تعطیلی نیروگاه ری؛ کمبود گاز یا عمر بالای نیروگاه؟/ زنگ خطر تعطیلی کامل نیروگاه‌های فرسوده به صدا درآمد
با تشدید بحران برق در کشور، خبر تعطیلی نیروگاه برق ری منتشر شده است. با اینکه سرپرست تولید و بهره‌برداری این نیروگاه از اتمام ذخایر گازوئیل و گاز این نیروگاه به عنوان علت تعطیلی نام برده است اما نباید از موضوع عمر بالای نیروگاه ری و کاهش بهره‌وری آن غافل شد.
بحران کمبود برق، کشور را به خاموشی برده است. در روزهایی که قطعی‌های برق به دلیل آن چه کمبود گاز و گازوئیل نامیده می‌شود، اوج گرفته است، اخباری مبنی بر تعطیلی یکی از مهم‌ترین نیروگاه‌های استان تهران منتشر شد.
محمد محمدی، سرپرست تولید و بهره‌برداری نیروگاه برق ری، روز پنج‌شنبه 6 دی ماه در جمع خبرنگاران در شهرستان ری، از کاهش 87 درصدی تامین گازوئیل نیروگاه برق ری نسبت به سال گذشته خبر داد و گفت: در حال حاضر تخصیص سهمیه گاز حداقلی و اتمام ذخایر گازوئیل نیروگاه موجب خروج واحدهای این مجموعه از مدار تولید شده است.
وی با اشاره به اینکه از ابتدای سال تاکنون تنها 10 میلیون و 500 هزار لیتر گازوئیل به نیروگاه تحویل داده شده است، افزود: با وجود آماده بودن مخازن نیروگاه برای دریافت سوخت و ظرفیت ذخیره‌سازی بین 90 میلیون تا 100 میلیون لیتری، سهمیه سوخت جدیدی به نیروگاه تحویل نشده است که این وضعیت موجب شده که ذخیره گازوئیل نیروگاه به اتمام برسد.
به گفته او، از 10 آذرماه نیز سهمیه گاز طبیعی نیروگاه به حداقل کاهش یافته و در بسیاری از روزها هیچ سهمیه‌ای به نیروگاه ری اختصاص داده نشده است. حتی در روزهایی که گاز تخصیص یافته، مقدار آن به حدی کم بوده که عملا برای تولید برق کافی نبوده است.
در ابتدای امر، خارج شدن این نیروگاه از مدار، نشان از بحران کمبود سوخت نیروگاهی در کشور دارد. اما با کمی بررسی بیشتر می‌توان دریافت که موضوع صرفا کاهش سوخت نیروگاهی نیست و این نیروگاه عملا در معرض تعطیلی کامل بوده است.
تعطیلی نیروگاه ری؛ کمبود گاز یا عمر بالای نیروگاه؟
نیروگاه ری سال 1356 تاسیس شده است. یعنی تقریبا 47 سال این نیروگاه، برق تولید می‌کند. منطقا نیروگاه‌های قدیمی، نیاز به بازبینی و تعمیر قطعات و تجهیزات فرسوده و بهبود تکنولوژی دارند. با این حال مطابق گزارش‌های منتشرشده در رسانه‌هایی مانند تسنیم، راندمان این نیروگاه زیر 20 درصد است.
همچنین مطابق اطلاعاتی که در سایت توانیر موجود است، ظرفیت اسمی تولید این نیروگاه در ابتدا، 1071 مگاوات بوده است. اما به دلیل فرسودگی برخی واحدها از مدار خارج شدند و در سال 83، واحد18 نیروگاه به دلیل فرسودگی در اثر انفجار تخریب شد. از آن زمان، قدرت اسمی نیروگاه به 972 مگاوات ساعت کاهش یافت، اما قدرت عملی این نیروگاه به دلیل راندمان پایین و کاهش گاز، بسیار پایین‌تر از قدرت اسمی بوده است.
آخرین اطلاعات رسمی موجود از این نیروگاه، به سال 91 بازمی‌گردد. از سال 1360، برخی واحدهای این نیروگاه به دیگر شهرها منتقل شدند؛ تا جایی که در سال 91، تعداد واحدهای این نیروگاه از 32 واحد به 27 واحد با ظرفیت اسمی 946 مگاوات رسید.
در کنار کاهش ظرفیت اسمی این نیروگاه باید به موضوع فرسودگی نیروگاه‌ها در ایران پرداخته شود. با این که مطابق اظهارات سرپرست تولید و بهره‌برداری نیروگاه برق ری، دلیل خروج این نیروگاه از مدار، کمبود سوخت نیروگاهی عنوان شده است، اما نباید از موضوع عمر بالای این نیروگاه غافل شد.
موضوع کمبود گاز در کشور امری مشخص است و اتفاقا در فصول سرد سال، کمبود گاز بیش از پیش خود را نشان می‌دهد. در حال حاضر حدود 250 تا 300 میلیون مترمکعب کمبود گاز در کشور وجود دارد و می‌توان گفت که این موضوع به کاهش بهره‌وری نیروگاه‌ها دامن زده است. در واقع کاهش ذخایر سوخت نیروگاهی، مزید بر علت شده و بر آتش مشکلات زیرساختی صنعت برق دمیده است.
عمر بالای نیروگاه‌ها و نبود سرمایه‌گذاری به کاهش بهره‌وری دامن زده است
پیش‌تر هاشم اورعی، استاد برق دانشگاه صنعتی شریف، در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز در مورد علل کمبود برق در ایران و ارتباط آن با عمر بالای نیروگاه‌ها عنوان کرد: مشکل اصلی در تولید این است که راندمان پایین است. تکنولوژی‌های امروز می‌توانند بازدهی را از 37 درصد به 60 درصد برسانند، اما عمر بالای نیروگاه‌ها و نبود نگهداری صحیح مانع این بهبود شده است. در واقع، دلیل عمده تلفات بالا در بخش تولید، عمر بالای نیروگاه‌هاست.
به گفته او، حدود 20 درصد از ظرفیت نیروگاهی کشور عمر بالای 30 سال و تقریبا سه درصد نیروگاه‌ها، عمر بالای 40 سال دارند. حتی راندمان برخی از نیروگاه‌هایی در حال فعالیت هستند، 20 درصد است و دلیل اصلی بالا بودن تلفات در بخش تولید، عمر بالای نیروگاه‌هاست.
وی در همین زمینه تصریح کرد: این موضوع نشان‌دهنده ضعف زیرساخت‌هاست؛ چراکه در نیروگاه‌ها سرمایه‌گذاری نشده و عموما عمر بالایی دارند. عمر بالای آنها به کاهش بهره‌وری و افزایش تلفات دامن زده است.
اورعی خاطرنشان کرد: علاوه بر این، مسئولان از این نیروگاه‌ها به طور صحیح نگهداری نکرده‌اند و این موضوع مستقیما راندمان این نیروگاه‌ها را تحت تاثیر قرار داده است. دقیقا مانند هواپیماهای موجود در کشور که بخش عمده آنها قدیمی و فرسوده هستند. تحریم‌ها، نبود برنامه‌ریزی و کمبود سرمایه‌گذاری باعث شده که تجهیزات قدیمی جایگزین نشوند.
برای مطالعه بیشتر صفحه سوخت و انرژی را دنبال کنید.
منبع: تجارت نیوز