در ایران تعیین شده و در برنامه‌‌‌هایش آنها را در نظر بگیرد. تعطیلات دو روزه آخر هفته، فراهم شدن زیرساختهای گردشگری و تعامل با سایر کشورها به نظر می‌رسد سه اولویت مهم در این حوزه باشد. به گفته وحید عامری آنچه در توریسم ایران اهمیت دارد، ساماندهی تعطیلات و ایجاد زیرساخت‌‌‌هاست. او که سال‌‌‌هاست در حوزه طبیعتگردی فعالیت میکند و تجربه اجرای تورهای متعدد این حوزه در ایران و سایر کشورها را داشته، به «دنیای‌اقتصاد» میگوید: در سایر کشورها شاهدیم که تعطیلات دو روزه آخر هفته دارند و همین باعث میشود که برنامه‌ریزی سفر برایشان آسان باشد. در مقابل ما در ایران با تعطیلات پراکنده مناسبتی مواجهیم که برنامه‌ریزی سفر را با چالش مواجه میکند. او درباره زیرساخت‌‌‌هایی که در حوزه طبیعتگردی به آنها نیاز داریم نیز میگوید: متاسفانه طبیعتگردی در ایران متولی خاصی ندارد و همین باعث فقدان برنامه‌ریزی مدون در این حوزه شده است. تبعات چنین پدیده‌ای به گفته عامری، رهاشدگی و عدم‌تامین زیرساختهای این حوزه از توریسم است. او می‌افزاید: در خارج از ایران حضور مردم در طبیعت به قصد گردشگری قواعد و متولی خاص خود را دارد. به عنوان مثال در گرجستان چند مسیر طبیعتگردی مشخص شده که شهرت جهانی دارند و توریست‌ها از کشورهای مختلف برای طبیعتگردی به این کشور می‌آیند، نمونه این مسیرها، مسیر 60 کیلومتری قفقاز است که مشابه آن را ما در کشورمان داریم، اما زیرساختی برای توریسم در آن مهیا نیست.
به گفته این راهنمای طبیعتگردی، در این مسیر شاهد کلبه‌های بومی هستیم که گردشگران پس از یک روز طبیعتگردی در طبیعت، برای اقامت و غذا به این کلبه‌ها مراجعه می‌‌‌کنند، همین امر به توسعه اقتصادی جامعه محلی هم کمک کرده و در عین حال حفاظت از طبیعت را هم به واسطه مشخص بودن مسیرها به دنبال داشته است. او با اشاره به تجربه سفر طبیعتگردی خود به شیلی میگوید: در شیلی هم همه چشم‌اندازها تعریف و تابلو دارد اما در ایران چنین چیزی را شاهد نیستیم و همین موضوع مشکلاتی را برای طبیعتگردان ایجاد کرده و باعث گم شدن توریست‌هایی شده که به یک منطقه طبیعی سفر کرده‌اند. او اضافه میکند: در کشورمان عموما طبیعتگردی در مسیرهایی انجام میشود که توسط دامدارها یا دام‌‌‌ها ایجاد شده همین موضوع باعث میشود که مسیر استاندارد نباشد و در غیاب تابلو راهنما و… طبیعتگردان دچار سردرگمی شوند. عامری با بیان اینکه در سایر کشورها متولی این بخش روی مسیرها نظارت کامل دارد، میگوید: باران و برف و… ممکن است مسیرها را دچار مشکلاتی کند. در ایران بارها شاهد بودم که مسیری که دو سال قبل پیمایش کرده بودیم، از بین رفته، چون دامدار ضرورتی نمی‌‌‌بیند که بخواهد همچنان در آن مسیر تردد کند، در نتیجه بر اثر باران و برف یا پوشانده شدن توسط برگ‌‌‌ها مسیر کارکرد خود را از دست می‌دهد.
تعادل قیمت‌ها با تعطیلات دو روزه آخر هفته
مهدی گوهری راهنمای گردشگری نیز ساماندهی تعطیلات را مقوله‌ای مهم در رونق گردشگری می‌داند. او میگوید: تعطیلات دوروزه آخر هفته می‌تواند توزیع زمانی و مکانی سفر را به همراه داشته باشد و در عین حال به کاهش قیمت‌ها در این بخش منجر شود.
او اضافه میکند: زمانی که هتل یا اقامتگاه‌دار هر هفته توریست داشته باشد، نیاز ندارد تا در ایام داغ گردشگری درآمد سالانه خود را کسب کند، همین موضوع نه‌تنها باعث تعدیل قیمت‌ها میشود بلکه از ترافیک شدید جاده‌ها و گردشگری تهاجمی به برخی مقاصد جلوگیری میکند.
