جهش تورم در خردادماه | کدام خانوارها متضرر شدند؟

مرکز آمار ایران گزارش مربوط به تورم خردادماه 1400 را منتشر نمود و بر این اساس، پرونده تورم ماه مذکور نیز بسته شد. آمار نشان از این دارد تورم ماهانه در حالی که از مهرماه 1398 به بعد، عدد کمتر از یک درصد را به خود ندیده بود؛ مشخصا در اردیبهشت‌ماه این رقم به زیر یک درصد رسید و عدد 0.7 درصد را به ثبت رساند. اما در خردادماه مجددا بازگشت رو به بالا را تجربه کرده و به عدد 2.5 درصد رسید. نمودار1 این مهم را به خوبی نشان می‌دهد.

مطابق نمودار فوق، بر خلاف اردیبهشت‌ماه که تورم به نحو قابل توجهی فروکش کرده بود، در خرداد مجددا تورم سربرآورده و مسیر صعودی را در پیش گرفته است.

رکوردشکنی تورم سالانه

نکته حائز اهمیت این است که تورم سالانه(میانگین افزایش قیمت‌ها در 12 ماه منتهی به خرداد 1400) در خردادماه رکود بی‌سابقه‌ای در دهه نود از خود بجایی گذاشت و رقم مربوط به آن به عدد 43 درصد نیز رسید. همچنین تورم نقطه به نقطه(افزایش قیمت‌ها در خردادماه 1400 به نسبت خرداد 1399) نیز در حالی که روند نزولی را در پیش گرفته بود، مجددا با افزایش حدودا یک درصدی به رقم 47.6 درصد رسید( نمودار2 را ببینید)

کدام خانوارها چقدر متضرر شدند؟

در خردادماه برخلاف اردیبهشت‌، دهک‌های پایین درآمدی( یا همان خانوارهای کم‌برخوردار) به میزان بیشتری از تورم متضرر شدند. نمودار3 نیز این تفاوت در توزیع تورم را به خوبی به نمایش می‌گذارد.

همانطور که از نمودار فوق نیز مشهود است، به طور کلی همه‌ی دهک‌های درآمدی در خردادماه به نسبت اردیبهشت‌ماه تورم به مراتب بیشتری را به خود دیده‌اند؛ با وجود این، در خردادماه تورم‌های بالاتر، معطوف به خانوراهای با درآمد کمتر بوده است.

در توضیح چرایی تورم بالاتر برای خانوارهای با درآمد کمتر، باید به تورم گروه‌های کالایی مختلف توجه کرد. مطابق نمودار4 بخش اعظم تورم گروه‌های خوراکی و آشامیدنی مربوط به دهک‌های پایین درآمدی بوده است و همین امر باعث شده به طور کلی نیز دهک‌های پایین درآمدی به میزان بیشتری متضرر شوند.

مطابق نمودار فوق، توزیع متفاوت تورم میان گروه‌‌های کالایی مختلف، تورم را به نحو ناعادلانه‌ای به زیان خانوارهای کم‌برخوردار توزیع کرده است.

تورم چه زمانی فروکش خواهد کرد؟

اگرچه طی هشت ماه اخیر از شدت سیّالیت نقدینگی کاسته شده و درنتیجه تا حدود زیادی عطش تقاضا برای کالاها و خدمات نیز فروکش کرده است. همین امر در اصلاح قیمتی بازارهای دارایی نیز مشهود است؛ اما همچنان رشد نقدینگی در اعداد نسبتا بالایی قرار دارد و هرگونه شوک انتظارات، مجددا می‌تواند موج‌های تورمی را در پی داشته باشد.

به طور کلی به نظر می‌رسد طی ماه‌های اخیر روند تورم نقطه به نقطه ثابت و یا به سمت پایین بوده و تا حدودی از سرعت رشد قیمت‌‌ها نیز کاسته شده است. نمودار5 نیز مؤید همین امر است.

 با فروکش کردن انتظارات، احتمالا طی ماه‌های آتی شاهد سرازیر شدن تورم نقطه به نقطه به سمت پایین خواهیم بود. اگرچه تورم سالانه به نظر می‌رسد اندکی افزایشی باشد.