اختلاف دوباره بر سر بودجه ناتو؛ اروپا در برابر ترامپ
لندن- ایرنا- سخنگوی کمیسیون اروپا در واکنش به اظهارات اخیر دونالد ترامپ رئیس‌جمهور منتخب آمریکا درباره افزایش بودجه دفاعی کشورهای عضو ناتو (پیمان آتلانتیک شمالی) به پنج درصد از تولید ناخالص داخلی تأکید کرد که این اتحادیه چنین برنامه‌ای ندارد؛ موضوعی که به نظر می‌رسد در آینده به چالشی جدی در روابط دو سوی آتلانتیک تبدیل شود.
به گزارش ایرنا ، «آنیتا هیپر» سخنگوی کمیسیون اروپا امروز (چهارشنبه) در نشست خبری در بروکسل، گفت: «ما چنین هدف‌گذاری نداریم اما با توجه به تهدیدهای موجود از جمله جنگ روسیه علیه اوکراین مشخص است که اروپا باید تلاش‌های خود را در زمینه دفاعی افزایش دهد.»
وی با بیان اینکه سرمایه‌گذاری بیشتر در زمینه دفاعی خطر بروز جنگ را کاهش می‌دهد، افزود: «در حال حاضر، هزینه‌های دفاعی کشورهای اروپایی به بالاترین سطح خود رسیده است.»
اظهارات هیپر در حالی مطرح می‌شود که بحث بر سر هزینه‌های دفاعی اعضای ناتو در آستانه بازگشت ترامپ به کاخ سفید بار دیگر بالا گرفته است. ترامپ در اولین دوران ریاست‌جمهوری خود به طور مکرر از کشورهای اروپایی خواست تا سهم بیشتری در تامین هزینه‌های دفاعی این پیمان بپردازند و تهدید کرد که اگر آنها بودجه دفاعی خود را افزایش ندهند، آمریکا ممکن است حمایت‌های امنیتی خود را کاهش دهد.
ناتو تاکنون به‌طور رسمی به درخواست جدید ترامپ پاسخی نداده است با این‌حال، دبیرکل این ائتلاف نظامی پیشتر در نشست‌های مختلف تاکید کرده که افزایش سرمایه‌گذاری در امور دفاعی از سوی اعضا به ویژه پس از جنگ اوکراین ضروری است.
از سوی دیگر، برخی تحلیلگران اروپایی بر این باورند که بازگشت ترامپ به کاخ سفید، اروپا را با چالشی دوگانه مواجه خواهد کرد؛ از یک سو افزایش هزینه‌های نظامی فشار اقتصادی مضاعفی بر کشورهای اروپایی وارد می‌کند و از سوی دیگر، عدم پیروی از خواسته‌های واشنگتن می‌تواند به کاهش تعهدات امنیتی آمریکا منجر شود.
«یورگن هابرموس» استاد روابط بین‌الملل دانشگاه برلین معتقد است که اروپا نمی‌تواند همچنان به حمایت‌های آمریکا تکیه کند و باید هرچه سریعتر در راستای «استقلال راهبردی» گام بردارد. وی می‌گوید: «با وجود اصرار ترامپ بر افزایش بودجه دفاعی ناتو، اروپا باید راه‌حل‌های خودمختار در زمینه دفاعی را تقویت کند. این به معنای سرمایه‌گذاری در ساختارهای دفاعی مستقل است که بتواند در غیاب آمریکا از امنیت اروپا محافظت کند.»
اختلافات داخلی در اتحادیه اروپا
درحالی‌که فرانسه و آلمان پیشگام طرح‌های دفاعی مستقل در اروپا هستند، برخی کشورهای اروپای شرقی از جمله لهستان و کشورهای حوزه بالتیک به شدت مخالف کاهش وابستگی به ناتو هستند. آنها معتقدند که خطر تهدیدهای روسیه به قدری جدی است که اروپا بدون حمایت نظامی آمریکا نمی‌تواند از خود دفاع کند.
«مارکوش زاچاردی» تحلیلگر مسائل دفاعی در لهستان، می‌گوید: «برای کشورهای اروپای شرقی که مستقیماً با تهدیدهای روسیه مواجه هستند، ناتو تنها سپر دفاعی است. پیشنهادهای فرانسه و آلمان درباره استقلال دفاعی، برای آنها نوعی قمار امنیتی محسوب می‌شود.»
یکی دیگر از دغدغه‌های کشورهای اروپایی درباره پیشنهاد ترامپ، پیامدهای اقتصادی آن است. افزایش بودجه دفاعی به پنج درصد از تولید ناخالص داخلی، به معنای کاهش بودجه‌های عمومی در حوزه‌هایی مانند آموزش، بهداشت و زیرساخت‌های شهری خواهد بود.
به گفته «کارلو بلون» کارشناس اقتصادی در رم، «افزایش هزینه‌های دفاعی ممکن است منجر به بحران‌های اقتصادی داخلی در کشورهای اروپایی شود. در شرایطی که بسیاری از کشورهای اتحادیه اروپا با مشکلات تورم و بدهی‌های عمومی دست‌وپنجه نرم می‌کنند، افزایش هزینه‌های نظامی می‌تواند واکنش‌های منفی مردمی را برانگیزد.»
وی در ادامه تاکید می‌کند که «اروپا باید راه حل‌هایی بیابد که ضمن تقویت توان دفاعی، از بروز نارضایتی‌های اجتماعی جلوگیری کند. این کار می‌تواند از طریق تقویت صنایع دفاعی بومی و کاهش وابستگی به تجهیزات نظامی وارداتی صورت گیرد.»
در نهایت، به نظر می‌رسد که اتحادیه اروپا در شرایطی حساس قرار دارد. از یک سو، تهدیدات امنیتی خارجی و فشارهای آمریکا برای افزایش بودجه دفاعی و از سوی دیگر، لزوم حفظ ثبات اقتصادی و اجتماعی در داخل، سیاست‌گذاران اروپایی را با یک معمای پیچیده مواجه کرده است.
به اعتقاد برخی ناظران، اروپا چاره‌ای جز تقویت همکاری‌های دفاعی در قالب ناتو ندارد؛ اما اینکه آیا می‌تواند با خواسته ترامپ برای افزایش بودجه نظامی همراه شود، پرسشی است که تحقق آن به عوامل سیاسی و اقتصادی بسیاری بستگی دارد و تنها زمان پاسخ آن را روشن خواهد کرد.
منبع: ایرنا