به گفته این راهنمای گردشگری چالش دیگر در موضوع گردشگری به نگاه‌های سلیقه‌ای بازمی‌گردد. او توضیح می‌دهد: متولی گردشگری باید در مقوله گردشگری تصمیم‌گیرنده نهایی باشد با این حال شاهدیم نهادهای مختلفی در این زمینه تصمیم می‌گیرد و همین عامل سبب شده در مناطق مختلف کشور شاهد اتفاقاتی باشیم که به رفتارهایی خارج از قانون برمی‌گردد.
گوهری می‌افزاید: چالش دیگر به مدیریت یکپارچه فضاهای گردشگری مربوط است. به عنوان مثال حتی در یک برنامه تهرانگردی شما نمی‌دانید کدام موزه باز و کدام‌یک بسته است زیرا ما سیستم مدیریت یکپارچه که اطلاع‌رسانی را انجام دهد، نداریم. همین امر ضرورت ایجاد یک چنین پایگاهی را از سمت متولی روشن میکند تا فراتر از صفحات اجتماعی موزه‌ها یا سایر اماکن گردشگری، اطلاعات مرتبط با این مجموعه‌‌‌ها در یک پایگاه جمع شده و گردشگران پس از رسیدن به مقصد دچار سردرگمی نشوند.
او یکی از اولویت‌های دیگر توریسم ایران را آموزش می‌داند و میگوید: در موضوع اقامت هنوز برخی از اقامتگاه‌داران بدیهیات را نمی‌دانند، متولی گردشگری هم به یک کارگاه آموزشی برای آنها اکتفا کرده است در حالی که چنین کارگاه‌هایی باید به شکل مستمر برگزار شود، البته این موضوع تنها به اقامتگاه‌ها برنمی‌گردد و در سایر موارد نیز ما نیازمند آموزش هستیم. گوهری با بیان اینکه ما محتوای مناسب برای فضاهای گردشگری نداریم، اضافه میکند: در مواردی شاهدیم که موزه‌ها بروشور یا محتوایی برای ارائه به گردشگران ندارند. گرچه در شبکه‌های اجتماعی برخی از این اطلاعات وجود دارد اما چنین داده‌هایی نه یکپارچه است و نه مستند، از این روست که باید چنین محتواهایی برای توسعه توریسم در ایران تولید شود.
چالش دیگر از نظر این راهنمای گردشگری به مشکلات محلی در استان‌های مختلف بازمی‌گردد. او میگوید: در استان‌هایی مانند سیستان و بلوچستان با مشکل سوخت مواجهیم که باعث مشکلات متعدد برای گردشگران میشود. همین موضوع سبب شده توریست‌ها ساعت‌ها در صف بنزین معطل بمانند.
او در عین حال خواستار ترویج سبک‌های دیگر سفر توسط متولی گردشگری است. گوهری می‌افزاید: چنانچه زیرساختهای مسیرهای دوچرخه‌سواری بین شهری لااقل در شهرهایی که در نزدیک هم قرار دارند مهیا شود، می‌توان این شیوه از توریسم را هم افزایش داد.
تعامل، راهکار توسعه توریسم ورودی
مهسا مطهر راهنمای گردشگری یکی از پراهمیت‌ترین موضوعات در توسعه گردشگری را ارتباط با سایر کشورها و تعامل می‌داند. او میگوید: گردشگری داخلی و ورودی دو بال توسعه توریسم در ایران هستند و توسعه آنها باید به شکل همزمان انجام گیرد.
او با اشاره به فیلترینگ و دسترسی محدود به شبکه‌های اجتماعی اضافه میکند: توریست‌های خارجی در کشورمان با مشکل ارتباط با خانواده‌هایشان مواجهند و در عین حال نمی‌توانند به مسائل شغلی خود به واسطه همین مقوله بپردازند، همین موضوع سبب میشود آنها درباره سفر به کشورمان تردید داشته باشند.
مطهر میگوید: چنانچه ارتباط و تعامل با سایر کشورها شکل بگیرد و شاهد رفع و رجوع سایر چالش‌‌های مرتبط با توریسم ورودی باشیم شاهد خواهیم بود که با تزریق پول حاصل از این شیوه گردشگری، توریسم داخلی نیز توسعه می‌یابد کما اینکه نمونه آن را پس از امضای برجام در کشور دیدیم.
مرجع: دنیای اقتصاد