امروز؛ عبور از دروازه تاریخ

به گزارش ایسنا، امروز 11 مهر 1403 به اهم مناسبت‌های و حوادث تاریخیِ این روز می‌پردازیم.

تلویزیون در ایران

اولین فرستنده تلویزیون ایران که توسط بخش خصوصی وارد کشور شد در چنین روزی در سال 1337 افتتاح شد.

با راه‏‌اندازی و بهره‏‌برداری از اولین فرستنده تلویزیونی در ایران پخش برنامه‏‌های تلویزیونی نیز که در ابتدا در باند فرکانسی PAL بود و به تدریج با ورود تلویزیون‌های رنگی در باند فرکانسی ‏NTSC‏ قرار گرفت، آغاز شد.

سازمان رادیو تلویزیون ایران در ابتدا به صورت خصوصی اداره شد. در آن سال‌ها تلویزیون فقط یک شبکه داشت و فقط چهار ساعت در روز برنامه پخش می‏‌کرد. تلویزیون خصوصی ایران برای تحت پوشش قرار دادن مناطق دورتر از تهران در سال 1340 دو فرستنده دیگر در استان خوزستان یکی در آبادان و یک فرستنده تقویتی در اهواز، نصب کرد.

از اواخر سال 1342 تلویزیون خصوصی از ساختار یک شرکت خصوصی به شرکت سهامی تغییر وضعیت داد تا این که تلویزیون ملی ایران با امکانات یک استودیو، سه دوربین و دو دستگاه ضبط مغناطیسی در آبان 1345 به بهره‌برداری رسید.

این تلویزیون 4 ماه به صورت آزمایشی کار کرد اما در تاریخ 29 اسفند 1345 رسما افتتاح شد تا پیروزی انقلاب اسلامی در بهمن 1357 به کارش وسعت داد.

همزمان با پیروزی انقلاب اسلامی، سازمان رادیو تلویزیون ملی ایران به صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران تغییر نام داد. با اضافه شدن فرستنده‌های رادیویی و تلویزیونی دریافت کانال‌های تلویزیونی و رادیویی از سال 1357 به صورت پیوسته در مناطق دور افتاده کشور نیز قابل دسترس شد.

تا سال 1382 این سازمان دارای 30 مرکز در استان و شهرستان‏های کشور، 20 شبکه سراسری رادیویی و تلویزیونی، بیش از 15 دفتر منطقه‏‌ای در کشورهای مختلف و ده‏ها شبکه رادیویی و تلویزیونی در تهران و شهرستان‏ها است. شبکه خبری العالم نیز از ابتدای سال 1382 فعالیت خود را آغاز کرد.

پیشروی ارتش رژیم بعثی تا 15 کیلومتری اهواز در سال 1359

چند روز پس از تجاوز دشمن بعثی به جمهوری اسلامی ایران، ارتش عراق با پیشروی در جبهه‏‌های جنوب، قصد تصرف شهرهای دزفول، شوش، خرمشهر، آبادان و اهواز را کرد اما مقاومت‏های شدید گروه‌های مسلح مردمی مانع شد. دشمن پس از چند روز پیشروی در جبهه‏‌های جنوب، از اشغال این شهرها مایوس شد و ناجوانمردانه این منطقه را زیر آتش سنگین توپخانه و حملات موشکی گرفت که به شهید و زخمی شدن تعداد زیادی از مردم محلی منجر شد.

رژیم عراق در ادامه تجاوزاتش به خاک کشورمان، تمام تلاشش را برای تصرف پایگاه هوایی دزفول به کار گرفت اما در اشغال آن به دلیل مقاومت‏ مردمی بازماند و وحشیانه شهر دزفول را زیر ضربات سهمگین موشک‏های دوربرد قرار داد.

