وعده روحانی به عرضه سهام شرکت های بزرگ در بورس
حسن روحانی که امروز برای ارایه لایحه بودجه ۹۸ به مجلس رفته بود بعد از نکاتی کلی در مورد هدف آمریکا از تحریم ایران ، اقدامات اخیر دولت در زمینه کنترل تورم و بازارهای ارز و طلا و … گفت: از ابتدای سال با التهاباتی در بازارهای ارز و کالا و سایر بازارها مواجه شدیم و برخی سایتها و روزنامهها با تعابیر نادرست و ناپسند اعلام کردند دولت، کشور را رها کرده است. حتی برخی اقتصاددان ها از ابرتورم صحبت کردند و برخی از اینکه ایران به زودی شبیه ونزوئلا خواهد شد نوشتند.
دلایل بروز التهاب در اقتصاد و پیش بینی شکست آمریکا
این سوال مطرح است که چرا چنین شد؟ چرا کشوری که در مسیر توسعه حرکت میکرد، تورم را مهار کرده بود و اشتغال را به سمت نقطه مطلوب پیش میبرد، رشد سرمایه گذاری را بالا برده بود، صادرات غیر نفتی را از دو سال قبل با تراز مثبت در حرکت قرار داده و به خودکفایی در گندم و گازوییل رسیده بود به این شرایط رسید؟
در تولید کالاهای مهم از قبیل فولاد و پتروشیمی شرایط خوبی داریم و در گاز خودکفا هستیم. پتروشیمیها را از غرب تا شرق و از شمال تا جنوب رشد داده و حتی در شرایط بسیار سخت آب و هوایی توانستیم آب و برق مردم را در سال ۹۷ حل کنیم.
چرا یکمرتبه در ماههای اولیه سال ۹۷ اقتصاد با التهاب مواجه شد؟ دلیلش چه بود؟ دلیلش این بود که اولاً تحریمها توانست بر بازار ارز، هم عملاً و هم ذهنی تأثیر بگذارد. در اوائل سال ۹۷ ذخیره اسکناس ارزی تقریباً صفر شد و آن التهابات در بازار به وجود آمدو دولت مجبور شد برای آرام کردن بازار تصمیماتی سخت اتخاذ کند تا بتواند کشور را از التهاب نجات دهد.
تحریم باعث شد در مبادله با کشورهایی که با آنها مبادلات ارزی و بانکی داشتیم و اسکناس را تبادل میکردیم با مشکل مواجه شویم.هیچکس نمیتواند بگوید تحریم بر اقتصاد و بر زندگی مردم تأثیر منفی نمیگذارد اما هیچکس نیز نمیتواند بگوید آمریکا به اهداف دست خواهد یافت. آمریکا حتماً شکست میخورد و به اهداف نمیرسد.
پس عامل اول تحریم بود و عامل دوم، ساختارهای ناسالم اقتصادی است که از دهههای پیش و قبل و بعد از انقلاب مانده که میتواند مشکلات بزرگی را درست کند و در شرایط تحریم بیشتر خواهد بود. اگر ساختار سالم بود میتوانستیم بودجه بدون نفت ۱۴۲ هزار میلیارد تومانی داشته باشیم.
چند رقم از بودجه سال آینده و گلایه از صندوق ها
سال آینده حدود ۸۱ هزار میلیارد تومان برای کمک به صندوقها پرداخت میشود. ۱۱۰ هزار میلیارد تومان در بخش رفاهی در بودجه ۹۸ در نظر گرفته شده است. ۸۱ هزار میلیارد تومان نیز مربوط به بخش صندوقها میشود. کی باید صندوقها را در مسیر درست قرار دهیم؟ تا کی باید بودجه صندوقها از بودجه سالانه پرداخت شود.
