زخم تبرهای بی‌رحمانه بر قامت درختان بلوط
ایسنا/چهارمحال و بختیاری قامت درختان بلوط یا بهتر است بگوییم قامت ثروت‌های زاگرس این گنجینه با ارزش با قدمتی طولانی زیر تیغ تبرهای سودجویان، آفات مختلف و آتش‌سوزی‌ها خمیده شده و ایستاده و بی صدا می‌میرد.
به گزارش ایسنا، این روزها انگار هیچ‌چیز سر جای خودش نیست، خشکسالی، تغییرات اقلیمی و همچنین آفت و بیماری که بلای جان جنگل‌های بلوط شده، سودجویان هم دست از سر درختان زاگرس برنمی‌دارند و همچنان به قطع درختان می‌پردازند.
داستان غم‌انگیز درختان بلوط رعنا و گران‌بهایی که سالیان متمادی زیسته‌اند و اکسیژن خالص به ما هدیه داده‌اند، امروز بی‌رحمانه سلاخی می‌شوند و دل هر انسان طبیعت دوستی را به درد می‌آورد.
قبل‌ترها صدای تلخ اره‌برقی و صدای افتادن درخت گوش فلک را کر می‌کرد اما حالا شنیده‌ایم سودجویان چوب، مجهز به اره‌های شارژی بدون صدا شده‌اند و در سکوت مطلق درختان را قطع می‌کنند.
افزایش 70 درصدی کشفیات چوب و ذغال در چهارمحال و بختیاری نشان از فاجعه است، اتفاق ناگواری که شاید کسی نداند چه عواقبی در انتظار است، بنابراین اگر بتوانیم در جلوگیری از قطع و یا کاشت یک درخت موثر واقع شویم، گران‌بهاترین سرمایه را برای فرزندان در آینده به یادگار گذاشته‌ایم.
حدود 50 هزار هکتار از وسعت بلوط‌ها درگیر آفات مختلف است
شهرام منصوری در گفت‌وگو با ایسنا با بیان اینکه وسعت جنگل‌های بلوط موجود در چهارمحال و بختیاری حدود 295 هزار هکتار است، اظهار کرد: این جنگل‌ها به صورت شاخه زاد، دانه زاد و ترکیبی در شهرستان‌های کوهرنگ، اردل، فلارد، خانمیرزا، لردگان، بروجن و کیار قرار دارند.
کارشناس اداره‌کل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری با اشاره به اینکه به طور کلی حدود 50 هزار هکتار از وسعت بلوط‌ها درگیر آفات مختلف است، افزود: آفت جنگل‌های بلوط را براساس اهمیت و گسترش و میزان خسارت می‌توان به سه دسته آفات برگ‌خوار و جوانه‌خوار، آفات چوب‌خوار، پوست‌خوار و بذرخوار تقسیم کرد.
وی با بیان اینکه این جنگل‌ها در شهرستان‌های لردگان و اردل آفت بیشتری دارند، ادامه داد: درمان آفات نیازمند مطالعات و بررسی علمی جهت جلوگیری از رشد و تکثیر آفات دارد و پس از آن نیازمند تخصیص کافی و به موقع اعتبار در استان در راستای انجام مبارزه بیولوژیک در مکان‌های بحرانی است.
منصوری تقویت بنیه اقتصادی و ایجاد اشتغال را از مهم‌ترین عامل بازدارندگی قطع درختان بلوط دانست و گفت: درصد کمی از قطع درختان توسط جوامع محلی اتفاق می‌افتد، متاسفانه بیشتر قطع درختان به علت طمع و سودجویی افراد انجام می‌شود که با افزایش ضریب حفاظتی از اینگونه اقدامات پیشگیری می‌شود.