اگر چه شهر شوش به تصرف دشمن بعثی درنیامد اما بارها و بارها از سوی توپخانه ارتش بعث عراق مورد تهاجم قرار گرفت و مقبره حضرت دانیال نبی(ع) دچار خسارت شد.

قطع روابط دیپلماتیک ایران و عراق در سال 1366

روابط سیاسی ایران و عراق که پس از امضای قرارداد 1353 معروف به قرارداد 1975 الجزایر به تدریج رو به بهبودی می‏‌رفت با وقوع انقلاب اسلامی به سردی گرایید. در فاصله یک سال و نیم بعد از پیروزی انقلاب اسلامی وقوع حوادث متعدد و درگیری‏‌های پراکنده باعث ایجاد تنش در روابط دو کشور شد.

شروع جنگ تحمیلی و تهاجم سراسری ارتش بعث عراق از بدترین دوران تاریخی دو کشور از نظر دیپلماتیک بود. حمله عراق به جمهوری اسلامی ایران اگر چه نقطه اوج این تنش‏ها بود اما روابط رسمی دیپلماتیک همچنان برقرار بود و دیپلمات‏های دو کشور تا سال 1366 در سفارتخانه استمرار داشت هر چند این حضور در پایین‏‌ترین رده‏ بود.

با این حال در پایان هفتمین سال از جنگ هشت ساله، دو کشور، روابط سیاسی و دیپلماتیک خود را به طور کامل قطع کردند و دیپلمات‏های دو کشور به کشورهای خود برگرشتند.

هفته مبارزه با سرطان

کنگره پزشکی رامسر با دستور بررسی بیماری سرطان در سال 1338 آغاز به کار کرد.

مبارزه با سرطان از چند سال قبل از 11 تا 17 مهر ماه به مدت یک هفته با حضور متخصصان علوم پزشکی و آنکولوژیست به بررسی این بیماری صعب‌العلاج که همه ساله شیوع و مرگ و میر نسبتا بالایی هم دارد، می‌پردازند.

اهمیت این بیماری لزوم پیشگیری از آن به افراد مختلف را ضروری کرده است. در این بیماری برخی سلولهای بدن بصورت نامنظم شروع به تکثیر کرده و به مرور موجب مرگ میر افراد مبتلا می‌شود. پزشکان برای جلوگیری از ابتلای افراد به این بیماری شیوه‌های مختلفی پیشنهاد می‌کنند از آن جمله نکشیدن سیگار، پرهیز از رژیم غذایی پر چرب همزمان با استفاده از مواد گیاهی، معاینه مرتب پزشکی و دندانپزشکی، توجه به هر برآمدگی یا زخم التیام نیافته، پرهیز از ایستادن در مقابل تابش مستقیم و شدید نور خورشید، آشنای با مواد سرطان‌زا و استفاده نکردن از آنها در محیط کار و خانه و توجه به بهداشت و سلامت روان.

تا قبل از سال 2020 پیش‌بینی می‌شد 10 میلیون نفر در سراسر جهان به سرطان مبتلا می‌شوند اما از آن سال به این سو به دلیل تغییر در سبک زندگی و رفتارهای بهداشتی جوامع بشری تعداد مبتلایان به 15 میلیون نفر در سال افزایش یافته است. سرطان علت مرگ حداقل 6 میلیون نفر در سال است که 12 درصد کل مرگ و میر دنیا را شامل می‌شود.

در حال حاضر اطلاعات زیادی در مورد علل سرطان وجود دارد که می‌تواند باعث پیشگیری از یک سوم سرطان‌ها شود. سرطان ریه، روده بزرگ و معده جزء 5 سرطان شایع در مردان و زنان است. سرطان ریه و معده شایعترین سرطان در مردان و سرطان سینه و سرویکس شایعترین نوع سرطان در زنان است.

