جای خالی رهبران آلاینده در کاپ 29
دنیای اقتصاد -فاطمه بابالو :
بزرگترین کشورهای تولیدکننده آلایندههای زمین رهبران خود را به مذاکرات آب‌و‌هوایی سازمان‌ملل در‌سالی که شرایط آب‌و‌هوایی وخیم است، نمی‌‌‌‌‌‌‌‌فرستند. رهبران جهان روز سه‌شنبه در کنفرانس سالانه آب و هوای سازمان ملل‌متحد گردهم آمدند اما نامهای بزرگ و کشورهای قدرتمند زیادی غایب بودند. نشستی که درجمهوری آذربایجان آغاز شده‌است، رهبران ۱۳کشور بزرگ تولیدکننده دیاکسیدکربن را نخواهد داشت؛گروهی که مسوول بیش از ۷۰درصد از گازهای گلخانهای منتشرشده در سال‌گذشته است. الکساندر لوکاشنکو، رئیس‌جمهور بلاروس در جریان سخنرانی خود در این اجلاس گفت: «کسانی که مسوول این امر هستند غایب هستند، زیرا چیزی برای افتخار‌کردن وجود ندارد.»
به گزارش تایم، بــــــزرگـــترین آلایــنــده‌‌‌‌‌‌‌‌هــا و قوی‌‌‌‌‌‌‌‌تـرین اقتــصادهای جهان- چین و ایالات‌متحده- رهبران خود را نمی‌‌‌‌‌‌‌‌فرستند، هند و اندونزی هم حضور ندارند. این‌‌‌‌‌‌‌‌ها چهار کشور پرجمعیت جهان هستند که بیش از 42درصد از کل مردم جهان را تشکیل می‌دهند. این نشانه فقدان اراده سیاسی برای اقدام است.
بیل هار، دانشمند آب و هوا و مدیرعامل Climate Analytics، گفت: «هیچ احساس فوریتی وجود ندارد. این، به‌هم ریختگی مطلقی که ما در آن قرار داریم را نشان می‌دهد.»
رهبران، گرمایش اجتناب‌ناپذیر و انتقال انرژی را بررسی می‌کنند
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل‌متحد، به نمایندگانی که حضور داشتند، گفت؛ جهان شاهد «یک فاجعه در تخریب آب و هوا» در یک سال‌است که تقریبا داغ‌‌‌‌‌‌‌‌ترین سال‌تاریخ خواهد بود، اما گوترش امیدوار بود و در اشاره‌ای پنهان به انتخاب مجدد دونالد ترامپ در ایالات‌متحده گفت؛ «انقلاب انرژی پاک اینجاست. هیچ گروهی، هیچ تجارتی و هیچ دولتی نمی‌تواند جلوی آن را بگیرد.»
مقامات سازمان‌ملل اعلام کردند؛ زمانی‌که ترامپ برای اولین‌بار در سال2016 انتخاب شد، جهان 180گیگاوات انرژی پاک و 700هزار وسیله نقلیه الکتریکی داشت اما اکنون 600 گیگاوات انرژی پاک و 14میلیون وسیله نقلیه الکتریکی وجود دارد.
الهام علی‌اف، رئیس‌جمهوری آذربایجان که میزبان این دوره کاپ است، سخنرانی خود را در حضور رهبران جهان با انتقاد از ارمنستان، رسانه‌های خبری غربی، فعالان آب و هوا و منتقدان تاریخ و تجارت غنی نفت و گاز کشورش آغاز کرد و آنها را ریاکار خواند، زیرا ایالات‌متحده بزرگترین تولیدکننده نفت جهان است. وی گفت: «منصفانه نیست» که جمهوری‌آذربایجان را «دولت نفتی» بنامیم زیرا این کشور کمتر از یک‌درصد نفت و گاز جهان را تولید می‌کند.
علی‌اف گفت؛ نفت و گاز مانند خورشید، باد و مواد معدنی «هدیه خداوند» هستند. نباید کشورها را به‌خاطر داشتن آنها سرزنش کرد. به‌علاوه نباید از ارائه این منابع به بازار جلوگیری شود زیرا بازار به آنها نیاز دارد.
کشیش فلچر هارپر از GreenFaith، یک گروه فعال زیست‌محیطی، در پاسخ گفت؛ سوخت‌های فسیلی «به‌معنای واقعی کلمه بزرگراه جهنم برای‌میلیاردها انسان و کره‌زمین است.» علی‌اف گفت؛ کشورش برای انتقال سبز به دور از سوخت‌های فسیلی، سخت فشار خواهد آورد، «اما در عین حال، ما باید واقع‌‌‌‌‌‌‌‌بین باشیم.»
با نبود کشورهای اصلی، کشورهای دیگر جای خالی را پر می‌کنند
یکی از رهبرانی که این مذاکرات را انجام داد، نخستوزیر بریتانیا، کی یر استارمر است. او هدف کاهش انتشار 81درصدی را در سطوح سال1990 تا سال2035 اعلام کرد؛ مطابق با هدف توافق پاریس برای محدود‌کردن گرمایش به 1.5درجه سانتی‌گراد (2.7درجه فارنهایت) بالاتر از دوران پیش از صنعتی‌شدن. این در ادامه 78درصدی است که بریتانیا قبلا متعهد شده بود. انتشار گازهای گلخانهای در بریتانیا تقریبا به نصف کاهش‌یافته که عمدتا به دلیل حذف تقریبا کامل زغال‌سنگ از تولید برق است.
