بیش از یک سوم مستاجران ایرانی درگیر فقر مطلق هستند

به گزارش اکوایران، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در گزارشی وضعیت فقر مسکن را در کشور بررسی کرده است. بر اساس این گزارش، در سال 1401، حدود 37 درصد از خانوارهای مستاجر کشور درگیر فقر مطلق بوده‌اند و وضعیت فقر آنها از دو جهت سنجیده شده است. ممکن است این خانوارها به دلیل «درآمد ناکافی» یا «هزینه اجاره مسکن» دچار فقر مطلق شده باشند.

بنا بر این گزارش، در سال 1401 بیش از 92 درصد این خانوارهای مستاجری که با فقر مطلق دست و پنجه نرم می‌کردند، در مناطق شهری ساکن بوده‌اند. تنها 8 درصد از خانوارهای مستاجر درگیر فقر مطلق در روستاها زندگی می‌کردند. به همین دلیل، می‌توان این نتیجه را گرفت که «فقر مستاجران» بیشتر معطوف به مناطق شهری است.

فقر مسکن به روایت وزارت رفاه

وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به تازگی گزارشی در رابطه با فقر مسکن منتشر کرده است. یکی از شاخص‌های مورد بررسی در این گزارش، «فقر در میان خانوارهای مستاجر» می‌باشد که سطح فقر آنها را از دو جهت سجیده است. یکی، خانوارهایی که به دلیل درآمد ناکافی درگیر فقر مطلق هستند که بر اساس برآوردهای سال 1401، خط فقر مطلق برای یک خانوار چهار نفره برابر با 6 میلیون و 357 هزار تومان بوده است. همچنین، این شاخص به خانوارهایی که درآمد بالاتر از خط فقر مطلق دارند، ولی به دلیل تامین هزینه اجاره مسکن درگیر فقر مطلق شده‌اند نیز پرداخته است.

بر اساس این گزارش، در سال 1401 حدود 4 میلیون و 460 هزار خانوار مستاجر در کشور وجود داشته که یک میلیون و 430 هزار نفر از این خانوارها درگیر فقر مطلق بوده‌اند. از این جمعیت، حدود 82 درصد – حدود یک میلیون و 170 هزار نفر – به دلیل درآمد ناکافی و 18 درصد به دلیل هزینه اجاره مسکن با فقر مطلق دست و پنجه نرم کرده‌اند.

به نقل از این گزارش، روش‌های مرسومی که برای اندازه‌گیری سطح فقر استفاده می‌شود، برای سنجش تعداد خانوارهای مستاجر درگیر فقر دچار کم‌برآوردی است. زیرا بر اساس روش‌های مرسوم، در سال 1401 حدود یک میلیون و 100 هزار خانوار مستاجر درگیر فقر بوده‌اند و نرخ فقر برابر با 26 درصد است. اما اگر فقر ناشی از هزینه‌های اجاره مسکن را به آن اضافه کنیم، نرخ فقر به 33 درصد خواهد رسید.

بر اساس نمودار بالا، می‌توان تخمین زد که در سال 1402، تعداد خانوارهای مستاجری که درگیر فقر مطلق بوده‌اند به حدود یک میلیون و 500 هزار رسیده باشد که حدود یک میلیون و 200 هزار خانوار از آنها به دلیل درآمد ناکافی و حدود 300 هزار خانوار به دلیل هزینه تامین اجاره مسکن دچار فقر مطلق شده‌اند. همچنین، نرخ فقر نیز در حدود 35 درصد می‌باشد.

«فقر استیجاری»؛ یک پدیده شهری یا روستایی؟

از یک میلیون و 430 هزار خانوار مستاجری که در سال 1401 درگیر فقر مطلق بوده‌اند، یک میلیون و 320 هزار خانوار در مناطق شهری و 106 هزار خانوار در مناطق روستایی ساکن بوده‌اند. از آنجایی که تنها 8 درصد از خانوارهای مستاجر درگیر فقر در روستاها زندگی می‌کردند، می‌توان گفت که «فقر مستاجران» یک پدیده شهری است.

وضعیت فقر مسکن در استان‌ها

به گزارش وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، در سال 1401 بیشترین تعداد خانوار مستاجر درگیر فقر مطلق با تعداد 352 هزار خانوار در استان تهران متمرکز بوده‌اند. کمترین تعداد نیز در استان ایلام با 5 هزار خانوار ثبت شده است.

به لحاظ سنجش نرخ فقر، این گزارش بیان دارد که بیشترین نرخ فقر با 55 درصد مربوط به استان کرمان و کمترین نرخ فقر برای استان زنجان با 18 درصد بوده است.

داده‌ها نشان می‌دهند که عامل فقر مطلق خانوارهای مستاجر استان‌های البرز، قم و گیلان تماما به دلیل درآمد ناکافی بوده است. در حالی‌که، فقر 90 درصد از خانوارهای مستاجر درگیر فقر استان تهران به دلیل درآمد ناکافی و 10 درصد به دلیل هزینه‌های اجاره مسکن بوده است.

همچنین، بیشترین تعداد خانوار درگیر فقر ناشی از هزینه‌های اجاره مسکن در سال 1401، مربوط به استان کردستان با 46 درصد، بعد از آن استان زنجان با سهم 38 درصد و در آخر استان آذربایجان غربی با 38 درصد بوده است.

منبع: اکو ایران