بایدن معافیت تحریمی ۱۰ میلیارد دلاری ایران را تمدید میکند؟
دنیایاقتصاد : وبگاه آمریکایی «فریبیکن» خبر داد که دولت جو بایدن احتمالا این هفته معافیت تحریمی را تصویب خواهد کرد که براساس آن، ایران به دستکم ۱۰میلیارد دلار از داراییهای مسدود شدهاش در عراق دسترسی پیدا کند؛ تصمیمی که دقیقا یک ماه پس از حمله هفت اکتبر حماس به اسرائیل اتخاذ شد. این معافیت موجب تمدید معافیت چند میلیارد دلاری تحریمها میشود که اولین بار در ماه ژوئیه صادر شد و روز چهارشنبه منقضی میشود.
این تصمیم به عراق اجازه میدهد تا پول برق صادراتی ایران را به حسابهای بانکی ایران در اروپا و عمان واریز کند. به گزارش فریبیکن، تمدید معافیت باعث ایجاد این دغدغه میشود که آیا دولت بایدن در حال حفظ راههای دسترسی مالی برای تهران است؛ در حالی که کشورهای اروپایی در تلاش هستند ایران را به دلیل عملیات حماس که ایران از جمله حامیان آن است تحت فشارهای بیشتر قرار دهند. ریچارد گلدبرگ، مشاور ارشد بنیاد دفاع از دموکراسیها و کارشناس تحریمها که قبلا در این زمینه فعالیت میکرد، میگوید: «جهان در دنیای پس از 7 اکتبر زندگی میکند، اما کاخ سفید همچنان سیاست 6 اکتبر را در قبال ایران اجرا میکند.» وی با اشاره به حمله ماه گذشته حماس به واشنگتن فری بیکن گفت چرا ایران باید پس از حمایت از حملات حماس علیه شهروندان آمریکایی و بزرگترین قتلعام یهودیان از زمان هولوکاست، به بیش از 10 میلیارد دلار دسترسی داشته باشد؟
مسدود کردن همه این حسابها و دور نگه داشتن هر پنی از دست تهران، منطقیتر است. در حالی که دولت بایدن پرداخت 6 میلیارد دلار به ایران را پس از یک کارزار فشار در کنگره متوقف کرد، معافیت تحریمهای عراق، اروپا و عمان نشان میدهد که ایالات متحده همچنان در تلاش است تا به ایران کمک مالی کند. مقامهای نظامی ایران روز دوشنبه هشدار دادند که جنگ غزه به کشور همسایه یعنی لبنان سرایت کرده و حتی ممکن است دامنه آن گسترش یابد. تهران همچنین کشورهای عربی را علیه اسرائیل گرد هم آورده و تهدید به طولانی شدن جنگ و گشودن جبهههای بیشتر کرده است.
دولت ترامپ ابتدا به عراق اجازه داد که برق و گاز از ایران وارد کند، اما تنها به شرطی که پرداختها در یک حساب عمانی در بغداد نگهداری شود. دولت بایدن به صدور این معافیت ادامه داد و سپس در ماه ژوئیه آن را گسترش داد تا عراق بتواند بیش از 10میلیارد دلار را به خارج از کشور منتقل کند و تهران را قادر میسازد از بودجه و نیازهای بشردوستانه خود استفاده کند. گزارشها حاکی از آن است که در اواخر اکتبر، رئیس بانک مرکزی ایران در مورد تسریع دسترسی ایران به این وجوه با همتای عمانی خود گفتوگو کرده است. گلدبرگ اواخر ماه گذشته به کنگره توصیه کرد که 10 میلیارد دلار را به عنوان مجازات نقش تهران در حمایت از جنگ حماس علیه اسرائیل مسدود کند. دولت بایدن اصرار دارد که این 10میلیارد دلار نیز مانند 6 میلیارد دلاری که در قطر نگهداری میشود، تنها برای اهداف غیرتحریمی استفاده شود. منتقدان استدلال میکنند از آنجا که پول قابل تبدیل است، این دسترسی به ایران اجازه میدهد تا پول نقد را در مکانهای دیگر برای فعالیتهای غیرقانونی آزاد کند.
قانونگذاران جمهوریخواه کنگره این استدلال را زمانی مطرح کردند که دولت بایدن را تحت فشار قرار دادند تا پرداخت 6 میلیارد دلار به ایران را متوقف کند، با این استدلال که اگرچه این پول برای اهداف بشردوستانه تخصیص داده شده بود، اما به حکومت ایران کمک کرد تا بودجه را به سمت گروههایی مانند حماس و حزبالله هدایت کند. مسوولان ایرانی در روزهای اخیر بر اهمیت پرداختهای برق تاکید کردهاند و بنا بر گزارشها به رهبران عمان گفتهاند که باید «استفاده از این منابع جدید ارزی را تسریع کنند». این امر نشان میدهد که دولت ایران برای ادامه آزاد کردن این پول نقد به دولت بایدن متکی است.