رویکرد حرفه‌ای گروسی در بوته آزمایش
لندن–ایرنا– رایزنی‌های مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در تهران برای حل‌وفصل مسائل پادمانی درحالی آغاز شده است که قدرت‌های اروپایی تحت یک الگوی ثابت رفتاری و با انگیزه‌های سیاسی به دنبال صدور قطعنامه ضدایرانی در نشست آتی شورای حکام و آسیب زدن به روابط رو به جلو ایران و آژانس هستند؛ از این منظر ضروری است که «رافائل گروسی» با تکیه بر رویکرد حرفه‌ای و بی‌طرفی ماموریت فنی خود را در تهران دنبال کند.
به گزارش روز پنجشنبه ایرنا ، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی چهارشنبه شب (23 آبان 1403) وارد تهران شد و در نخستین روز از سفر خود، با سید عباس عراقچی وزیر امور خارجه، محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی و همچنین دکتر مسعود پزشکیان رئیس جمهوری کشورمان دیدار کرد.
او در ماه‌های اخیر ادعا کرده بود که روند اجرای بیانیه مشترک 4 مارس درباره حل‌وفصل تمامی مسائل باقی‌مانده میان ایران و آژانس، متوقف شده و دید بازرسان این سازمان نسبت به فعالیت‌های هسته‌ای ایران، در سایه تدابیر جبرانی برجامی کاهش یافته است.
گروسی چندی پیش در یک گفت‌وگوی تلویزیونی ادعا کرد، بازرسی‌های کنونی در ایران در سطح «توافقات ابتدایی پادمانی» است و با توجه به پیشرفت‌های صنعت هسته‌ای ایران در سال‌های اخیر، میزان بازرسی‌ها باید بیشتر شود.
سطح مورد انتظار مدیرکل آژانس «بخشی از توافق تقریبا غیرفعال برجام است» که به گفته او در پی خروج ایالات متحده از این توافق و اقدامات جبرانی ایران، به حالت تعلیق درآمده است. مدیرکل آژانس با بیان این ادعا که بازرسان آژانس دید کافی نسبت به «فعالیت‌های راهبردی ایران» ندارند، گفت که مذاکرات برای احیای بازرسی‌های بیشتر از تاسیسات ایران جریان دارد، اما پیشرفت در این زمینه به دلیل وضعیت برجام، دشوار است.
گروسی در آستانه سفرش به تهران نیز در گفت‌وگو با یک شبکه تلویزیونی آمریکایی گفت که هدف او از سفر به ایران، پیدا کردن راه‌حل‌های دیپلماتیک برای حل‌وفصل مسائل باقی‌مانده است. او که به طور ستنی در سخنان خود یکی به میخ می‌زند و یکی به نعل، عنوان کرد: ایران دارای یک برنامه هسته‌ای بسیار بسیار بزرگ است. آن‌ها دارای مواد هسته ای زیادی هستند که در نهایت می‌تواند برای ساخت سلاح هسته‌ای مورد استفاده قرار گیرد. البته ایران در این مقطع سلاح هسته‌ای ندارد و ما باید مذاکره کنیم، تا چنین اتفاقی نیفتد.
مدیرکل آژانس نخستین ملاقات خود در تهران را با سیدعباس عراقچی وزیر امور خارجه کشورمان آغاز و این دیدار را «ضروری» توصیف کرد. در جریان این ملاقات، دو طرف درباره مسیر همکاری‌های میان ایران و آژانس بحث و تبادل نظر کردند.
وزیر امور خارجه به خبرنگاران گفت: من به آقای گروسی اعلام کردم که جمهوری اسلامی ایران آماده مذاکرات هسته‌ای و همکاری در چهارچوب توافقات قبلی با آژانس است؛ البته این همکاری بستگی به این دارد که طرف‌های مقابل تا چه میزان برای این مساله جدی هستند.
وی تاکید کرد: جمهوری اسلامی ایران با حسن نیت تعهدات برجامی خود را انجام داد، اما طرف مقابل از این توافق خارج شد. از آنجا که ما به صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای خود اطمینان داریم مشکلی برای همکاری با آژانس نداریم و آماده ادامه همکاری‌هایمان هستیم؛ البته این مساله منوط به همکاری و انجام تعهدات طرف مقابل است.
این بخش از اظهارات وزیر امور خارجه، در پاسخ به تهدید اخیری است که سه کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان موسوم به تروئیکا برای ارائه قطعنامه ضد ایرانی در نشست آتی شورای حکام مطرح کرده‌اند.
بر اساس گزارش خبرگزاری رویترز، تروئیکا سرگرم تنظیم پیش‌نویس قطعنامه‌ای هستند که آژانس بین المللی انرژی اتمی را موظف می‌کند تا علاوه بر گزارش‌های فصلی، گزارش جامعی را درباره فعالیت‌های هسته‌ای ایران منتشر کند که در آن جزئیات بیشتری با تمرکز بر ادعای کشف ذرات اورانیوم در مکان‌های اعلام نشده در ایران، ارائه شود. هدف از این قطعنامه بازگشت ایران به میز مذاکره برای اجرای تعهداتی برجامی عنوان شده است.
