انقضای آپشن بیت کوین چیست؟ تقابل خریداران و فروشندگان و تاثیر آن بر قیمت

یکی از رویدادهای مهمی که نه تنها معامله‌گران بلکه کل بازار را تحت تاثیر قرار می‌دهد، انقضای قراردادهای آپشن‌ بیت‌کوین (Bitcoin options expiry) است. با نزدیک شدن به تاریخ انقضا، رقابت میان گاوها (خریداران) و خرس‌ها (فروشندگان) شدت می‌گیرد، زیرا هر دو گروه تلاش می‌کنند قیمت لحظه‌ای بیت‌کوین را به نفع خود تغییر دهند. خریداران آپشن‌های کال امیدوارند قیمت بیت‌کوین بالاتر از قیمت اعمال (Strike price) قرارداد باقی بماند تا بتوانند از این افزایش سود ببرند؛ در حالی که فروشندگان آپشن‌های پوت بر کاهش قیمت تمرکز دارند تا قراردادهایشان ارزشمند شوند. این تقابل باعث افزایش فعالیت در بازار و نوسان شدید قیمت می‌شود.

اگر علاقه‌مند هستید بدانید انقضای آپشن بیت کوین چیست، چه تاثیری روی قیمت بیت کوین می‌گذارد و با نزدیک شدن به انقضای آپشن‌های بیت کوین چطور می‌توان از ضررهای احتمالی ناشی از نوسان قیمت جلوگیری کرد، با این مطلب از میهن بلاکچین همراه باشید.

انقضای آپشن بیت کوین چیست؟

انقضای آپشن بیت کوین (Bitcoin options expiry) به تاریخی اطلاق می‌شود که قراردادهای اختیار معامله بیت کوین به پایان می‌رسند و سرمایه‌گذاران می‌توانند قبل از انقضای قرارداد بیت کوین را با قیمت تعیین‌شده بخرند یا بفروشند. برای درک بهتر این مفهوم، یک مثال ساده را بررسی می‌کنیم:

فرض کنید به یک خودروی اسپرت که قیمت آن 50٬000 دلار است چشم دوخته‌اید. فروشنده به شما یک گزینه پیشنهاد می‌دهد و می‌گوید به جای اینکه کل مبلغ را همین حالا پرداخت کنید، هزینه اندکی مثلا 1٬000 دلار را بپردازید و در عوض حق خرید خودرو را به قیمت 50٬000 دلار در طول 30 روز آینده به‌دست آورید. درواقع، این 1٬000 دلار هزینه‌ای است که بابت حق خرید خودرو می‌پردازید تا بتوانید در 30 روز آینده صرف‌نظر از افزایش یا کاهش قیمت، خودرو را به همین قیمت امروز خریداری کنید. در قرارداد‌های اختیار معامله به این هزینه «پریمیوم آپشن» گفته می‌شود. 

اگر قیمت خودرو طی این 30 روز به 55٬000 دلار افزایش پیدا کند، می‌توانید قرارداد خود را اجرا کنید و خودرو را به قیمت 50٬000 دلار بخرید. در این سناریو شما 5٬000 دلار (بدون احتساب 1٬000 دلار پریمیوم) سود به‌دست می‌آورید. اما اگر قیمت خودرو همان 50٬000 دلار باقی بماند یا کمتر شود، می‌توانید از خرید منصرف شوید که در این‌صورت قرارداد شما منقضی خواهد شد. در این حالت، تنها چیزی که از دست می‌دهید 1٬000 دلار پریمیوم است و اجباری به خرید خودرو وجود ندارد.

حالا که متوجه ماهیت موضوع شدیم، برگردیم به بحث اصلی در بازار کریپتو؛ انقضای آپشن بیت کوین تاریخی است که قرارداد اختیار معامله، یعنی حق خرید یا فروش بیت کوین با قیمت از‌ پیش‌ تعیین‌شده یا قیمت اعمال (Strike Price) به پایان می‌رسد. پس از این تاریخ، قرارداد در صورت سودآور بودن اجرا می‌شود و اگر نباشد، بدون ارزش منقضی خواهد شد. بسیاری از پلتفرم‌ها این کار را به‌صورت خودکار انجام می‌دهند، در حالی که در برخی دیگر معامله‌گر باید این فرآیند را به‌صورت دستی اجرا کند.