از این همه سرمایه گذاری در صندوقها برای چه بود؟ زمانی مشکل داشتیم و به سمت صندوق میرفتیم. صندوق بازنشستگی آنقدر پول داشت و ذخیره مالی داشت که به ما کمک میکرد اما امروز به چه روزگاری افتاده و وضعیت تأمین اجتماعی که باید روی پای خود بایستد را ببینید. درآمد سالانه این همه بنگاههای اقتصادی به نام شستا چند درصد و بنگاههای زیانده آن، چه مقدار است؟
برنامه ویژه برای اصلاح بانکها و تسهیل نظام مالیاتی
امروز بیش از گذشته برای اصلاح بانکها تلاش داریم و تا بانک سالم نشود اقتصاد هم سالم نمیشود. اگر بخش خصوصی فعال بود تأثیر تحریم به مراتب کمتر بود و اگر بار بودجه بر دوش نفت نبود حتماً اثر تحریم کمتر بود. ناسالم بودن اقتصاد، ساختارهای اقتصادی و ساختار بودجه ،وضع و شرایط بانکها و یک موسسه غیرمجاز چه بلایی آورد و چگونه خانواده ها، مردم و سپرده گذاران و دولت گرفتار شدند.
خوشبختانه شورای عالی هماهنگی اقتصادی به دستور رهبر معظم انقلاب اسلامی تشکیل شد و یکی از مباحثی که تقریباً بیشترین وقت این جلسات را گرفته موضوع بانکی است. هر چند که مباحث ارزی نیز به شکل مقطعی در این جلسات مطرح بود، اما عمده آن موضوع بانکی است و تا بانک سالم نشود اقتصاد نیز سالم نمیشود.
در بخش مالیات نیز مشکل داریم.معافیتهای مالیاتی را رئیس سازمان برنامه و بودجه باید به همه مردم اعلام کند که چه کسانی از مالیات معاف هستند و کدام بنگاهها مالیات نمیدهند. بیشترین سود را سوداگران و دلالان میبرند و کمترین مالیات را نیز آنها میدهند. باید نظام مالیاتی را تسهیل کنیم نه اینکه در شرایط مشکل اقتصادی و رکود از مالیات دهندگان مالیات بیشتری اخذ شود.
باید پایه مالیاتی شامل همه شود و هر کس که درآمد بیشتری دارد باید مالیات بیشتری بدهد. بخش مالیاتی و عوارض گمرکی ، شرایط نسبتاً مناسبی را در بودجه دارد و شامل ۱۵۳ هزار میلیارد تومان است.
رضایت و تعریف از بانک مرکزی
بانک مرکزی برای کاهش التهاب بازار تصمیم گرفت بر مبنای مشکلات روزمره برنامه ریزی نکند. چنانکه پیش از این، هر روز که در بازار التهابی پیش میآمد ناچار میشد اسکناس بیشتری را در بازار عرضه کند. اما به عکس چند ماه قبل عمل کردیم و علمکرد بانک مرکزی هر روز از روز دیگر بهتر است و مداخلات بانک مرکزی در بازار به حداقل ممکن رسیده و تلاش برای برقراری روابط بانکی با سایر کشورها ادامه دارد.
به قولی که داده بودم، عمل کردم
ثبات مالی و ارزی در یکی دو ماه گذشته مخصوصا پس از ۱۳ آبان همان قولی است که به مردم دادم و گفتم ۱۳ آبان هیچ تاثیری نخواهد داشت و تلاشهای آمریکا برای توطئه علیه ملت ایران به نتیجه نمیرسد و در ۱۳ آبان به مشکل جدیدی برنخواهیم خورد.
منتظر عرضه سهام شرکت های بزرگ در بورس باشید
سال ۹۸ سال عرضه بزرگ بنگاههای اقتصادی به بازار سرمایه خواهد بود. ثروت و دارایی فراوانی داریم، اما این ثروتها را در گاوصندوق بوده و قفل کرده ایم. دولت دارای با ارزشترین زمینها در داخل و کنار شهرها و سایر مناطق مختلف کشور است که این زمینها را قفل و متأسفانه داراییها را منجمد کرده ایم.
بانکها دارای بنگاه ها، املاک و اموال غیر منقول مختلف هستند اما حاضر به فروش نیستند و از کمبود نقدینگی حرف می زنند.
باید همه از جمله تمام دولت ملزم به عرضه اموال شوند و با قولی که وزیر کار داده ، سال ۹۸ سال عرضه بزرگ بنگاههای اقتصادی به بورس خواهد بود و همه زیرمجموعه های شستا به بازار سرمایه خواهند آمد و در این میان برخیها ضرر خواهند کرد
دولت ثروتمند و قدرتمند است و تمام مراکز و منابع نفتی و گازی میتواند وارد میدان شود. اعتبار نفت به اندازه دولت است و برخی شرکتها و بنگاههای اقتصادی گاهی نفت را بهتر از کل دولت و وزارت دارایی قلمداد میکنند. این نفت قدرتمند باید به صحنه بیاید و سرمایه گذاریهای جدید شروع شود.