در تقویم هجری شمسی در این روز دو واقعه دیگری از جمله تخصیص درجه ارتشبدی توسط محمدرضا پهلوی به سپهبد نعمت الله نصیری رییس سازمان اطلاعات و امنیت کشور (ساواک) در 1350 و ورود پروفسور لودویک ارهارد معاون صدراعظم آلمان و وزیر اقتصاد آلمان فدرال به تهران در سال 1339 نیز به ثبت رسیده است.

در این روز در تقویم هجری قمری نیز دو واقعه مهم به ثبت رسیده است. شکست ایرانیان از مسلمانان و انقراض سلسله ‏ساسانیان در زمان خلیفه سوم 31 ق و تصرف شهر بغداد توسط شاه عباس صفوی و شکست امپراتوری عثمانی 1033 ق.

ورود اسلام به ایران در سال 31

یزدگرد سوم پادشاه ساسانی در سال 31 هجری قمری به مرو آمد تا از خاقان ترک، امرای کاشغر، چین شرقی و سایر بلاد سپاه بزرگی برای خود جمع‌آوری کند اما ماهویه مرزبان شهر مرو که به تفریط در اموال دیوان متهم شده بود، چند نفر را به مقر یزدگرد فرستاد. یزدگرد سوم، آخرین پادشاه ساسانی توسط این افراد کشته شد و سلسله‏ ساسانی منقرض شد.

درست در همین مقطع تاریخی سپاهیان اسلام در دوره خلافت عثمان بن عفان خلیفه سوم به ایران وارد شد و دستگاه شاهنشاهی ساسانی را درهم کوبیدند. بی‌ثبات داخلی ایران، تعصب شدید موبدان، بی‏‌عدالتی و ظلم بی‏‌حد دیوانیان بر مردم، شیوع بیماری‏‌های وبا و طاعون، اختلاف شدید اقتصادی و طبقاتی جامعه از یک سو و ویژگی‏‌های ممتاز اسلام از جمله مساوات و برادری و برادری، سقوط پادشاهی ساسانیان را سرعت بخشید.

شکست امپراتوری عثمانی در سال 1033

واقعه دوم، تصرف شهر بغداد توسط شاه عباس صفوی و شکست امپراتوری عثمانی در سال 1033 ق است. آخرین جنگ‏ شاه عباس صفوی با امپراتوری عثمانی بین سال‏های 1032 تا 1034 ق بر سر اشغال بغداد روی داد.

در این جنگ‏ بغداد به تصرف ایران درآمد و شاه عباس به زیارت عتبات عالیات رفت و به تعمیر و بازسازی قبور مطهر ائمه پرداخت.

در تقویم میلادی در این روز نیز چند واقعه تاریخی مهم به ثبت رسیده است.

آزادسازی بیت المقدس توسط “صلاح الدین ایوبی” در سال 1187

اولین مرحله جنگ‏‌های صلیبی از سال 1096 آغاز شد و چهار سال بعد با حمله سپاهیان صلیبی به بیت المقدس و اشغال، غارت و کشتار بی‏‌رحمانه هزاران نفر از زنان و مردان و کودکان بی‏گناه پایان پذیرفت.

در سال 1187 که حدود 40 سال از پایان جنگ دوم صلیبی می‏‌گذشت، حمله مسلمانان نتیجه داد. در این سال صلاح‌الدین ایوبی پس از تصرف سوریه، لبنان و مصر، بیت المقدس را هم محاصره کرد. وی در ابتدا با ارسال پیامی برای اشغال‏گران احترام خود به قدس و عدم تمایل به خون‏ریزی در آن مکان را مورد تاکید قرار داد و خواستار ترک آن سرزمین توسط مهاجمان شد. او در امان بودن اموال آنان را هم تضمین کرد با این وجود صلیبیان نپذیرفتند و کارزار سختی در گرفت.

به دنبال آن اولین حمله مسلمانان در نیمه رجب 583 ق به وقوع پیوست که بی‌نتیجه ماند. بعد از آن مسلمانان با ایجاد تونل‏‌هایی در حریم و دیوار شهر به داخل نفوذ کردند.

