سقف دخل و خرج دولت در سال 1404

به گزارش سیگنال و به نقل از اکو ایران،‌ صبح امروز لایحه بودجه 1404 منتشر شد. این لایحه از لحاظ ساختاری تفاوت‌هایی با سال‌های گذشته دارد و برای اولین بار برخی ارقام با جزئیات بیش‌تری در آن درج شده است. این لایحه از نظر ظاهری نیز آراسته‌تر از لایحه بودجه 1403 است. اکوایران در این گزارش، نگاهی به کلیات لایحه بودجه 1404 انداخته و مهم‌ترین تراز‌های آن را بررسی کرده است.

رشد 42 درصدی درآمدهای جاری؛ کسری نجومی تراز عملیاتی

طبق ارقامی که در لایحه بودجه به ثبت رسیده، درآمدهای جاری دولت در سال آینده 2 هزار و 275 هزار میلیارد تومان خواهد بود. این رقم نسب تبه قانون بودجه 1403 رشد 42 درصدی را تجربه کرده است. بخش عمده این درآمدها را، مالیات تشکیل می‌دهد. بررسی‌ها نشان می‌دهد که درآمدهای مالیاتی قرار است یک هزار و 700 همت از این رقم را تشکیل دهد. بنابراین، درآمدهای مالیاتی نیز نسبت به قانون بودجه سال جاری 39 درصد رشد کرده است.

همچنین، درآمدهای دولت از محل خالص حقوق ورودی گمرک نیز قرار است به 264 همت برسد که رشد 85 درصدی نسبت به قانون بودجه سال جاری دارد. درآمد جاری دولت از محل سود سهام شرکت‌های دولتی و بهره مالکانه و حقوق معادن دولتی نیز به ترتیب 60 همت و 55 همت برآورد شده و بدون تغییر نسبت به قانون بودجه 1403 باقی مانده است.

نکته بسیار مهم در تراز جاری (درآمد-هزینه جاری) سال آینده این است که درآمدهای جاری 2 هزار و 275 همت برآورد شده در حالی که در مقابل آن، 4 هزار و 81 همت هزینه جاری قرار گرفته است. بر اساس مندرجاتی که در لایحه بودجه منتشر شده، تراز عملیاتی سال آینده با احتساب موارد فرابودجه‌ای و هدفمندی یارانه‌ها به یک هزار و 805 هزار میلیارد تومان رسیده است. این در حالی است که در سال 1403، کسری تراز عملیاتی در کانالی نزدیک به 300 همت قرار داشت. به نظر می‌‌رسد علت این افزایش شدید و ناگهانی در کسری تراز عملیاتی، وارد کردن موارد فرابودجه‌ای و هدفمندی‌ یارانه‌ها به داخل جداول بودجه باشد. تا پیش از این، این موارد در خارج از جداول بودجه و به همین دلیل در کسری تراز عملیاتی لحاظ نمی‌شدند.

رشد 32 درصدی فروش نفت و گاز؛ ظهور یک ردیف تازه

طبق ارقام درج شده در لایحه بودجه 1404، در سال آینده 2 هزار و 107 همت درآمد از محل فروش نفت، گاز و فرآورده‌های نفتی حاصل می‌شود. همچنین، بر اساس ارقامی که در این سند درج شده، درآمدهای نفت و گاز و فرآورده‌های آن در سال جاری یک هزار و 594 همت بوده است. این در حالی است که در متن قانون بودجه امسال، این رقم حدود 580 همت است. به نظر می‌رسد علت این اختلاف، لحاظ کردن منابع هدفمندی یارانه‌ها در ردیف مربوط به نفت باشد.

 همچنین، 25 همت نیز از محل فروش و واگذاری اموال دولتی به دست خواهد آمد که اُفت 60 درصدی نسبت به سال جاری داشته است. ردیف تازه‌ای نیز تحت عنوان «تسویه بدهی از طریق واگذاری اموال» ایجاد شده که بابت تسویه بدهی دولت به سازمان تامین اجتماعی بوده و ارزش آن 200 همت است. در صورتی که این ردیف عملیاتی شود،‌ بخش بزرگی از بدهی دولت به صندوق‌ها تسویه خواهد شد.

رشد عجیب فروش دارایی‌های مالی دولت

در سال آینده، جمع واگذاری دارایی‌های مالی به یک هزار و 380 همت رسیده است. این رقم نسبت به بودجه مصوب سال جاری 333 درصد رشد کرده است که به دلیل افزایش فروش اوراق و شرکت‌های دولتی است.

فروش اوراق به 700 همت رسیده که 175 درصد بیش‌تر از امسال است. واگذاری شرکت‌های دولتی نیز با رشد 125 درصدی به 135 همت افزایش یافته است. رشد 175 درصدی فروش اوراق، به دلیل اضافه کردن حدود 200 همت بابت اجرای ماده 10 قانون برنامه هفتم توسعه است.

در مجموع، تغییرات گسترده لایحه بودجه 1404 نسبت به سال‌ جاری و سال‌های قبل باعث شده تا ارقام این لایحه قابلیت مقایسه با گذشته را نداشته باشند. از طرفی، واردکردن ارقام فرابودجه‌ای به جداول بودجه باعث واقعی‌تر شدن بودجه دولت می‌شود. باید دید تا این لایحه در مجلس دچار چه تغییراتی می‌شود.