بنابراین، اگر اختیار معامله در زمان سررسید به سود رسیده باشد، تریدر می‌تواند قرارداد را اجرا و سود خود را تثبیت کند. برای مثال، در آپشن خرید (Call)، اگر قیمت بیت کوین از قیمت اعمال بالاتر رود، معامله‌گر سود می‌کند و در آپشن فروش (Put) زمانی سود حاصل می‌شود که قیمت بیت کوین کمتر از قیمت اعمال شود.

اگر آپشن سودآور نباشد (یعنی در قرارداد کال، قیمت بازار پایین‌تر از قیمت اعمال و در قرارداد پوت، قیمت بازار بالاتر از قیمت اعمال باشد)، استفاده از آپشن منطقی نیست و بدون ارزش منقضی می‌شود. در این حالت، خریدار فقط پریمیومی که برای آپشن پرداخت کرده را از دست می‌دهد اما فروشنده ملزم به اجرای قرارداد است.

قیمت‌ اعمال و پریمیوم در قراردادهای آپشن چطور تعیین می‌شوند؟

قیمت‌ اعمال و پریمیوم بر اساس عرضه و تقاضای معامله‌گران و الگوریتم پلتفرم‌ها تعیین می‌شوند. این الگوریتم‌ها معمولا عوامل بازار مانند نوسان قیمت و کاهش ارزش آپشن با نزدیک شدن به تاریخ انقضا را در نظر می‌گیرند.

نحوه عملکرد انقضای قراردادهای آپشن بیت کوین چگونه است؟

اختیار خرید یا اختیار فروش بیت کوین، قراردادی است که به‌ شما اجازه می‌دهد بیت کوین را با یک قیمت مشخص (قیمت اعمال) تا قبل از یک تاریخ معین بخرید یا فروشید. این قرارداد بر اساس سه مؤلفه اصلی تعریف می‌شود:

• قیمت اعمال (Strike price): قیمت ثابتی که در آن سطح می‌توانید بیت کوین را بخرید یا بفروشید.
• تاریخ انقضا (Expiry date): مهلتی که تا قبل از آن باید تصمیم به استفاده از آپشن بگیرید.
• پریمیوم (Premium): هزینه‌ اولیه‌ای که برای خرید آپشن پرداخت می‌کنید و غیرقابل بازگشت است.

محاسبه سود و ضرر در کال آپشن بیت کوین

فرض کنید یک کال آپشن با قیمت اعمال 90٬000 دلار برای بیت کوین خریداری می‌کنید و برای این قرارداد 2٬000 دلار پریمیوم می‌پردازید. در این حالت ممکن است دو سناریو اتفاق بیفتد:

1. اگر قیمت بیت کوین به 105٬000 دلار افزایش پیدا کند:

• شما می‌توانید بیت کوین را همچنان به قیمت 90٬000 دلار بخرید؛ زیرا قرارداد آپشن این حق را به شما می‌دهد.
• سود شما برابر است با:
  قیمت بازار (105٬000 دلار) – قیمت اعمال (90٬000 دلار) = 15٬000 دلار
• پس از کسر پریمیوم (2٬000 دلار)، سود خالص شما برابر است با:
  15٬000 دلار – 2٬000 دلار = 13٬000 دلار.

2. اگر قیمت بیت کوین زیر 90٬000 دلار (مثلا 87٬000 دلار) باقی بماند:

• در این سناریو خرید بیت کوین به قیمت 90٬000 دلار منطقی نیست؛ چرا که در بازار آزاد قیمت آن ارزان‌تر (87٬000 دلار) است.
• در این حالت، آپشن بدون ارزش منقضی می‌شود و شما تنها پریمیوم پرداختی (2٬000 دلار) را از دست می‌دهید.
• نکته مثبت این است که مجبور نیستید بیت کوین را به قیمت 90٬000 دلار بخرید؛ زیرا به‌واسطه پرداخت پریمیوم فقط حق خرید را به‌دست آورده‌اید و تعهدی برای انجام آن ندارید.

محاسبه سود و ضرر در پوت آپشن بیت کوین

فرض کنید یک پوت آپشن با قیمت اعمال 90٬000 دلار و پریمیوم 2٬000 دلار خریداری کرده‌اید. بازهم دو سناریو ممکن است رخ دهد:

1. اگر قیمت بیت کوین به 75٬000 دلار کاهش یابد:

• در این حالت، صرف‌نظر از قیمت بازار (75٬000 دلار) شما می‌توانید بیت کوین را به قیمت 90٬000 دلار بفروشید.
• سود شما برابر است با: قیمت اعمال (90٬000 دلار) – قیمت بازار (75٬000 دلار) = 15٬000 دلار.
• پس از کسر پریمیوم (2٬000 دلار)، سود خالص شما می‌شود: (15٬000 دلار – 2٬000 دلار = 13٬000 دلار).