توپ در زمین اتحادیه اروپا و سه کشور اروپایی است
عراقچی با انتشار پیامی در شبکه اجتماعی ایکس (توییتر سابق) که به نظر می‌رسد برای مخاطب اروپایی تنظیم شده است، تصریح کرد: ایران هرگز میز مذاکره درباره برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز خود را ترک نکرده است. اکنون توپ در زمین اتحادیه اروپا و سه کشور اروپایی است. ما آماده مذاکره بر اساس منافع ملی و حقوق غیرقابل‌انکار خود هستیم، اما تحت فشار و ارعاب حاضر به مذاکره نیستیم.
ساعاتی بعد، محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان طی اظهاراتی مشابهی، در نشست خبری مشترک با آقای گروسی گفت: «ایران همواره مسیر تعامل را طی کرده است؛ یک و نیم سال تمام تعهدات خود را در برجام صورت داد اما طرف مقابل از توافق خارج شد و نه تنها به تعهدات خود عمل نکرد بلکه تحریم های شدیدتری هم وضع کرد» اسلامی تصریح کرد: «اگر طرف مقابل مسیر تعامل را در پیش بگیرد ایران هم اهل تعامل است اما اگر مسیر دیگری برگزیند ایران هم تصمیمات لازم را خواهد گرفت.»
آنچه جمهوری اسلامی ایران در فناوری هسته‌ای به دنبال آن است مطابق با چارچوب‌ها و مجوزهای قانونی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است. این اصلی‌ترین و شالوده پیامی است که جمهوری اسلامی ایران به رئیس دیده‌بان هسته‌ای سازمان ملل متحد منتقل کرد.
دکتر مسعود پزشکیان رئیس جمهوری کشورمان طی ملاقات با آقای گروسی فعالیت‌های صلح آمیز هسته‌ای و موضع ثابت و اصولی جمهوری اسلامی ایران مبنی بر ممنوعیت ساخت سلاح اتمی را تبیین و تصریح کرد: همانگونه که بارها اعلام کرده‌ایم براساس فتوای صریح رهبر معظم انقلاب اسلامی، به هیچ وجه به دنبال ساخت سلاح اتمی نبوده و نخواهیم بود و کسی هم اجازه عدول از سیاست ایشان را نخواهد داشت.
رئیس جمهوری افزود: ما همانگونه که پیشتر و به طور مکرر حُسن نیت خود را ثابت کرده‌ایم، آمادگی خود را برای همکاری و همگرایی با این نهاد بین‌المللی به منظور رفع ابهامات و شبهات ادعایی درباره فعالیت صلح آمیز هسته‌ای کشورمان اعلام می‌کنیم، گرچه امروز دنیا نیز به این باور رسیده که ایران اسلامی به‌دنبال صلح و امنیت در جهان است.
گروسی نیز در این دیدار، ضمن تمجید از رویکرد و نگاه صلح مدار و وفاق محور دکتر پزشکیان و همچنین قدردانی از همکاری‌های مجدانه مسئولان سازمان انرژی اتمی و وزارت امور خارجه با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، به مرور کلی روابط و تعاملات خوب جمهوری اسلامی ایران و آژانس پرداخت و گفت: عمیقا معتقدیم دوره ریاست جمهوری جنابعالی فصل جدیدی از روابط خوب و مثبت میان ایران و آژانس را رقم خواهد زد.
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همچنین تصریح‌کرد: به‌طور قطع تعامل و همکاری خوب میان ایران و آژانس شیطنت‌ها علیه فعالیت‌های هسته‌ای ایران را خنثی خواهد کرد.
براساس برنامه اعلام شده، وی فردا از تاسیسات هسته‌ای ایران در نطنز و فردو بازدید خواهد کرد و سپس تهران را به مقصد وین ترک خواهد کرد. گروسی طبق یک رویه سنتی در بدو ورود به وین، خلاصه‌ای از توافقات خود را با مقام‌های ایران به خبرنگاران ارائه می‌کند؛ روایتی که حسب تجربه، بعضا با آنچه او در تهران مطرح می‌کند، اندکی متفاوت است.
از این رو از کسی که (طبق شنیده‌ها) برای تصدی کرسی دبیرکلی سازمان ملل متحد نامزد کرده است انتظار می‌رود که به دور از فضاسازی‌های سیاسی و فارغ از فشارهایی که برخی طرف‌های عضو آژانس وارد می‌کنند، ماموریت فنی خود را در تهران پیگیری نموده و در چهارچوب وظایف تعریف شده عمل کند.
منبع: ایرنا