یحیی سنوار یکی از برجسته‌ترین چهره‌های سیاسی و نظامی در حماس، جنبش مقاومت اسلامی فلسطین، است. او در سال 1962 در شهر خان‌یونس، واقع در نوار غزه، به دنیا آمد و از دوران جوانی به یکی از فعالان برجسته این جنبش تبدیل شد. سنوار نقش کلیدی در بنیان‌گذاری شاخه نظامی حماس، یعنی گردان‌های عزالدین قسام، داشت و به همین دلیل به عنوان یکی از مهمترین فرماندهان نظامی این گروه شناخته می‌شود.

زندگی و تحصیلات

یحیی سنوار در دوران کودکی و نوجوانی خود در محیطی رشد کرد که به شدت تحت تاثیر درگیری‌های اسرائیل و فلسطین بود. او در این دوران با ایدئولوژی مقاومت اسلامی آشنا شد و به جنبش حماس پیوست که در سال 1987 تاسیس شده بود. سنوار در دانشگاه اسلامی غزه تحصیل کرد و در رشته عربی فارغ‌التحصیل شد. در همین دوران بود که به یکی از اعضای فعال حماس تبدیل شد و با سایر بنیان‌گذاران این جنبش، مانند شیخ احمد یاسین و محمد ضیف، همکاری نزدیک داشت.

بنیان‌گذاری شاخه نظامی حماس

در دهه 1980، یحیی سنوار و تعدادی از همفکرانش تصمیم گرفتند تا شاخه‌ای نظامی را به منظور دفاع از حقوق فلسطینیان و مبارزه با اشغالگری اسرائیل تاسیس کنند. این شاخه نظامی که به گردان‌های عزالدین قسام معروف است، به مرور زمان به یکی از قدرتمندترین گروه‌های شبه‌نظامی در منطقه تبدیل شد. نقش سنوار در تاسیس این گروه و سازماندهی آن بسیار حائز اهمیت بود و او به سرعت به یکی از فرماندهان ارشد این شاخه تبدیل شد.

بازداشت و دوران زندان

سنوار در سال 1988 توسط نیروهای اسرائیلی بازداشت شد. او به دلیل نقش کلیدی‌اش در سازماندهی عملیات‌های نظامی حماس و فعالیت‌های امنیتی این جنبش، به حبس ابد محکوم شد. در دوران زندان، سنوار همچنان ارتباط خود را با اعضای حماس حفظ کرد و به عنوان یکی از رهبران فکری و استراتژیک این گروه در داخل زندان شناخته می‌شد. او در این دوران به آموزش و تربیت سایر زندانیان فلسطینی در مسائل سیاسی و نظامی پرداخت و نقش مهمی در تقویت روحیه مقاومت در میان آنها ایفا کرد.

تبادل زندانیان و بازگشت به غزه

یحیی سنوار پس از گذراندن بیش از 20 سال در زندان‌های اسرائیل، در سال 2011 در پی تبادل زندانیان میان اسرائیل و حماس آزاد شد. این تبادل که به نام “معامله شالیت” معروف است، منجر به آزادی هزاران زندانی فلسطینی در ازای آزادی گیلعاد شالیت، سرباز اسرائیلی که توسط حماس به اسارت گرفته شده بود، شد. آزادی سنوار یکی از مهمترین رویدادهای این تبادل بود و او پس از بازگشت به غزه به سرعت به فعالیت‌های سیاسی و نظامی خود در حماس ادامه داد.

نقش یحیی سنوار در حماس پس از آزادی

پس از آزادی از زندان، یحیی سنوار به عنوان یکی از رهبران برجسته حماس در نوار غزه شناخته شد. او به دلیل تجربه‌اش در دوران زندان و نقش استراتژیکش در سازماندهی گردان‌های عزالدین قسام، به یکی از چهره‌های کلیدی این جنبش تبدیل شد. در سال 2017، سنوار به عنوان رئیس دفتر سیاسی حماس در نوار غزه انتخاب شد و این موقعیت او را به یکی از مهمترین تصمیم‌گیران سیاسی در حماس تبدیل کرد.

سنوار به عنوان یکی از طرفداران رویکرد سختگیرانه در برابر اسرائیل شناخته می‌شود و معتقد است که مقاومت مسلحانه تنها راه آزادسازی فلسطین است. او همچنین به دنبال تقویت توان نظامی حماس و توسعه شبکه‌های امنیتی و اطلاعاتی این گروه در غزه بوده است. با این حال، سنوار در برخی مقاطع تلاش کرده تا روابط حماس را با سایر بازیگران منطقه‌ای، مانند ایران و حزب‌الله، تقویت کند تا حمایت‌های مالی و نظامی بیشتری را برای مقاومت فلسطین به دست آورد.