2. اگر قیمت بیت کوین به بالای 90٬000 دلار (مثلا 93٬000 دلار) برسد:

• فروش بیت کوین به قیمت 90٬000 دلار منطقی نیست؛ زیرا قیمت بازار بالاتر است.
• در این حالت، آپشن بدون ارزش منقضی می‌شود و شما تنها پریمیوم پرداختی (2٬000 دلار) را از دست می‌دهید.
• مزیت اختیار معامله فروش در این است که شما حق فروش به قیمت اعمال را دارید؛ اما مجبور به انجام آن نیستید.

تاریخ انقضای آپشن‌های بیت کوین

تاریخ انقضای آپشن‌های بیت کوین بسته به قرارداد ممکن است متفاوت باشد؛ اما آپشن‌ها معمولا در آخرین جمعه هر ماه منقضی می‌شوند.

توجه داشته باشید که قراردادهای آپشن آمریکایی در هر زمانی تا تاریخ انقضا قابل اجرا هستند؛ اما آپشن‌ اروپایی فقط در تاریخ سررسید قابل اجرا است.

آیا آپشن‌های بیت کوین به‌صورت نقدی تسویه می‌شوند؟

بله، آپشن‌های بیت کوین که در بورس آپشن‌های شیکاگو (Cboe) فهرست شده‌اند، در زمان انقضا به صورت نقدی تسویه می‌شوند و نیازی به تحویل فیزیکی بیت کوین یا صندوق‌های قابل معامله در بورس بیت کوین (ETF) ندارند. آپشن‌های شاخص Cboe Bitcoin US ETF که در 2 دسامبر 2024 (12 آذر 1403) معرفی شدند نیز به صورت نقدی تسویه می‌شوند. این شاخص ETFهای بیت کوین فهرست‌شده در آمریکا را ردیابی می‌کند. تسویه نقدی قراردهای آپشن باعث تسهیل معامله می‌شود، زیرا نیازی به ارسال یا دریافت بیت کوین برای تکمیل فرآیند نیست و پیچیدگی‌های مرتبط با انتقال بیت کوین حذف می‌شود.

انقضای آپشن‌های بیت کوین چه تاثیری روی قیمت آن دارند؟

از آنجایی‌که هنگام انقضای آپشن‌های بیت کوین، معامله‌گران اقدام به تنظیم مجدد موقعیت‌ها یا بستن پوزیشن‌های خود می‌کنند، بازار با افزایش نوسان مواجه می‌شود. همچنین، ممکن است قیمت به سمت قیمت‌های اعمال با بیشترین سود باز (Open Interest) حرکت کند که به این پدیده اثر پینینگ (Pinning Effect) گفته می‌شود. انقضای آپشن‌های بیت کوین از چند جهت بازار را تحت تاثیر قرار می‌دهد که عبارتند از:

• نوسانات و حرکت‌های بازار: با نزدیک شدن به تاریخ انقضا، حجم فعالیت‌ها بیشتر می‌شود. زمانی که تعداد زیادی از قراردادهای آپشن در حال انقضا باشند شبیه به لحظات پرهیجان یک مسابقه ورزشی در دقایق پایانی است و احتمال دارد که قیمت بیت‌کوین نوسان‌های شدیدی را تجربه کند. این نوسانات به دلیل تعدیل موقعیت‌ها و نقد کردن سود توسط معامله‌گران رخ می‌دهد.
• بستن پوزیشن‌‌ها: با نزدیک شدن قراردادهای آپشن به تاریخ انقضا، ممکن است معامله‌گران برای تثبیت سود یا کاهش زیان، پوزیشن‌های خود را ببندند. این فرایند شبیه به عجله مردم برای خروج از یک کنسرت شلوغ است که باعث ایجاد بی‌نظمی موقت می‌شود.
• سود باز و نقدشوندگی: سود باز را می‌توان شبیه به تعداد بلیت‌های فروخته‌شده برای یک کنسرت درنظر گرفت. بالا بودن شاخص سود باز نشان‌دهنده مشارکت زیاد است و تمایل این افراد به بستن موقعیت‌ها هنگام نزدیک شدن به تاریخ انقضا منجر به نوسان قیمت می‌شود.
• اثر پینینگ: یکی از پدیده‌های خاص هنگام انقضای آپشن‌ها اثر پینینگ (Pinning effect) است. این حالت شبیه به کشمکش در یک مسابقه طناب‌کشی است؛ چراکه قیمت تمایل دارد به سمت سطحی حرکت کند که بیشترین تعداد قراردادها در آن متمرکز هستند.