بسیاری از تحلیلگران آب و هوا از این اعلامیه استقبال کردند. دبی هیلیر، مسوول سیاست جهانی آب و هوای مرسی کورپس، گفت: «این یک مسیر قوی برای کشورهای دیگر ایجاد می‌کند.» نیک مابی از اندیشکده آب و هوا E3G گفت: «کشورهای دیگر باید با اهداف بلندپروازی از آن پیروی کنند.»
به‌علاوه یک تیم قوی از رهبران برخی از آسیب‌‌‌‌‌‌‌‌پذیرترین کشورهای جهان در‌برابر آب و هوا وجود دارد. چندین رئیس‌جمهور کشورهای جزیره‌ای کوچک و بیش از دوازده رهبر از کشورهای سراسر آفریقا در بخش دو روزه سران رهبران جهانی در کنفرانس سخنرانی می‌کنند.
هیلدا هاینه، رئیس جزایر مارشال، گفت: «اجداد ما جزر و مد را با چوب، برگ نارگیل و پوسته ترسیم می‌کردند. این در خون ماست که بدانیم چه زمانی جزر و مد تغییر می‌کند، اما امروز جزایر مارشال در حال تغییر است. زمان در مورد کسانی که موفق به انتقال نیستند قضاوت خواهد کرد.» پدرو سانچز، نخستوزیر اسپانیا خاطرنشان کرد؛ سیل‌‌‌‌‌‌‌‌های مرگبار در کشورش در ماه گذشته بدون تاثیر تغییرات آب‌و‌هوایی، احتمال و شدت کمتری می‌‌‌‌‌‌‌‌داشت. او گفت: «ما باید اطمینان حاصل کنیم که بلایای طبیعی زیاد یا تکرار نمی‌شوند. بیایید کاری را که هفت سال‌پیش در پاریس قول داده بودیم انجام دهیم.» میا آمور موتلی، نخستوزیر باربادوس، گفت؛ جهان در «فصل فوق‌‌‌‌‌‌‌‌العاده‌‌‌‌‌‌‌‌ها» است. باربادوس در اوایل سال‌جاری با توفان مخرب بریل مواجه شد. او گفت: «این رویدادهای شدید آب‌و‌هوایی که جهان روزانه با آن روبه‌رو است نشان می‌دهد که بشریت و سیاره زمین به سمت فاجعه می‌روند.»
مقامات سازمان‌ملل فقدان رهبران و روسای برخی دولت‌ها را کماهمیت جلوه دادند و گفتند که هر کشوری در مذاکرات آب‌و‌هوایی نماینده و فعال است. یکی از مسائل لجستیکی این است که هفته آینده، رهبران قدرتمندترین کشورها، باید نیمی از جهان را در برزیل برای نشست‌های گروه 20 دورهم جمع کنند. انتخابات اخیر در ایالات‌متحده، فروپاشی دولت آلمان، بلایای طبیعی و بیماری‌های شخصی رهبران را از هم دور کرده‌است.
مذاکره‌‌‌‌‌‌‌‌کنندگان آب و هوا بر پول تمرکز می‌کنند
تمرکز اصلی مذاکرات امسال، تامین مالی آب و هوا است.کشورهای ثروتمندتر به کشورهای فقیر برای خسارات ناشی از تغییرات آب‌و‌هوایی شدید کمک می‌کنند، تا برای انتقال اقتصادشان به دور از سوخت‌های فسیلی و کمک به آنها در سازگاری، هزینه پرداخت کنند. راشل کلیتوس از اتحادیه دانشمندان نگران گفت: «تعجبی ندارد که کشورهای ثروتمندتر تلاش می‌کنند این کاپ مالی را کماهمیت جلوه دهند. آنها سعی می‌کنند از مسوولیت خود برای پرداخت فرار کنند.» کشورها بر سر مبالغ هنگفتی از 100میلیارد دلار تا 1.3تریلیون دلار در سال‌مذاکره می‌کنند.
گوترش گفت؛ این پول «صدقه نیست، یک سرمایه‌گذاری است.» کشورهای درحال‌توسعه نباید باکو را دست خالی ترک کنند.
تحلیلگران آب و هوا از اعلامیه گروهی متشکل از 11 بانک توسعه چندجانبه از جمله بانک جهانی و بانک توسعه آسیایی مبنی‌بر اینکه تامین مالی سالانه اقلیمی آنها برای بقیه دهه‌باید به 120میلیارد دلار برسد، استقبال کردند.
در پشتوانه مذاکرات، بلوک مذاکره‌‌‌‌‌‌‌‌کننده جی77 و چین- که شامل بسیاری از کشورهای درحال‌توسعه جهان است- برای اولین‌بار تقاضای سالانه 1.3تریلیون دلاری برای تامین مالی آب و هوا را مطرح کردند. یک نماینده گفت؛ بلوک نمی‌تواند چارچوب ارائه‌شده برای مذاکرات را بپذیرد. اسکندر ارزینی ورنویت، مدیر اندیشکده آب و هوای مراکش، Imal Initiative for Climate and Development، گفت: «اگر مذاکرات به‌گونه‌ای که به مواضع جی 77 احترام گذاشته شود، پیش نرود، در باکو به یک هدف جدید قوی دست نخواهیم یافت. جی 77 و چین در حال تعیین دستور کار هستند.»
منبع: دنیای اقتصاد