آلودگی سرب در روم باستان: تاثیرات بر سلامت و نقش احتمالی در سقوط امپراتوری

روم باستان یکی از برجسته‌ترین تمدن‌های تاریخ است که دستاوردهای بسیاری در زمینه‌های مهندسی، هنر، سیاست و اقتصاد به ثبت رسانده است. اما با وجود عظمت و شکوه این امپراتوری، مشکلات محیط‌زیستی و بهداشتی مانند آلودگی ناشی از سرب، سایه‌ای بر این تمدن افکنده بود.

مطالعات اخیر نشان می‌دهند آلودگی سرب در این دوره ممکن است بر سلامت مردم تاثیر زیادی گذاشته و حتی میانگین بهره هوشی (IQ) جمعیت را کاهش داده باشد. این آلودگی به حدی گسترده بود که نه‌تنها ساکنان روم بلکه مناطق وسیعی از اروپا را تحت تاثیر قرار می‌داد.

یافته‌های کلیدی مطالعه

یک مطالعه که در مجله معتبر Proceedings of the National Academy of Sciences منتشر شده، به بررسی آلودگی سرب در روم باستان و تاثیر آن بر سلامت انسان‌ها پرداخته است. محققان این پژوهش سرب موجود در نمونه‌های یخ گرینلند را با فعالیت‌های ذوب نقره در روم باستان مرتبط کردند و نشان دادند که میزان انتشار سرب از این فعالیت‌ها به قدری زیاد بوده که سراسر اروپا را آلوده کرده است.

چگونگی آلودگی سرب در روم باستان

رومی‌ها برای ضرب سکه‌ها و تامین اقتصاد خود، معادن نقره را در مناطقی مانند ایبریا (اسپانیا امروزی) استخراج و ذوب می‌کردند.

فرایند ذوب نقره منجر به آزاد شدن مقادیر زیادی سرب در جو می‌شد. محققان تخمین زده‌اند برای تولید هر اونس نقره، حدود 10 هزار اونس سرب آزاد می‌شد.

این سرب به ذرات گرد و غبار جو متصل شده و در مناطقی حتی دورافتاده مانند گرینلند رسوب می‌کرد.

ترکیب شیمیایی یخ‌های گرینلند نشان داده که این آلودگی یک الگوی زمانی مشخص دارد که با اوج فعالیت‌های صنعتی رومی‌ها همزمان است.

تاثیر آلودگی سرب بر سلامت مردم روم باستان

سرب یک نوروتوکسین قوی است که حتی در مقادیر کم می‌تواند بر سلامت انسان تاثیرات جدی بگذارد.

محققان با استفاده از داده‌های مدرن درباره اثر سرب، تخمین زده‌اند که مردم روم باستان به طور متوسط در معرض میزان سربی حدود یک‌سوم مقدار موجود در اواخر دهه 1970 (اوج استفاده از بنزین سرب‌دار) قرار داشتند. این میزان تقریباً دو برابر میزانی است که کودکان امروزی در ایالات متحده با آن مواجه هستند.

پیامدهای سلامت ناشی از آلودگی سرب

• کاهش بهره هوشی (IQ) و ناتوانی‌های یادگیری
• مشکلات باروری و مسائل روانی
• افزایش خطر کاهش شنوایی.

مردم روم همچنین از طریق منابع دیگر مانند شراب سرب‌دار، ظروف ساخته‌شده از سرب و سیستم لوله‌کشی سربی در معرض این ماده سمی قرار می‌گرفتند. این یافته‌ها نشان می‌دهد تاثیرات سرب بر سلامت عمومی رومی‌ها احتمالاً بسیار گسترده‌تر از آن چیزی است که تاکنون تصور می‌شد.

آلودگی سرب و سقوط امپراتوری روم

مطالعات پیشین نشان داده‌اند که نخبگان رومی، به دلیل مصرف مقادیر زیاد شراب سرب‌دار، ممکن است دچار نقرس و رفتارهای غیرعادی شده باشند. این یافته‌ها موجب تقویت فرضیه‌هایی شده است که می‌گویند آلودگی سرب ممکن است یکی از عوامل موثر در زوال امپراتوری روم بوده باشد.

دیدگاه کارشناسان درباره سقوط امپراتوری

اکثر محققان معتقدند که سقوط روم به دلایل متعددی از جمله بیماری‌های همه‌گیر، مشکلات اقتصادی، تغییرات آب‌وهوایی و مهاجرت‌ها رخ داده است.

با این حال، سرب به عنوان یک عامل مضاعف، فشار بیشتری بر سلامت جمعیت و کارآمدی نخبگان رومی وارد کرده است.

یکی از محققان این مطالعه گفته است: «سرب احتمالاً یکی از عوامل موثر بود، اما هرگز نمی‌توان سقوط روم را به یک عامل واحد نسبت داد.»

آلودگی سرب در روم باستان نه‌تنها سلامت مردم این امپراتوری را تهدید کرد، بلکه می‌تواند به عنوان یکی از عوامل موثر در زوال آن در نظر گرفته شود. این مطالعه همچنین نشان‌دهنده نخستین نمونه از آلودگی صنعتی گسترده در تاریخ بشر است.

به نقل از nbc، این یافته‌ها یادآور این نکته هستند که آلودگی‌های محیط‌زیستی و غفلت از اثر آن می‌توانند پیامدهای جبران‌ناپذیری برای جوامع داشته باشند. همان‌طور که روم باستان به دلیل فعالیت‌های صنعتی خود با عواقب آلودگی سرب مواجه شد، جهان امروز نیز باید با جدیت بیشتری به چالش‌های محیط‌زیستی و اثر آن بر سلامت عمومی بپردازد تا از تکرار این اشتباهات در مقیاس جهانی جلوگیری شود.

اخبار حوزه محیط‌زیست و تغییرات اقلیمی را در صفحه اقتصاد سبز تجارت‌نیوز بخوانید.

منبع: تجارت نیوز