بزرگترین سد برق‌آبی جهان در تبت؛ فرصتی نو یا تهدیدی بزرگ؟

چین به عنوان یکی از پیشروان جهان در بهره‌برداری از انرژی‌های تجدیدپذیر، گام دیگری در مسیر توسعه انرژی پاک برداشته است. ساخت بزرگ‌ترین سد برق‌آبی جهان در منطقه تبت، نه تنها بخشی از اهداف بلندپروازانه چین در زمینه کاهش انتشار کربن و دستیابی به بی‌طرفی کربنی است، بلکه ظرفیت عظیمی برای تولید انرژی و ایجاد شغل در این منطقه به همراه دارد.

با این حال، این پروژه بزرگ نگرانی‌هایی را برای کشورهای همسایه و فعالان محیط زیست درباره تاثیرات زیست‌محیطی و اجتماعی آن ایجاد کرده است.

جزییات پروژه سد برق‌آبی تبت

چین تصمیم گرفته است که بزرگترین سد برق‌آبی جهان را در پایین‌دست رودخانه یارلونگ زانگبو، که از شرق فلات تبت جریان دارد، بسازد. بر اساس پیش‌بینی‌ها، این سد توانایی تولید سالانه 300 میلیارد کیلووات ساعت برق را خواهد داشت. این مقدار سه برابر ظرفیت تولید برق سد معروف Three Gorges، بزرگترین سد فعلی جهان، است.

این پروژه که در یکی از نقاط مرتفع و چالش‌برانگیز جهان ساخته می‌شود، با هدف بهره‌برداری از پتانسیل عظیم انرژی آبی رودخانه یارلونگ زانگبو طراحی شده است. بخشی از این رودخانه طی 50 کیلومتر حدود 2000 متر افت ارتفاع دارد و همین امر فرصت بی‌نظیری برای تولید برق آبی فراهم می‌کند.

اهداف و مزایای ساخت سد

ساخت این سد در تبت با اهداف متعددی همراه است:

تحقق اهداف زیست‌محیطی چین

چین با هدف کاهش انتشار کربن و دستیابی به بی‌طرفی کربنی در حال توسعه پروژه‌های انرژی تجدیدپذیر است. این سد نقشی کلیدی در تحقق این اهداف ایفا خواهد کرد.

ایجاد اشتغال و توسعه منطقه‌ای

ساخت سد موجب رونق اقتصادی منطقه تبت، ایجاد فرصت‌های شغلی جدید و تحریک صنایع وابسته مانند مهندسی و ساخت‌وساز خواهد شد.

افزایش ظرفیت تولید انرژی پاک

با تولید سالانه 300 میلیارد کیلووات ساعت برق، این سد می‌تواند نقش مهمی در تامین انرژی پاک برای چین و کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی ایفا کند.

چالش‌ها و نگرانی‌ها

با وجود مزایای این پروژه، ساخت این سد نگرانی‌های زیادی در زمینه‌های مختلف ایجاد کرده است:

1. تاثیرات زیست‌محیطی

این سد در یکی از مناطق زیست‌محیطی غنی و متنوع فلات تبت ساخته می‌شود. هرچند مقامات چینی ادعا کرده‌اند که پروژه تاثیر منفی عمده‌ای بر محیط زیست نخواهد داشت، اما فعالان محیط زیست نگران تغییرات در اکوسیستم منطقه هستند.

2. تاثیر بر منابع آب کشورهای همسایه

یارلونگ زانگبو پس از خروج از تبت، به رودخانه برهماپوترا تبدیل می‌شود که از ایالت‌های آروناچال پرادش و آسام در هند عبور کرده و در نهایت به بنگلادش می‌ریزد. هند و بنگلادش نگران هستند که ساخت این سد جریان آب رودخانه و حتی مسیر آن را تغییر داده و بر منابع آبی آن‌ها تاثیر منفی بگذارد.

3. هزینه‌های بالا و جابجایی مردم

ساخت این سد، هزینه‌های سنگینی خواهد داشت که به احتمال زیاد از هزینه سد سه دره (254.2 میلیارد یوان یا حدود 35 میلیارد دلار) نیز فراتر خواهد رفت. علاوه بر این، ساخت چنین پروژه‌هایی معمولاً جابجایی تعداد زیادی از مردم محلی را به همراه دارد، اما مقامات تاکنون درباره تعداد افراد تحت تاثیر یا نحوه جابجایی آن‌ها اطلاعاتی ارائه نکرده‌اند.

نگرانی هند و بنگلادش

هند و بنگلادش که در پایین‌دست این رودخانه قرار دارند، نگرانی‌های خود را درباره پیامدهای این پروژه ابراز کرده‌اند. این نگرانی‌ها شامل تغییر در میزان جریان آب، تهدید به اکوسیستم رودخانه‌ای و تاثیر بر منابع آبی پایین‌دست است. رودخانه یارلونگ زانگبو پس از عبور از تبت، به یکی از مهم‌ترین منابع آبی برای کشاورزی و تامین آب آشامیدنی در این کشورها تبدیل می‌شود.

چشم‌انداز آینده

با توجه به اهمیت این پروژه در تحقق اهداف زیست‌محیطی چین و چالش‌های متعدد پیش‌رو، نیاز به برنامه‌ریزی دقیق، شفافیت بیشتر و همکاری با کشورهای همسایه وجود دارد. علاوه بر این، باید توجه ویژه‌ای به کاهش پیامدهای زیست‌محیطی و جابجایی مردم محلی شود.

به نقل از zawya، ساخت بزرگترین سد برق‌آبی جهان در تبت نشان‌دهنده جاه‌طلبی‌های چین در زمینه تولید انرژی پاک و کاهش انتشار کربن است. این پروژه، علاوه بر تامین انرژی عظیم برای چین، به توسعه اقتصادی و اشتغال در منطقه کمک خواهد کرد. اما نگرانی‌های زیست‌محیطی و اثرات آن بر منابع آبی پایین‌دست، نیازمند توجه جدی و همکاری بین‌المللی است.

در نهایت، موفقیت این پروژه نه تنها به توانایی مهندسی چین، بلکه به مدیریت هوشمندانه پیامدهای اجتماعی و زیست‌محیطی آن بستگی دارد. برای اطمینان از تحقق اهداف مثبت و کاهش تاثیرات منفی، شفافیت، نظارت بین‌المللی و تعامل سازنده با کشورهای همسایه ضروری خواهد بود.

اخبار حوزه محیط‌زیست و تغییرات اقلیمی را در صفحه اقتصاد سبز تجارت‌نیوز بخوانید.

منبع: تجارت نیوز