رشد ظرفیت پتروشیمی در برنامه هفتم

 صنعت پتروشیمی برای رسیدن به اهداف بلندمدت خود برنامه‌‌‌‌‌‌ریزی‌‌‌‌‌‌هایی را در طول سیاست‌های کلان و بلندمدت دولت‌ها پیش‌بینی می‌کند. این پیش‌بینی با توجه به شرایط اقتصادی کشور، محدودیت‌های تحریمی و الزامات پیش‌‌‌‌‌‌روی صنعت پتروشیمی بوده‌است و عملکرد این صنعت تاکنون نشان‌داده این روند حرکت رو به‌‌‌‌‌‌ جلو موفق بوده‌است. هم‌اکنون شرکت ملی صنایع پتروشیمی اعلام‌کرده برای تحقق برنامه هفتم و هشتم توسعه و چشم‌‌‌‌‌‌انداز 20 و 50‌ساله صنعت پتروشیمی، برنامه‌‌‌‌‌‌ای راهبردی را ترسیم‌کرده که بخش زیادی از آن، متناسب با برنامه هفتم توسعه کشور است.

هم‌‌‌‌‌‌اکنون 2.8درصد از ظرفیت پتروشیمی جهان و حدود 28‌درصد ظرفیت این صنعت در منطقه سهم ایران است و با برنامه‌‌‌‌‌‌ریزی‌‌‌‌‌‌های انجام‌شده، ظرفیت صنعت پتروشیمی در افق برنامه هفتم توسعه افزایش چشمگیری می‌‌‌‌‌‌یابد، اما نکته قابل‌توجه این است که برای دستیابی به اهداف توسعه‌‌‌‌‌‌ای تا پایان برنامه هشتم توسعه، نیازمند سالانه حداقل 7‌میلیارد دلار سرمایه‌گذاری هستیم. دستیابی به این عدد و تحقق آن، یکی از زمینه‌‌‌‌‌‌های مهم همکاری دولت و صنعت پتروشیمی است، زیرا این بخش به‌‌‌‌‌‌تنهایی نمی‌تواند این سرمایه‌گذاری قابل‌توجه و بلندمدت را به سرانجام برساند. برای تحقق این برنامه‌‌‌‌‌‌ریزی، راهکارهایی پیش‌بینی شده‌است؛ از جمله اینکه شرکت ملی صنایع پتروشیمی بسته‌‌‌‌‌‌های سرمایه‌گذاری را در قالب برنامه هفتم توسعه تدوین و معرفی کرده‌است تا فعالان بازار سرمایه و سرمایه‌گذاران بتوانند از این روش‌های نوین تامین مالی استفاده کنند. در برنامه هفتم توسعه، نرخ رشد 8‌درصدی اقتصاد و صادرات غیرنفتی سالانه 23‌درصدی برای کشور، پیش‌بینی‌شده که شامل صنعت پتروشیمی نیز می‌شود. ظرفیت 96‌میلیون‌ تن فعلی طی چند دهه‌و عبور از شرایط سخت تحریم محقق شده و برای تحقق افزایش ظرفیت در برنامه هفتم و هشتم توسعه، نیازمند تعاملی چندجانبه بین بخش‌خصوصی و دولت هستیم و یکی از موضوعات مهم در بلندمدت، تامین خوراک پایدار برای صنعت پتروشیمی است. به‌نظر می‌رسد با ایجاد سازوکار مشترک و برد-برد بین شرکت ملی نفت ایران و پتروشیمی‌ها برای تامین خوراک می‌توان به نتایج خوبی در این زمینه رسید. امضای چند تفاهم‌نامه و قرارداد مشترک بین شرکت ملی نفت و هلدینگ‌های پتروشیمی و به راه‌افتادن قطار خاموشی مشعل‌‌‌‌‌‌ها و پایان خام‌‌‌‌‌‌سوزی گازها در همین مسیر بوده‌است.

طبق آخرین اعلام شرکت ملی صنایع پتروشیمی، ظرفیت این صنعت تا پایان 1403 با بهره‌‌‌‌‌‌برداری از واحدهای تازه به سالانه 103‌میلیون‌ تن می‌رسد، همچنین با توجه به اینکه طی برنامه هفتم 60 تا 61 طرح پتروشیمی به بهره‌‌‌‌‌‌برداری خواهد رسید، 35‌میلیون‌تن ظرفیت جدید ایجاد خواهدشد. بسیاری از این طرح‌ها هم‌اکنون بیش از 50‌درصد پیشرفت دارند که نیازمند حدود 24‌میلیارد دلار سرمایه هستند. با اجرای طرح‌های پتروشیمی برنامه هشتم توسعه نیز حدود 48‌میلیون‌تن ظرفیت ایجاد خواهدشد که این طرح‌ها هم‌اکنون در مراحل ابتدایی قرار دارند. به این ترتیب می‌توان پیش‌بینی کرد ظرفیت صنعت پتروشیمی که هم‌اکنون حدود 96‌میلیون‌تن است در پایان برنامه هفتم به 132‌میلیون‌تن و در پایان برنامه هشتم توسعه به 186‌میلیون‌تن برسد و با این رویکرد و برنامه‌‌‌‌‌‌ریزی می‌توان گفت رشد 8‌درصدی سالانه محقق خواهدشد. در مسیر توسعه‌‌‌‌‌‌ای که برای صنعت پتروشیمی پیش‌بینی‌شده، یکی از مهم‌ترین موضوع‌‌‌‌‌‌ها تکمیل زنجیره ارزش و تنوع محصولات است تا همچنان بتوانیم مزیت رقابتی در بازار منطقه و جهان را حفظ کنیم. در همین زمینه پیش‌بینی‌شده که در 10سال‌آینده ظرفیت 16‌میلیون تنی کنونی تولید متانول به 34‌میلیون تن برسد و همزمان طرح‌های GTP فعال و بخشی از این متانول در این طرح‌ها استفاده شود. ظرفیت تولید آمونیاک نیز از 7‌میلیون به 10‌میلیون‌تن خواهد رسید. تولید اتیلن از طرح‌های MTO مقداری افزایشی خواهد بود که البته چند پروژه الفین از محل اتان نیز اجرا خواهدشد. تولید اوره نیز کمی افزایشی خواهد بود. ظرفیت تولید پلیمرها نیز از 9‌میلیون‌تن کنونی به 30‌میلیون‌تن می‌رسد که ارزشمند خواهد بود.

عباس‌‌‌‌‌‌زاده سرپرست شرکت ملی صنایع پتروشیمی، همچنین در نشست هم‌‌‌‌‌‌اندیشی و هم‌‌‌‌‌‌افزایی بخش‌خصوصی و دولتی در صنعت پتروشیمی بیان کرد: خوشبختانه صنعت پتروشیمی در وضعی پایدار و مطلوب است و امیدوارم با بهره‌‌‌‌‌‌برداری از طرح‌های پتروشیمی در برنامه هفتم توسعه، ظرفیت صنعت پتروشیمی در افق 1407 به سالانه 132‌میلیون ‌تن افزایش یابد.