آیا ثبات بیت‌کوین در بحبوحه انقضای بزرگ آپشن‌های دسامبر حفظ می‌شود؟

انقضای بزرگ آپشن‌ها در 27 دسامبر (7 دی‌ماه 1403) با کاهش سود باز ممکن است باعث نوسان در بازار شود و احساسات بازار را تغییر دهد. سود باز نشان‌دهنده مقدار سرمایه‌ای است که به بازار وارد و از بازار خارج می‌شود. اگر سرمایه بیشتری به بازار آتی بیت کوین وارد شود، سود باز افزایش پیدا می‌کند و اگر سرمایه بیشتری از این بازار خارج شود، سود باز کاهش پیدا می‌کند.

با اینکه قیمت بیت‌کوین در 5 دسامبر (15 آذر) از 100٬000 دلار عبور کرد؛ اما اکنون نشانه‌هایی از کند شدن بازار دیده می‌شود. حقیقت این است که بسیاری از معامله‌گران روی افزایش قیمت پوزیشن لانگ باز کرده‌اند و بازار به فاز ” Overheated” رسیده است. این فاز نشان می‌دهد رشد BTC بیش از حد سریع و تحت تاثیر سفته‌بازی معامله‌گران بوده و ممکن است با اصلاح جدیدی مواجه شود.

اگرچه بازارسازها در تلاش هستند با استفاده از استراتژی‌های معاملاتی آپشن، قیمت بیت‌کوین را در حوالی 100٬000 دلار تثبیت کنند؛ اما انقضای بزرگ آپشن‌ها در 27 دسامبر ممکن است این حمایت را از بین ببرد و باعث نوسان شدید قیمت شود. قابل توجه است که صعود اخیر بیت‌کوین به بالای 80٬000 دلار باعث کاهش شدید سود باز برای انقضای آپشن‌های دسامبر شد، به‌طوری که از 11.8 میلیارد دلار به 96 میلیون دلار رسید. این کاهش ناشی از آن بود که تریدرها این سطح قیمتی را برای سیو سود قبل از انقضای آپشن مناسب دیدند. اگر قیمت بیت‌کوین در 27 دسامبر بالای 88٬000 دلار باقی بماند، تنها آپشن‌های فروش با قیمت اعمال 85٬000 دلار یا کمتر فعال خواهند بود.

با توجه به این اتفاقات، انقضای آپشن‌های بیت‌کوین نه تنها بر معامله‌گران، بلکه بر کل بازار ارزهای دیجیتال تاثیر می‌گذارد. به‌علاوه، این رویداد می‌تواند احساسات بازار را تغییر دهد. به‌طور مثال، بیشتر بودن کال آپشن‌ها نشان‌دهنده خوش‌بینی معامله‌گران نسبت به آینده بیت‌کوین است؛ در حالی که تعداد بیشتر پوت آپشن‌ها نمایانگر دیدگاه بدبینانه تریدرهاست.

استراتژی‌های مدیریت ریسک در معاملات آپشن بیت‌کوین

با نزدیک شدن به تاریخ انقضای قراردادهای آپشن‌ها، معامله‌گران می‌توانند برای کنترل ریسک از استراتژی‌های زیر استفاده کنند:

1.سفته‌بازی (Speculation): فرض کنید پیش‌بینی شما این است که قیمت بیت‌کوین در ماه آینده افزایش می‌یابد. می‌توانید با خرید یک کال آپشن، حق خرید بیت‌کوین با قیمت مشخص را در آینده به‌دست آورید. اگر قیمت بیت‌کوین بالاتر از قیمت اعمال برود، سود خواهید کرد. این کار شبیه بستن شرط‌ روی تیم ورزشی موردعلاقه شما است، به این امید که آن‌ها در بازی پیش‌رو بهتر از حد انتظار بازی کنند.

2. پوشش ریسک (Hedging): پوشش ریسک را می‌توانیم شبیه به خرید بیمه برای دارایی‌ بیت‌کوین درنظر بگیریم. اگر بیت‌کوین دارید و نگران کاهش قیمت آن هستید، می‌توانید با خرید یک پوت آپشن، حق فروش بیت‌کوین با قیمتی از پیش تعیین‌شده را به‌دست بیاورید و از ضررهای احتمالی جلوگیری کنید.