وی با بیان اینکه یکی دیگر از علل از بین رفتن جنگل‌ها آتش‌سوزی است، افزود: اغلب حریق‌هایی که در جنگل اتفاق می‌افتد، منشاء انسانی داشته و به صورت عمدی یا سهوی رخ می‌دهد که این مهم نیز با فرهنگ‌سازی و رفع اختلافات قومی قبیله‌ای قابل کنترل است.
کارشناس اداره‌کل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری یادآور شد: جنگل‌ها کارکردهای زیادی دارند و گاهاً نمی‌توان ارزش یک درخت را با عدد و رقم بیان کرد، پوشش جنگلی خاک و آب را حفظ و تقویت می‌کند، هوا را تصفیه و گرد و غبار دی‌اکسیدکربن و سایر عناصر سنگین و مضر پاکسازی و اکسیژن تولید می‌کند.
وی گفت: ایجاد زیستگاه مناسب جهت استفاده انسان‌ها و سایر حیات‌وحش از کارکردهای زیستگاهی و حمایتی و ایجاد مناظر زیبا جهت بهره‌مندی انسان‌ها از کارکردهای زیبا شناختی جنگل است.
منصوری با اشاره به اینکه ارزش ریالی درختان بلوط بسیار زیاد است، افزود: براساس کارکرد و خدمات یعنی از ترسیب کربن تا تولید اکسیژن و حفظ آب و خاک، هر درخت بلوط 300 تا 500 میلیون تومان ارزش زیست محیطی دارد، ولی وقتی ارزش حفظ جان انسان‌ها در میان باشد ارزش این درختان بسیار بیشتراست، درحالی‌که اگر تبدیل به زغال و نابود شود کمتر از یک میلیون تومان ارزش ریالی دارد.
آتش سوزی‌های عمدی و غیر عمدی، تغییرات اقلیمی، خشکسالی، هجوم ریزگردها و شیوع آفات به عنوان خطراتی جدی برای این جنگل‌ها محسوب می‌شوند
زهرا امیری در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: جنگل‌های بلوط غرب یا جنگل‌های زاگرس که جنس غالب این جنگل‌ها را گونه بلوط تشکیل داده، با مساحت 6 میلیون هکتار 40 درصد از جنگل‌های کشور را تشکیل می‌دهند و مساحت 328 هزار هکتاری از این جنگل‌ها در چهارمحال و بختیاری قرار دارد.
کارشناس ارشد مدیریت جنگل در چهارمحال و بختیاری با اشاره به اینکه از گونه‌های اصلی این جنگل‌ها می‌توان به بلوط، بنه، کیکم و بادام اشاره کرد، گفت: متاسفانه امروز مشکلاتی همچون خشکیدگی و زوال بلوط‌ها و طغیان پروانه برگ‌خوار سفید، موجب نابودی این جنگل‌ها شده است.
وی ادامه داد: همچنین باتوجه به وابستگی معیشتی مردم محلی به این جنگل‌ها و استفاده از این منابع به عنوان سوخت، تعلیف دام، مصارف دارویی و خوراکی روند نابودی این جنگل‌ها افزایش پیدا کرده است.
امیری گفت: می‌توان گفت عواملی مثل قطع غیرمجاز، تاج بری و قطع سرشاخه‌ها برای تعلیف دام، چرای مفرط، کوبیدگی خاک، زراعت دیم، آتش سوزی‌های عمدی و غیر عمدی، تغییرات اقلیمی، خشکسالی، هجوم ریزگردها و شیوع آفات به عنوان خطراتی جدی برای این جنگل‌ها محسوب می‌شوند و روند نابودی این جنگل‌ها را افزایش می‌دهند.
کارشناس ارشد مدیریت جنگل در چهارمحال و بختیاری با اشاره به اینکه یکی از عواملی که متاسفانه در سال شاهد آن بودیم و بخش زیادی از این جنگل‌ها را تخریب کرد ایجاد آتش‌سوزی‌های عمدی و غیرعمدی بود، بیان کرد: منشا بیشتر آتش‌سوزی‌ها انسانی هست و حضور مردم در این جنگل‌ها به صورت خواسته یا ناخواسته سبب ایجاد آتش سوزی می‌شود.