در این زمان حاکم شهر تقاضای صلح کرد و تهدید کرد که اگر این تقاضا پذیرفته نشود، تمامی بناهای مقدس اسلامی و مسیحی را به آتش می‏‌کشد و 5000 زندانی مسلمان را می‌کشد. از این رو قراردادی بین دو طرف بسته شد که بر اساس آن اولا شهر تسلیم سپاه صلاح‏‌الدین می‏‌شد و ثانیاً محاصره شدگان باید به ازای افرادِ خود فدیه بپردازند تا از اسارت آزاد شوند. بدین صورت در صبح جمعه 2 اکتبر 1187 بیت‏‌المقدس توسط اسلام سقوط کرد.

صلاح‌الدین پس از ورود به بیت‌المقدس هیچ یک از بناهای مسیحیان را نسوزاند یا ویران نکرد. وی هم‏چنین سه روز پس از ورود به شهر کلیسای شهر را به کشیشان سپرد و پادشاه بیت‏‌المقدس را آزاد کرد تا به اروپا برود.

با این وجود صلیبی‏‌ها بار دیگر برای اشغال بیت‏‌المقدس اقدام کردند اما موفق نشدند.

حمله گسترده آلمان به مسکو در سال 1941

پس از حمله بزرگ و سراسری آلمان به شوروی در 22 ژوئن 1941 نیروهای آلمان به سرعت در داخل خاک شوروی پیشروی کردند به نحوی که در پایان ماه اول نبرد بیش از 280 هزار کیلومتر مربع از خاک شوروی به تصرف نیروهای نازی درآمد.

در ماه‏های دوم و سوم جنگ، پیشروی آلمانی‏ها کندتر شد ولی در این دو ماه هم بیش از 300 هزار کیلومتر مربع از خاک شوروی به دست آلمان افتاد. با این پیشروی‏‌ها، قوای آلمان در اوایل اکتبر 1941م، به مسکو رسیدند و عملیات فتح پایتخت شوروی را آغاز کردند.

پیشروی نیروهای آلمانی در جبهه مسکو، استالین را به هراس افکند و روز 15 اکتبر پایتخت شوروی را به طور موقت به شهر کوی‏بیشِف در 1000 کیلومتری شرق مسکو انتقال داد. استالین همچنین قسمت عمده نیروی خود را در این جبهه برای دفاع از مسکو متمرکز کرد و سرانجام با فرا رسیدن زمستان، مسکو از خطر سقوط نجات یافت.

با آغاز سرمای زمستان، عملیات تهاجمی نیروهای آلمان نیز متوقف شد و حملات متقابل ارتش سرخ نیز شروع شد. از این پس نیروهای آلمان نه تنها موفق به پیشروی و یا حفظ مناطق اشغالی نشدند بلکه با ضربات پی‌درپی نظامیان شوروی مجبور به عقب‏‌نشینی شدند و اولین شکست بزرگ جنگ جهانی دوم برای آلمان به ثبت رسید.

استقلال “گینه” از استعمار فرانسه در سال 1958

جمهوری خلق گینه با بیش از 245 هزار کیلومتر مربع وسعت در غرب قاره آفریقا در کنار اقیانوس اطلس و در همسایگی کشورهای سِنِگال، گینه بیسائو، مالی، ساحل عاج، لیبریا و سیرالئون واقع است.

اکثر جمعیت7.5 میلیون نفری این کشور را سیاهپوستان تشکیل داده‏‌اند که عمدتا مسلمان و بخشی نیز مسیحی هستند. پایتخت گینه، شهر کوناکری است و واحد پول آن فرانکِ گینه است. پیش‏‌بینی می‏شود که جمعیت گینه تا سال 2025 به حدود 12.5 میلیون نفر می‌رسد. کانکان، لابه و کیندیا شهرهای مهم این کشور هستند.