رویکرد سیاسی و نظامی یحیی سنوار

سنوار به عنوان یکی از رهبران نظامی حماس، همواره بر اهمیت مقاومت مسلحانه تاکید داشته است. او معتقد است که تنها از طریق مقاومت فعال و مسلحانه می‌توان به حقوق فلسطینیان دست یافت و اسرائیل را وادار به عقب‌نشینی کرد. در عین حال، سنوار تلاش کرده تا روابط حماس را با کشورهای منطقه به ویژه ایران، قطر و ترکیه تقویت کند. این کشورها به عنوان حامیان مالی و نظامی حماس شناخته می‌شوند و نقش مهمی در تقویت توانمندی‌های این گروه ایفا کرده‌اند.

سنوار همچنین به دلیل مدیریت داخلی حماس و توانایی‌هایش در حفظ اتحاد داخلی این جنبش مورد تحسین قرار گرفته است. او در شرایطی که حماس با چالش‌های متعددی از جمله محاصره اقتصادی غزه و اختلافات داخلی مواجه بوده، توانسته است این جنبش را به عنوان یک نیروی قدرتمند در صحنه فلسطین حفظ کند.

حضور یحیی سنوار به عنوان یکی از رهبران ارشد حماس نه تنها بر وضعیت داخلی فلسطین بلکه بر سیاست‌های منطقه‌ای نیز تاثیرگذار بوده است. او از یک سو تلاش کرده تا روابط حماس با ایران و حزب‌الله را تقویت کند و از سوی دیگر به دنبال حفظ روابط با کشورهای عربی مانند قطر و مصر بوده است. این توازن در سیاست خارجی حماس به ویژه در شرایط پیچیده منطقه‌ای که بسیاری از کشورهای عربی روابط خود را با اسرائیل بهبود داده‌اند، چالشی بزرگ برای سنوار و سایر رهبران حماس بوده است.

عملیات 7 اکتبر

یحیی سنوار، به عنوان یکی از رهبران ارشد و رئیس دفتر سیاسی حماس در نوار غزه، نقشی کلیدی در برنامه‌ریزی و هدایت بسیاری از فعالیت‌های نظامی این گروه ایفا می‌کند. با توجه به موقعیت او در ساختار رهبری حماس، گفته می‌شود که او در تصمیم‌گیری‌های مربوط به عملیات‌های بزرگ و مهم این گروه، از جمله عملیات 7 اکتبر 2023، نقشی محوری داشته است.

در عملیات 7 اکتبر، حماس یک حمله گسترده و غافلگیرانه علیه اسرائیل انجام داد که به بزرگترین حمله علیه این کشور در دهه‌های اخیر تبدیل شد. این حمله که شامل موشک‌باران شدید و نفوذ زمینی به مناطق اسرائیلی بود، منجر به تلفات گسترده‌ای در اسرائیل شد و باعث شد که اسرائیل واکنش نظامی گسترده‌ای را علیه غزه آغاز کند.

نقش یحیی سنوار در عملیات 7 اکتبر

یحیی سنوار به عنوان یکی از رهبران اصلی حماس و مسئول شاخه سیاسی این گروه در غزه، به احتمال زیاد در هماهنگی و برنامه‌ریزی استراتژیک این عملیات نقش داشته است. با توجه به تجربیات او در مدیریت و هماهنگی عملیات‌های نظامی پیچیده، می‌توان فرض کرد که سنوار در تصمیم‌گیری‌های کلان مربوط به زمان‌بندی و اهداف این عملیات مشارکت داشته است.

برخی از گزارش‌ها حاکی از آن است که عملیات 7 اکتبر نتیجه ماه‌ها برنامه‌ریزی و آماده‌سازی دقیق توسط حماس بوده است و یحیی سنوار به عنوان یکی از استراتژیست‌های اصلی این گروه، نقش مهمی در تدوین و نظارت بر این برنامه‌ها ایفا کرده است. سنوار به عنوان رهبر شاخه سیاسی حماس در غزه، یکی از افرادی است که احتمالاً بر هماهنگی میان شاخه‌های نظامی و سیاسی این گروه نظارت داشته است.

اهمیت عملیات 7 اکتبر

عملیات 7 اکتبر به عنوان یک نقطه عطف در تاریخ درگیری‌های اسرائیل و فلسطین تلقی می‌شود. این عملیات نه تنها باعث واکنش شدید نظامی اسرائیل شد، بلکه تنش‌ها را در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی نیز افزایش داد. نقش یحیی سنوار در هدایت و مدیریت حماس به ویژه در زمان‌های بحرانی از جمله این عملیات، او را به یکی از چهره‌های کلیدی در این تحولات تبدیل کرده است.

شهادت

بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم اسرائیل، ترور یحیی السنوار، رئیس دفتر سیاسی حماس، را تایید کرد.

منبع: تجارت نیوز