وی تاکید کرد: می‌توان با استفاده از راهکارهایی همچون ایجاد مشاغل جایگزین، حمایت مالی و دولتی، ارتقای آگاهی عمومی مردم از وجود و ارزش این جنگل‌ها، ورود به موقع و مبارزه با آفات و پیشگیری از آتش‌سوزی و اطفای حریق تا حد زیادی روند نابودی این عرصه‌های طبیعی را کاهش داد.
امیری ادامه داد: حفاظت و احیای این جنگل‌ها نیازمند همکاری‌های گسترده بین دولت، سازمان‌های غیردولتی، جوامع محلی و تمامی علاقمندان به محیط زیست است و عملا بدون حضور این عوامل نمی‌توان از این جنگل‌ها حفاظت و حمایت کرد.
طی 9 ماه سال جاری وزن کشفیات چوب 70 درصد نسبت به مشابه سال گذشته افزایش داشته است
صادق محمدی در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: مساحت جنگل‌های بلوط چهارمحال و بختیاری 310 هزار هکتار با گونه غالب بلوط به همراه سایر گونه‌های ارژن، بادام، ارس، نارون، افرا، کیکم، زالزالک، داغداغان، گلابی وحشی و … از دیگر گونه‌های شناسایی شده در این استان است.
فرمانده یگان حفاظت اداره‌کل منابع طبیعی چهارمحال و بختیاری گفت: کل کشفیات نسبت به مدت مشابه سال گذشته 25 درصد افزایش داشته و طی 9 ماه سال جاری 114 فقره پرونده مربوط به قطع درختان به تعداد 626 اصله درخت توسط مامورین یگان حفاظت تشکیل و نسبت به مدت مشابه سال گذشته 31 درصد کاهش یافته است.
محمدی توضیح داد: در این کشفیات 89 فقره پرونده تخلف کوره ذغال به تعداد 96 باب کوره تشکیل شده که افزایش روند تعداد پرونده کوره ذغال 71 درصد نسبت به مدت مشابه سال گذشته و 84 درصد نیز نسبت به تعداد کوره ذغال تخریب شده را شاهد هستیم.
کشف 20105 کیلوگرم چوب بلوط جنگلی، 4330 کیلوگرم زغال بلوط جنگلی از ابتدای سال جاری تاکنون
فرمانده یگان حفاظت اداره‌کل منابع طبیعی چهارمحال و بختیاری افزود:پس از تشدید اقدامات حفاظتی از ابتدای سال جاری تاکنون 129 فقره پرونده مربوط به قاچاق چوب توسط نیروهای یگان حفاظت با همکاری عوامل نیروی انتظامی در سطح استان کشف و ضبط شد که به میزان 20 هزار و 105 کیلوگرم چوب بلوط جنگلی، 4330 کیلوگرم زغال بلوط جنگلی و مصنوعات و فرآورده‌های فرعی جنگلی و مرتعی به میزان 18 هزار و 765 کیلوگرم کشف و ضبط شده است.
وی با بیان اینکه طی 9 ماه نخست سال جاری وزن کشفیات 70 درصد نسبت به مدت مشابه سال گذشته افزایش داشته است، گفت: این افزایش شامل 22.6 درصد افزایش در وزن چوب، 4.6 درصد کاهش در وزن زغال و 293 درصد افزایش در وزن محصولات فرعی جنگلی و مرتعی بوده است.
محمدی یکی از راهبردهای یگان حفاظت از منابع طبیعی را مردمی کردن حفاظت با اولویت پیشگیری دانست و افزود: با این شیوه می‌توان از ظرفیت و مشارکت جوامع محلی در راستای صیانت از عرصه‌های طبیعی بهره برد.
