داروهای گیاهی برای بهبود بیماری‌های دهان
داروهای گیاهی، به دلیل دسترسی گسترده و عوارض جانبی کمتر، همواره در درمان‌های سنتی جایگاه ویژه‌ای داشته‌اند. این موضوع به‌ویژه در بهبود بیماری‌های دهان و دندان که تأثیر مستقیم بر کیفیت زندگی افراد دارد، اهمیت بیشتری یافته است.
به گزارش ایسنا، سلامت دهان یکی از ارکان اصلی کیفیت زندگی به شمار می‌آید که بر جنبه‌هایی مانند گفتار، بلع، و حتی روابط اجتماعی تاثیر می‌گذارد. با این حال، بیماری‌های دهانی همچون زخم‌ها، خشکی دهان، و التهاب لثه همچنان در بسیاری از جوامع شایع هستند. عواملی مانند سن، جنسیت، استعمال دخانیات و حتی برخی داروها در بروز این مشکلات نقش دارند. روش‌های درمانی رایج عمدتاً شامل داروهای شیمیایی یا استروئیدها است که استفاده طولانی‌مدت از آن‌ها ممکن است با عوارض جانبی متعددی همراه باشد. اینجاست که داروهای گیاهی به عنوان یک جایگزین طبیعی، مورد توجه قرار می‌گیرند. این داروها خواصی چون ضدالتهابی، آنتی‌اکسیدانی، و ضدعفونی‌کنندگی دارند که آن‌ها را به گزینه‌ای مناسب برای درمان بیماری‌های دهان تبدیل کرده است.
گروهی از محققان از دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران، با هدایت آرزو علایی تحقیقی را برای بررسی اهمیت ترکیبات گیاهی در درمان بیماری‌های دهان انجام داده‌اند. این پژوهش به طور خاص تاثیر داروهای گیاهی بر بیماری‌هایی نظیر آفت دهان، خشکی دهان، و زخم‌های دهانی را مورد بررسی قرار داده و تلاش کرده است تا نقش این ترکیبات را در بهبود کیفیت زندگی بیماران مشخص کند.
محققان در این پژوهش، مطالعات متعددی را در مورد داروهای گیاهی و تاثیر آن‌ها بر سلامت دهان مرور کرده‌اند. این مطالعات شامل بررسی ترکیباتی مانند آلوئه‌ورا، زردچوبه، عسل مانوکا، و عصاره انار بوده است. برای مثال، در یکی از آزمایش‌ها تاثیر آلوئه‌ورا بر بهبود زخم‌های دهانی و کاهش درد ناشی از بیماری لیکن پلان مورد مطالعه قرار گرفت. روش کار به گونه‌ای طراحی شده بود که داده‌های علمی موجود با دقت مرور و تجزیه‌وتحلیل شوند تا نتیجه‌گیری‌های قابل‌اتکایی ارائه شود.
نتایج این تحقیق نشان می دهند که ترکیبات گیاهی نظیر آلوئه‌ورا و زردچوبه می‌توانند در درمان بیماری‌های دهان مفید باشند. برای نمونه، آلوئه‌ورا نه‌تنها به بهبود زخم‌ها کمک می‌کند، بلکه خواص ضدالتهابی آن باعث کاهش عوارض جانبی می‌شود. همچنین زردچوبه به دلیل داشتن ترکیبات فعال مانند کورکومین، از تخریب سلولی و التهاب جلوگیری می‌کند و در بهبود بیماری‌هایی مانند فیبروز زیرمخاطی و لکوپلاکیا مؤثر است.
در این پژوهش همچنین مشخص شد که عسل مانوکا می‌تواند عفونت‌های باکتریایی را کاهش دهد، هرچند در برخی موارد تاثیر چشمگیری بر بهبود زخم‌ها نشان نداد.
یکی دیگر از یافته‌های قابل‌توجه، تاثیر مثبت عصاره انار بر درمان آفت‌های دهانی بود. این عصاره به دلیل خواص آنتی‌اکسیدانی، نه‌تنها به کاهش اندازه زخم‌ها کمک می‌کند، بلکه مدت‌زمان بهبود را نیز کاهش می‌دهد.
محققان همچنین گزارش کردند که ترکیباتی مانند زنجبیل و بابونه می‌توانند در درمان خشکی دهان ناشی از شیمی‌درمانی مؤثر باشند. این مواد با تحریک بزاق‌دهی و کاهش التهاب، کیفیت زندگی بیماران را بهبود می‌بخشند.
بر اساس این یافته‌ها، استفاده از داروهای گیاهی می‌تواند به عنوان یک روش مکمل در کنار درمان‌های شیمیایی در نظر گرفته شود. با این حال، محدودیت‌هایی نیز وجود دارد؛ از جمله نیاز به بررسی بیشتر درباره دوزهای مصرفی، مکانیسم اثر، و احتمال تداخل با داروهای شیمیایی. این پژوهش بر ضرورت انجام تحقیقات بیشتر برای توسعه فرمولاسیون‌های مبتنی بر ترکیبات گیاهی تاکید می‌کند.
قابل ذکر است نتایج این مطالعه در فصلنامه «پژوهش در پزشکی» وابسته به دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی منتشر شده اند و اهمیت آن در گسترش دانش کاربردی درباره ترکیبات گیاهی و تاثیر آن‌ها بر سلامت دهان مشهود است. محققان امیدوارند که اطلاعات ارائه شده در این پژوهش به توسعه روش‌های درمانی طبیعی و ایمن‌تر برای بیماران کمک کنند.
منبع: ایسنا