دماسنج رونق و رکود بازار
چرایی اهمیت ارزش معاملات
ارزش معاملات فاکتوری است که برای سنجش رونق و رکود در یک بازار مدنظر قرار می‌گیرد. عموما وقتی در بازار سهام ارزش معاملات به سطوح بالایی می‌رسد، نشان از نقدشوندگی بالا و اوضاع و احوال مناسب بازار دارد. در واقع وقتی چشم انداز مثبتی نسبت به آینده بازار سهام وجود دارد، موجی از تقاضا وارد بازار سهام میشود و این موضوع با افزایش ارزش معاملات و افزایش سطح قیمت ها خود را نشان می‌دهد.
رشد ارزش معاملات در روند صعودی اخیر بازار
در بیست و سوم مردادماه امسال که شاخص کل کف یک میلیون و 991 هزار واحدی را تجربه کرد، ارزش معاملات خرد در سطح هزار و 717 میلیارد تومان قرار داشت. با بهبود اوضاع بازار، شاخص کل از کف مذکور رشد 8.11 درصدی را به ثبت رسانده است. ارزش معاملات نیز از آن روز، رشد 220 درصدی را تجربه کرده است. بنابراین همان طور که قابل رصد است، با سر و سامان گرفتن وضعیت بازار، ارزش معاملات نیز با افزایش همراه شده است.
نقش ریسک ها و کاهش دامنه نوسان بر ارزش معاملات
از ابتدای سال جاری، بازار سهام در معرض انواع و اقسام ریسک ها قرار گرفت و سازمان بورس هر بار برای بازگرداندن ثبات به بازار مجبور به کاهش دامنه نوسان شد. پاسخ موشکی و پهپادی ایران به اسرائیل، سقوط بالگرد حامل رئیس جمهور و همراهان و هم چنین ترور اسماعیل هنیه در تهران، سه بزنگاهی بودند که موجب تزریق ریسک سیستماتیک به بازار سهام شدند و سازمان بورس را مجبور به کاهش دامنه نوسان کردند.
کاهش دامنه نوسان منجر به کاهش ارزش معاملات در بازار سهام شد. چون هنگامی که بازار پتانسیل نوسان کمتری داشته باشد، در وهله اول سفته بازان از کلیت بازار به بیرون رانده می شوند و طبیعتا این موضوع به شکل کاهش ارزش معاملات خود را نشان می دهد.
از سویی دیگر، وقتی دامنه محدود باشد، چون رشد بازار به کندی صورت می پذیرد، برخی از سرمایه گذاران ریسک پذیر که علاقه به افق زمانی کوتاه مدت در سرمایه گذاری دارند، کمتر به خرید سهام تمایل پیدا می کنند.
هم چنین کاهش دامنه نوسان، این سیگنال را به فعالان بازار سهام مخابره می کند که بازار در وضعیت اضطراری یا بحرانی قرار دارد و آن ها را نسبت به خرید سهام دو دل می کند. مجموعه این عوامل مانع از تقاضای سهام میشود و طبیعتا موجب کاهش ارزش معاملات می شود. دلیل ثبت ارزش معاملات پایین از اوایل اردیبهشت دقیقا موارد فوق الذکر می‌باشد.