وی با بیان اینکه برخی اقدامات ایجابی و سلبی در زمینه کنترل قاچاق چوب توسط فرماندهی یگان حفاظت در سطح استان انجام شده است، تصریح کرد: از جمله می‌توان به راه‌اندازی سامانه مدیریت حمل و بهره‌برداری چوب اشاره کرد که طبق آن تمامی مجوزات حمل چوب طبق دستورالعمل‌های صادره به صورت هوشمند و در سامانه صادر می‌شوند که مجوز کاغذی حذف شده است.
فرمانده یگان حفاظت اداره‌کل منابع طبیعی چهارمحال و بختیاری با اشاره به اینکه نیروهای یگان حفاظت در ایستگاه‌های بازرسی صرفاً از طریق سامانه استعلام چوب و مجوزها بررسی‌ها صورت می‌گیرد، گفت: بار خودروی حامل چوب در صورت نداشتن مجوز لازم به عنوان کالای قاچاق شناخته وخودرو توقیف خواهد شد که پس از تشکیل پرونده، جهت سیر مراحل قانونی به تعزیرات حکومتی ارجاع داده می‌شود.
محمدی اضافه کرد: از دیگر اقدامات ایجابی راه‌اندازی تلفن‌های 1504 استانی و 139 ملی است که به صورت شبانه‌روز آماده دریافت کلیه گزاشات تخلف است.
به ازای هرکیلوگرم چوب قاچاق، 250 هزار تومان و به ازای هرکیلوگرم زغال بلوط غیرمجاز 500 هزار تومان به عنوان مجازات تعیین شده است
وی برگزاری دوره‌های آموزشی برای جوامع محلی را از دیگر اقدامات ایجابی در راستای حفاظت از عرصه‌های جنگلی و مرتعی دانست و یادآور شد: 31 دوره آموزشی در سال جاری برگزار و به تعداد 1838 نفر روز آموزش‌های لازم در جهت حفاظت همه جانبه از عرصه‌های منابع طبیعی داده شده است.
محمدی در خصوص افزایش مجازات قاچاق چوب طبق صورت جلسه کمیته فنی اداره‌کل، تاکید کرد: به ازای هرکیلوگرم چوب قاچاق، 250 هزار تومان و به ازای هرکیلوگرم زغال بلوط غیرمجاز 500 هزار تومان به عنوان مجازات تعیین شده که در صورت تکرار و سابقه این مبالغ تا 3 برابر افزایش پیدا می‌کند.
فرمانده یگان حفاظت اداره‌کل منابع طبیعی چهارمحال و بختیاری همچنین به هوشمندسازی و نصب دوربین‌های پایشی در ورودی و خروجی‌های جنگل و مراتع اشاره و بیان کرد: از دیگر اقدامات سلبی یگان حفاظت هوشمندسازی و نصب دوربین در سطح عرصه‌های منابع طبیعی است که دوربین‌ها تهیه شده و در حال پیگیری جهت نصب دوربین ها هستیم.
محمدی خاطرنشان کرد: در سطح استان 13 هزار و 290 نفر همیاران طبیعت شامل مروج، محافظ و دانش‌آموز هستند و به تعداد 1912 نفر به عنوان همیار طبیعت محافظ با نیروهای حفاظت همکاری لازم را دارند.
وی با اشاره به محدودیت نیروهای حفاظتی در استان، گفت: طبق دستورالعمل‌های ابلاغی به ازای هر 6000 هکتار جنگل یک نیرو و به ازای هر 30 هزار هکتار مرتع یک نیرو نیاز است، با توجه به محدودیت و شرایط توپوگرافی استان تلاش می‌کنیم با وجود محدودیت نیرو هیچ درختی قطع نشود و امیدوارم مردم، همیاران و دوست‌داران طبیعت در این راه ما را یاری کنند و در صورت وجود هرگونه تخلف مراتب را به اداره‌کل یا از طریق تلفن‌های 1504 و 139 گزارش دهند.
منبع: ایسنا