تفاوت بودجه کاغذی با عمل

به گزارش اکوایران، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی گزارش بررسی عملکرد دولت ( دولت سیزدهم و چهاردهم) در نیمه نخست سال 1403 را منتشر کرده است. در نیمه نخست سال جاری، حدود 92 درصد از رقم مصوب شش دوازدهم منابع عمومی دولت، با احتساب منابع استقراضی از صندوق توسعه ملی معادل یک هزار و 179 هزار میلیارد تومان محقق شده است. از سمت مصارف عمومی نیز 94 درصد از مقدار مصوب برابر با یک هزار و 203 هزار میلیارد تومان پرداخت شده است.

با وجود 124 هزار میلیارد تومان استقراض از صندوق توسعه ملی، در منابع و مصارف عمومی دولت در نیمه اول سال شاهد کسری هستیم. بر اساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، تراز عملیاتی دولت در این دوره منفی 24 هزار میلیارد تومان بوده است. به عبارت دیگر، با وجود استقراض از صندوق توسعه ملی، هزینه‌های جاری دولت در نیمه اول سال 24 همت بیشتر از درآمدهای جاری آن بوده است.

خبر مرتبط

وضعیت دخل و خرج دولت در چهار ماه ابتدایی سال

بودجه کشور در چهار ماه نخست سال 19 هزار میلیارد تومان کسری داشته که دولت آن را با استقراض از صندوق توسعه ملی و حساب سپرده وجوه (مطابق ماده 125 قانون محاسبات عمومی) تامین کرده است.

وضعیت دخل و خرج دولت در نیمه اول سال

بودجه عمومی دولت شامل منابع و مصارف است که در واقع درآمدهای جاری که صرف هزینه‌های جاری می‌شود را نشان می‌دهد. درآمدهای جاری دولت از طریق درآمدهای مالیاتی، درآمدهای گمرکی، منابع حاصل از نفت و فرآورده‌های نفتی، فروش و واگذاری اموال منقول و غیرمنقول (مولدسازی)، واگذاری اوراق مالی، واگذاری شرکت‌های دولتی و سایر واگذاری‌ها و سایر درآمدها تامین می‌شود. این منابع صرف هزینه‌های جاری از جمله اعتبارات هزینه‌ای، تملک دارایی‌های سرمایه‌ای و تملک دارایی‌های مالی می‌شود.

رقم کل منابع و مصارف تصویب شده در قانون بودجه سال 1403 برابر با 2 هزار و 562 هزار میلیارد تومان بوده است. اگر این مقدار را بر 12 تقسیم کنیم، مقدار مصوب برای هر ماه از سال مشخص می‌شود. مقدار منابع و مصارف مصوبه برای نیمه اول سال برابر با هزار و 281 هزار میلیارد تومان بوده است. از سمت منابع 92 درصد از این مقدار مصوبه تحقق یافته که برابر با هزار و 179 هزار و 500 میلیارد تومان بوده است. در سمت مصارف نیز هزار و 203 هزار و 500 میلیارد تومان محقق شده که 94 درصد مقدار تصویب شده بوده است.

درآمدهای جاری دولت در 6 ماه

به گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، منبع مالی اصلی دولت در نیمه نخست سال درآمدهای مالیاتی بوده که 513 هزار میلیارد تومان از منابع عمومی دولت را تشکیل داده و نسبت به مقدار مصوب شش دوازدهم، 84 درصد تحقق یافته است. بر اساس این گزارش، درآمدهای گمرکی تنها به اندازه 65 درصد از رقم مصوب شش‌ماهه وصول شده است.

مطابق قانون بودجه سال 1403، حدود یک سوم از درآمدهای گمرکی متعلق به حقوق ورودی خودرو است و با توجه به واردات نه چندان چشمگیر خودرو و سود حداقلی دولت از محل واردات، عملکرد دولت در این ردیف پایین‌تر از مقدار مصوب بوده است. منابع حاصل از نفت و فرآورده‌های نفتی در شش ماه اول سال 214 هزار و 500 میلیارد تومان بوده که نسبت به مقدار مصوب 74 درصد تحقق یافته است.

در این بازه زمانی، بیشترین درصد تحقق نسبت به مقدار مصوب شش‌ماهه (117 درصد) را ردیف واگذاری اوراق مالی داشته است. پس از آن، ردیف سایر درآمدها با درصد تحقق 98 درصد بوده است. منظور از سایر درآمدها، تمامی منابعی است که در ردیف‌های دیگر منابع موجود جای نگرفته‌اند.کمترین درصد تحقق شش‌ماهه متعلق به فروش و واگذاری اموال منقول و غیر منقول (مولدسازی) با 7 درصد بوده است.

پس از عملکرد مولدسازی، واگذاری شرکت‌های دولتی با 48 درصد تحقق در رتبه دوم کمترین میزان عملکرد قرار دارد که وصول اقساط واگذاری‌های سال‌های گذشته (صنایع پتروشیمی خلیج فارس) است. به گفته مرکز پژوهش‌های مجلس، پیش‌بینی می‌شود تا انتهای سال جاری واگذاری جدیدی صورت نگیرد و صرفا واریز اقساط گذشته محقق گردد.

تراز عملیاتی همیشه ناتراز

به گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، پیش‌بینی می‌شود دولت تا پایان سال با کسری بودجه‌ای حدود 270 هزار میلیارد تومانی روبرو شود. البته این کسری با عدم تخصیص برخی هزینه‌ها مطابق با روال سال‌های گذشته کاهش خواهد یافت. در نیمه اول سال جاری، دولت 124 هزار میلیارد تومان از منابع صندوق توسعه ملی استفاده کرده است. در واقع، دولت از کسری بودجه 270 هزار میلیارد تومانی، 124 هزار میلیارد تومان آن را پوشش داده است.

عملکرد شش‌ماهه دولت نشان می‌دهد تراز عملیاتی آن با وجود استقراض از صندوق توسعه ملی، منفی 24 همت است. با توجه به مجوز استقراض 25 درصد از سهم صندوق توسعه، علاوه بر 124 همت استقراضی، مابقی آن در اختیار دولت است و کسری مذکور از محل باقی‌مانده منابع استقراضی از صندوق و انتشار اواراق مازاد بر سقف بودجه تامین خواهد شد.

منبع: اکو ایران