اگر امریکا مانع سرمایه گذاری خارجی شده باید سرمایه گذاریهای داخلی با مشوقهای لازم برای سرمایه ایرانیان خارج از کشور داشته باشیم. اخیراً در شورای عالی امنیت ملی در مصوبهای کار همه ایرانیهای دو تابعیتی را تسهیل و این مصوبه شورای عالی امنیت ملی را ابلاغ کردیم که هیچ ایرانی ولو دو تابعیتی برای ورود و فروش اموال در ایران هیچ مشکلی نداشته باشد.
ین اقدام بزرگ شورای عالی امنیت ملی در ماههای اخیر به این دلیل بود که بتوانیم سرمایه ایرانیان را جذب کنیم.
قول وزیر صنعت برای تکمیل و بازسازی ۴۰۰۰ بنگاه
وزیر صنعت قول داده سال آینده بیش از دو هزار بنگاه اقتصادی و صنعتی نیمه تمام ، تکمیل و دو هزار بنگاه نیز بازسازی شود که در بودجه ۲۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات در نظر گرفته شده است.
چند نکته مهم در بودجه
سیاست بودجه ای سال ۹۸ چند نکته مهم داد. اول اینکه در تحریم فشار زیادی به اقشار جامعه به ویژه دهک های پایین جامعه وارد کرده چرا که در سال های آینده شرایط تورمی مناسب نداشتیم و مردم به زحمت افتادند به هیمن خاطر باید برای اقشار ضعیف جامعه تصمیم گیری مهم داشته باشیم و این کار را در بودجه ۹۸ انجام داده یم.
بر اساس برنامه ریزی های انجام شده برای کالاهای اساسی از درمان و تجهیزات پزشکی در سال جاری ۱۳ هزار میلیارد دلار حمایت انجام شد و این میزان را در سال آینده به ۱۴ هزار میلیاد دلار افزایش دادیم که با دلار ۴۲۰۰ تومانی است .
از سویی دیگر تولید نیز یکی از موارد استراتژیک بودجه سال آینده است. چرا که تولید برای صادرات و اشتغال مهم است اما باید اذعان کرد تولید برخی از بخش ها با مشکل مواجه است که عمدتا بخاطر کالاهای واسطه ای و مواد خام است. در ۸ ماه سال جاری ۳۱.۵ میلیاد دلار صادارات غیر نفتی داشیم که حدود ۱۴ درصد بیشتر از سال گذشته بوده و در واردات نیز حدود ۱۲ درصد نسبت به سال گذشته کاهش داشته ایم.
سازمان برنامه و بودجه مکلف شد با توافق تمام دستگاههای اجرایی برای اشتغال در سال آینده حرکت بهتری داشته باشد. بخش مسکن بار سنگینی بر عهده گرفته و وزیر راه تعهد کرده در دو سال آینده ۴۰۰ هزارواحد مسکونی در بافت فرسوده و ۵۰۰ هزار برای تکمیل مسکن اقدام کند که این اقدام در اشتغال و صنعت مسکن بسیار تاثیرگذار خواهد بود.
در بخش گردشگری ، سرمایهگذاری بودجه مناسبی در نظر گرفته شده و مسئله اشتغال بسیار مهم است و با کمک وزارتخانهها اقدامات موثری انجام خواهیم داد. در بخش کشاورزی نیز برای کاهش مصرف آب اقدامات ادامه می یابد. در کشت گلخانهای تا اول دولت یازدهم ۸ هزار هکتار داشتیم که در طول این ۵ سال دو برابر شده که به معنای صرفهجویی در مصرف آب است.
سقف بودجه سال آینده ۴۰۷ هزار میلیارد تومانی است که دو مورد ۲۰ هزار میلیارد تومان در صورت جذب منابع جدید به سقف بودجه اضافه خواهد شد. همچنین بودجه عمرانی ۶۲ هزار میلیارد تومان خواهد بود.