سرمایه‌گذاری خارجی در ۲۰۲۳ آب رفت؛ تبعات کندی رشد اقتصادی
اکوایران: سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در جهان برای دومین سال متوالی کاهش یافت. بر اساس گزارش اخیر کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل متحد (آنکتاد)، سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی (FDI) در سال ۲۰۲۳ با 2 درصد کاهش به 1.3 تریلیون دلار رسیده است. این افت، عمدتا به دلیل کندی رشد اقتصاد جهانی و افزایش تنش‌های ژئوپلیتیکی، به ویژه جنگ در اوکراین، نسبت داده می‌شود.
به گزارش اکوایران؛ در این گزارش به این نکته تاکید شده که کمبــود منابــع مالــی، مانــع تلاش‌هــا بــرای دسـتیابی بـه «برنامـه توسـعه پایـدار 2030» شـده اسـت. ایـن گـزارش همچنیـن بـر نیـاز فـوری بـه سیاسـت‌هایی بــرای تقویــت تامیــن مالــی تاکیــد کرده است.
براساس گزارش هشتادونهمین گزارش «پایش تحولات تجارت جهانی» اتاق بازرگانی ایران، دبیــرکل کنفرانــس تجــارت و توســعه ســازمان ملــل متحــد (آنکتــاد) در مراســم رونمایــی از «گــزارش ســرمایه‌گذاری جهانــی 2024» گفــت: »ســرمایه‌گذاری صرفــا جریــان ســرمایه نیســت؛ بلکــه در مــورد نیــروی انســانی، مدیریــت محیط زیســت و تــلاش مــداوم بــرای دســتیابی بــه جهانــی عادالنه تــر و پایدارتــر نیــز هســت.«
در این گزارش به این نکته نیز اشاره شده است که بـا درنظرگرفتـن نوسـانات شـدید جریـان سـرمایه‌گذاری در برخـی اقتصادهـای واســطه اروپایــی، میــزان کاهــش FDI از 10 درصــد فراتــر مــی‌رود و کشــورهای درحال توســعه بیشــترین آســیب را دیده‌انــد. بــر مبنــای گــزارش، کاهــش FDI عمدتــا ناشــی از افزایــش تنش‌هــای ژئوپلیتیکــی و نگرانی‌هــا در مـورد »شستشـوی سـبز « (greenwashing )اسـت، ترفنـدی کـه بازاریابـی بـرای نشـان دادن فعالیت‌هـای اقتصـادی به‌عنــوان دوســتدار محیطزیســت بیــش از آنچــه در واقعیــت هســتند، بــه کار مــی‌رود.
ســرمایه‌گذاری مســتقیم خارجــی بــرای تامیــن مالــی زیرســاخت‌ها و خدمــات عمومــی ماننــد بــرق و انرژی‌هــای تجدیدپذیــر بســیار مهــم اســت. بااین حــال، شــرایط ســخت تامیــن مالــی در ســال 2023 منجــر بــه کاهــش 26 درصـدی تعـداد توافقـات FDI در ایـن حوزه‌هـا شـد. ایـن کاهـش منجـر بـه کاهـش 10 درصـدی سـرمایه‌گذاری در بخش‌هـای مرتبـط بـا «اهـداف توسـعه پایـدار« (SDGs)، به ویـژه در سیسـتم‌های کشـاورزی و مـواد غذایـی، آب و بهداشـت، شـد. ایـن بخش‌هـا در سـال 2023 نسـبت بـه سـال، 2015 زمانـی کـه همـه کشـورها بـرای دسـتیابی بـه اهـداف توسـعه پایـدار تـا سـال 2030 متعهـد شـدند، پروژه‌هـای بـا تامیـن مالـی بین‌المللـی کمتـری را ثبـت کردنـد.
ایـن گـزارش همچنیـن نشـان داد کـه کشـورهای درحال‌توسـعه بیشـترین آسـیب را دیده انـد. ایـن کشـورها در سـال گذشـته تنهـا شـاهد رشـد اندکـی در اوراق قرضـه پایـدار و کاهـش 60 درصـدی در تامیـن مالـی بـرای صندوق‌هـای حمایتــی بوده‌انــد. جریان‌هــای FDI بــه کشــورهای درحال‌توســعه 7 درصــد کاهش‌یافتــه و بــه 867 میلیــارد دلار در سـال گذشـته رسـیده اسـت، امـا ایـن کاهـش در مناطـق مختلـف متفـاوت بـوده اسـت. اقتصادهـای درحال توسـعه آســیا کــه میزبــان 60 درصــد از مگاپروژه‌هــای جهــان هســتند، شــاهد افزایــش قابل توجهــی در ســرمایه‌گذاری‌های مســتقیم خارجــی بوده‌انــد.
ســرمایه‌گذاری بــه وضعیتــی گفتــه می‌شــود کــه در آن یــک شـرکت در یـک کشـور خارجـی، عملیـات جدیـدی را راه‌انـدازی کنـد یـا تاسیسـات موجـود خـود را گسـترش دهد. با این حــال، جریــان کلــی ســرمایه‌گذاری خارجــی بــه آســیا کاهش یافتــه اســت، به طوریکــه از حــدود 678 میلیــارد دلار در سـال 2022 بـه 621 میلیـارد دلار در سـال 2023 رسـیده اسـت.
مرجع: اکو ایران