گینه از آغاز قرن 19 به مستعمره فرانسه درآمد و پس از رسمیت یافتن این استعمار در سال 1849، به گینه فرانسه در سال 1895 تغییر نام یافت.

حاکمیت استعمارگران فرانسوی تا سال‏های بعد از جنگ دوم جهانی بر این کشور ادامه یافت. تاسیس حزب دموکرات گینه به رهبری احمد سکوتوره باعث شد تا مبارزات مردمی، به سوی استقلال هدایت شود.

گینه در سال 1946 دارای خودمختاری در امور داخلی رسید اما در 28 سپتامبر 1958 با انجام یک رفراندوم از عضویت در اتحادیه فرانسه خارج شد و در 2 اکتبر همان سال در فرانسه مستقل شد.

نظام سیاسی گینه، جمهوری چند حزبی با یک مجلس قانون‏گزاری است. احمد سکوتوره حدود 4 دهه در گینه زمام امور را در اختیار داشت و به عنوان یکی از رهبران برجسته آفریقایی از حامیان سیاست بی‏طرفی در عرصه بین‏‌الملل و از مدافعان وحدتِ آفریقا بود.

تولد گاندی در سال 1869

موهنداس گاندی در تاریخ دوم اکتبر سال 1869 میلادی در روستایی در ایالت گجرات هند به‏ دنیا آمد. 18 ساله بود که به راهنمایی یکی از دوستان خانوادگیش برای ادامه تحصیل به انگلستان رفت. در آغاز ورود به لندن ‌نهایت کوششش را به‏ کار برد تا یک جنتلمن واقعی شود اما اقامت در لندن و آشنایی با محافل دانشگاهیان و شرق‌شناسان طبیعت ثانوی او را کامل کرد و از این جوان محجوب، یک مرد شرقی مبادی آداب، آرام و کامل ساخت.

گاندی در سال 1891 به وطن بازگشت و در بمبئی به وکالت پرداخت و پس از چندی به‏ عنوان وکیل یک شرکت تجاری مسلمان و هندی استخدام شد و در سال 1893 عازم شهر ناتال در آفریقای جنوبی شد. در آفریقای جنوبی با مشاهده تبعیض نژادی به‏ خصوص در قبایل اقلیت هندی‏‌تبار نهضت مبارزه با تبعیض نژادی را پایه‌گذاری کرد.

او خاطره تلخ کتک خوردن مامور قطاری را که به او اجازه داد در کوپه درجه یک بنشیند تا پایان عمر فراموش نکرد. گاندی، سال 1917 در حالی به وطن برگشت که شهرت خاص و عام یافته بود.

وی چند سال‏ بعد از جنگ جهانی اول تا بعد از جنگ جهانی دوم حدود 33 سال، بی‌وقفه برای نجات مردم خود و استقلال کشورش از یوغ انگلیسی‌ها مبارزه کرد تا بالاخره بعد از تحمل رنج‌های فراوان در این راه و همراهی افرادی چون «جواهر لعل نهرو» در آگوست 1947 کشور هند به استقلال رسید.

گاندی پس از اعلام استقلال، حاضر به قبول پست و مقام در حکومت هند نشد و رهبری کنگره را به نهرو داد.

شیوه مبارزاتی مهاتما گاندی در نوع خود در جهان بی‌نظیر بود. شیوه مبارزاتیش امروزه به‏ عنوان یک الگو و فلسفه مطرح است.

بعدازظهر 30 ژانویه 1948 تنها پنج ماه پس از استقلال هند، هنگامی که مهاتما گاندی از خانه موقتش در دهلی به طرف یک جلسه دعا می‌رفت، از ناحیه شکم و سینه توسط یک جوان متعصب هندو، هدف سه گلوله قرار گرفت و در سن 79 سالگی جان سپرد. کتاب «تجربیات من از حقیقت» از جمله آثار گاندی است.

منبع: ایسنا