3. ایجاد درآمد: برخی معامله‌گران قراردادهای آپشن را می‌فروشند تا از پریمیوم پرداخت‌شده توسط خریدار سود ببرند. اگر خریدار قرارداد را اجرا نکند، فروشنده پریمیوم را به‌دست می‌آورد. این روش، منبع درآمدی برای تریدرهای پوت آپشن است.

4. استراتژی‌های پیشرفته: تاریخ انقضای معاملات آپشن فرصتی برای معامله‌گران حرفه‌ای است تا از استراتژی‌های پیشرفته استفاده کنند. برای مثال، استراتژی استرادل (Straddle) شامل خرید همزمان یک قرارداد کال و قرارداد پوت با تاریخ انقضا و قیمت اعمال یکسان است. این استراتژی زمانی استفاده می‌شود که تریدر پیش‌بینی می‌کند قیمت دارایی نوسان قابل‌توجهی را تجربه می‌کند؛ اما جهت حرکت را نمی‌داند.

پیش از انقضای معاملات آپشن‌ بیت کوین به چه نکاتی باید توجه کنیم؟

هر ماه با نزدیک شدن به تاریخ انقضای معاملات آپشن بیت کوین لازم است که معامله‌گران نکات زیر را درنظر بگیرند:

• پیگیری تاریخ‌های انقضا: به تاریخ‌های انقضای پیش‌رو توجه داشته باشید تا بتوانید استراتژی معاملاتی خود را به‌موقع تنظیم کنید.
• نظارت بر سود باز: هر ماه با نزدیک شدن به تاریخ انقضای معاملات آپشن، شاخص سود باز را به دقت رصد کنید؛ زیرا این شاخص سرنخ‌های مهمی را درباره جهت حرکت قیمت بیت‌کوین ارائه می‌دهد. بالا بودن سود باز در یک قیمت اعمال خاص، ممکن است منجر به ایجاد اثر پینینگ شود و قیمت را به آن سطح خاص سوق دهد.
• توجه به معیار زوال زمانی: به نرخ کاهش ارزش قراردادهای اختیار به دلیل گذشت زمان، زوال زمانی (Time decay) گفته می‌شود. درواقع، قراردادهای آپشن‌، به‌ویژه آپشن‌های در ضرر (Out-of-the-Money) با نزدیک شدن به تاریخ انقضا ارزش خود را از دست می‌دهند. این نکته را مدنظر داشته باشید و پیش از انقضای قرارداد تصمیم بگیرید که از حق خود برای اجرای قرارداد استفاده کنید یا خیر.
• آماده‌ شدن برای نوسان قیمت: معمولا تاریخ انقضای قراردادهای آپشن، نوسان شدید قیمت را به همراه دارد. در حالی که این اتفاق، فرصت‌های خوبی را برای تریدرها فراهم می‌کند؛ اما ریسک‌ها هم بیشتر می‌شوند. در این شرایط با استفاده از دستورهای حد ضرر (Stop-Losses) و تنظیم اندازه پوزیشن می‌توانید اثرات منفی احتمالی را کاهش دهید.

جمع‌بندی

انقضای آپشن‌های بیت‌کوین به تاریخی گفته می‌شود که قراردادهای اختیار معامله تسویه یا منقضی می‌شوند. این تاریخ برای فعالان بازار اهمیت زیادی دارد؛ زیرا با نزدیک شدن به این زمان بسیاری از تریدرها برای کاهش ریسک یا کسب سود، پوزیشن‌های خود را می‌بندند یا مجددا تنظیم می‌کنند. این تغییرات معمولا منجر به نوسان شدید قیمت می‌شود. به‌علاوه، اگر سود باز در یک قیمت اعمال بالا باشد، ممکن است قیمت بیت‌کوین به سمت آن سطح خاص سوق پیدا کند. معامله‌گران برای مدیریت نوسان‌ در این شرایط می‌توانند از استراتژی‌هایی مانند استاپ‌لاس یا تنظیم حجم معاملات استفاده کنند تا از ضررهای احتمالی جلوگیری شود. همچنین، آگاهی از تاریخ انقضا، میزان سود باز و ارزش زمانی آپشن‌ها می‌تواند به معامله‌گران کمک کند تا تصمیم‌های بهتری بگیرند.

منبع: میهن بلاکچین