تورم چه سمت و سویی را طی می‌کند؟ | 11 فروردین 1400
آیا بانک مرکزی به تورم هدف خود در اردیبهشت 1400 دست می یابد؟ آیا تورم در سِیر نزولی قرار گرفته است؟ توزیع تورم در سال 1399 به چه نحوی بوده و چه درس‌هایی می‌توان از آن گرفت؟
این‌ها من‌جمله سوالات مهمی است که این‌روزها در ذهن بسیاری نقش بسته است. در نوشتار پیشِ رو بر اساس آخرین آماری که مرکز آمار ایران طی چند روز اخیر منتشر کرده است به تحلیل این موضوعات خواهیم پرداخت.
تصویر روند تورم و توزیع آن میان خانوارها
به طور کلی تورم در اسفندماه 1399 تا حدودی به ثبات رسیده و همچنان سیر نزولی خود را می‌پیماید و به عدد 1.8 درصد در ماه مذکور کاهش یافته است. نمودار1 این موضوع را به خوبی به تصویر می‌کشد.
مطابق نمودار فوق، بعد از فروکش کردن انتظارات، تورم ماهانه از رقم 7 درصد در مهرماه به 1.8 درصد در اسفند کاهش یافته است.
همچنین، برخلاف بهمن‌ماه که عمده تورم معطوف به گروه خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها بوده است؛ در اسفندماه تورم میان دو گروه خدمات و خوراکی‌ها به شکل تقریبا متوازن توزیع شده است. نمودار2 این مهم را به نمایش می‌گذارد.
نتیجه‌ی توزیع متوازن تورم میان گروههای کالایی مختلف دراسفندماه سال گذشته که از نمودار فوق نیز به خوبی مشهود است، این بوده که دهک‌های درآمدی مختلف نیز تورم نسبتا یکسانی را در ماه مذکور متحمل شدند. نمودار3 توزیع تورم میان دهک‌های درآمدی مختلف در دو ماه بهمن و اسفند 1399 را نشان می‌دهد.
همانطور که از نمودار فوق نیز به خوبی مشهود است، عمده تورم در بهمن‌ماه 1399 را خانوارهای با درآمد پایین متحمل شده‌اند و دلیل آن نیز بالاتر بودن تورم گروه خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها در ماه مذکور بوده است(نمودار2 را ببینید) از آنجائیکه سهم خوراکی‌ها از سبد مصرفی خانوارهای کمتر برخوردار معادل تقریبا 43 درصد و این رقم برای دهک‌های بالای درآمدی معادل 17 درصد است درنتیجه افزایش قیمت خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها، دهک‌های پایین را به میزان بیشتری تحت تاثیر قرار می‌دهد.
اما در اسفندماه تقریبا تمامی خانوارها و دهک‌های درآمدی، تورم به نسبت یکسانی را به خود دیده‌اند و دلیل آن نیز توزیع متوازن تورم میان گروههای کالایی و خدمات بوده است(مجددا نمودار2 را ببینید)
آیا بانک مرکزی به تورم هدف خود دست می‌یابد؟
بانک مرکزی ایران در اردیبهشت 1399 تورم هدف خود تا پایان اردیبهشت 1400 را معادل 22 درصد با دامنه نوسان مثبت و منفی 2 درصد اعلام کرده است. اگر به آمار و ارقام مراجعه نمائیم، متوجه خواهیم شد که بانک مرکزی به تورم هدف خود(نه تورم سالانه و نه نقطه به نقطه) دست پیدا نخواهد کرد. نمودار4 این مهم را به خوبی به تصویر می‌کشد.
همانطور که از نمودار فوق نیز مشهود است، تورم نقطه به نقطه اسفند99(افزایش قیمت در اسفند99 به نسبت اسفند98) به مرز 50 درصد رسیده است.
و ممکن نیست که این رقم تا پایان اردیبهشت‌ماه به زیر عدد 30 درصد برسد و فاصله‌ی معنی‌داری با تورم هدف بانک مرکزی دارد.
همچنین تورم سالانه اسفند(میانگین دوازده ماهه منتهی به اسفند 1399) نیز به عدد 36.4 درصد رسیده و این رقم نیز نه تنها به عدد تورم هدف بانک مرکزی نزدیک نخواهد شد، بلکه خروجی آمارها نشان می‌دهد این رقم همچنان افزایشی باشد و برآورد ما این است که تا تابستان، حتی عدد 40 درصد را نیز پشت سر بگذارد.